«Με το πρόγραμμα "Νταντάδες της Γειτονιάς" κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας για ουσιαστική στήριξη της οικογένειας», λέει η Μαρία- Αλεξάνδρα Κεφάλα και εξηγεί λεπτομερώς αυτό το φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης για τη στήριξη των οικογενειών και κατ’ επέκταση την επίλυση του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα, εξ ου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε στη σύσταση ενός νέου υπουργείου (Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας), αναδεικνύοντάς το πρώτη προτεραιότητα ως μείζον εθνικό ζήτημα. Καταλήγει δε πως «στις αρχές του 2024 θα παρουσιαστεί ένα λεπτομερές και στοχευμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό».
Κυρία υφυπουργέ, αποφασίσατε να ανεβάσετε το ύψος του voucher για το πρόγραμμα «Νταντάδες της Γειτονιάς», καθώς δεν υπήρξε η ανταπόκριση που περιμένατε. Είστε πιο αισιόδοξη με την αλλαγή που προωθήσατε;
Το πρόγραμμα «Νταντάδες της Γειτονιάς» είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που έρχεται να βοηθήσει τους γονείς στη φύλαξη και φροντίδα βρεφών και νηπίων. Θέλουμε να διευκολύνουμε τις οικογένειες στην καθημερινότητά τους. Είναι ένα πρόγραμμα συμπληρωματικό στις ήδη θεσπισμένες άδειες για νέους γονείς (άδεια πατρότητας, επέκταση άδειας μητρότητας, επίδομα σε ελεύθερες επαγγελματίες, αγρότισσες κ.λπ.), στα voucher για βρέφη και νήπια (φέτος δόθηκαν περισσότερα από κάθε άλλη φορά, αγγίζοντας τον αριθμό των 174.680 voucher), με στόχο τη διευκόλυνση νέων γονέων για επιστροφή στην αγορά εργασίας μετά την απόκτηση ενός παιδιού, ώστε να μην αναγκάζονται οι γυναίκες να διαλέξουν ανάμεσα στη μητρότητα και την εργασία, αλλά και να μην αναβάλλουν τη μητρότητα, καθώς η απόκτηση παιδιού δεν πρέπει να αποτελεί τροχοπέδη στην επαγγελματική εξέλιξη των γονέων. Με το πρόγραμμα «Νταντάδες της Γειτονιάς» κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας για ουσιαστική στήριξη της οικογένειας και τα μηνύματα που λαμβάνουμε το τελευταίο διάστημα από γονείς και επιμελητές είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για την εξέλιξη του προγράμματος.
Παραδέχεστε αστοχία στον αρχικό προγραμματισμό;
Οι «Νταντάδες της Γειτονιάς» είναι μία δράση που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο εξισορρόπησης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. Αυτήν τη στιγμή είναι ανοιχτή η πλατφόρμα ntantades.gov.gr για να εγγραφούν οι επιμελητές/τριες. Η πλατφόρμα είχε ανοίξει την άνοιξη λίγο πριν από τις αλλεπάλληλες εκλογικές διαδικασίες, οι οποίες πιθανώς έφεραν πίσω την υλοποίηση του προγράμματος. Τις επόμενες ημέρες θα ανοίξει η πλατφόρμα για τους ενδιαφερόμενους γονείς και ήδη το ενδιαφέρον είναι έντονο. Το πρόγραμμα αυτό έρχεται να καλύψει κενά που υπάρχουν στη φύλαξη και φροντίδα των μικρών παιδιών. Και αποτελεί ένα τμήμα του πλέγματος δράσεων που προωθεί η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στηρίζοντας τις οικογένειες στην πράξη.
Να θυμίσουμε το ποσό που θα λαμβάνουν οι γονείς;
Οι δικαιούχοι του προγράμματος που εργάζονται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης ή είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενοι θα λαμβάνουν 500 ευρώ τον μήνα, ενώ 300 ευρώ τον μήνα θα λαμβάνουν άνεργες μητέρες και οι δικαιούχοι που εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης ή λαμβάνουν, μέσω άλλης δράσης, voucher για συμμετοχή σε βρεφονηπιακούς σταθμούς ή αντίστοιχες δομές.
Ποια είναι τα κριτήρια για τους γονείς; Ποιοι μπορούν να καταθέσουν αίτηση;
Αίτηση θα μπορούν να καταθέσουν σε λίγες ημέρες στην πλατφόρμα ntantades.gov.gr (θα ανακοινωθεί μόλις ανοίξει για τους ωφελούμενους γονείς) μητέρες και πατέρες, φυσικοί, θετοί ή ανάδοχοι, που εργάζονται είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα (και αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες). Καθώς επίσης και άνεργες μητέρες, φυσικές, θετές ή ανάδοχες, που είναι εγγεγραμμένες στα μητρώα της ΔΥΠΑ. Το ετήσιο ατομικό εισόδημα των ενδιαφερομένων δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 24.000 ευρώ και να μην τελούν υπό καθεστώς άδειας μητρότητας ή άδειας πατρότητας ή άδειας ανατροφής τέκνου. Και φυσικά η διεύθυνση διαμονής των ωφελούμενων προσώπων να είναι εντός των δήμων που συμμετέχουν στην πιλοτική εφαρμογή της δράσης.
Ποιοι δικαιούνται να εγγραφούν στο «μητρώο επιμελητών»;
Ως επιμελητές έχουν δικαίωμα να ενταχθούν στο μητρώο άτομα που:
• Εχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους.
• Είναι Ελληνες ή αλλοδαποί πολίτες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα και έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
• Εχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν το ασύγχρονο πρόγραμμα εκπαίδευσης μέσω της πλατφόρμας, υπό την προϋπόθεση ότι κατέχουν τίτλο σπουδών τουλάχιστον υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
• Εχουν πιστοποιήσεις από παθολόγο, δερματολόγο, ψυχίατρο, καθώς και πιστοποιητικό πρώτων βοηθειών για βρέφη και παιδιά.
Κάθε επιμελητής/τρια επιτρέπεται να παρέχει τις υπηρεσίες του/της σε μέχρι τρία παιδιά, εκ των οποίων μόνο ένα μπορεί να είναι ηλικίας κάτω του ενός έτους. Και να τονίσω ότι αν, για παράδειγμα, μία γιαγιά που φροντίζει ήδη ένα βρέφος πληροί τις προϋποθέσεις, μπορεί να εγγραφεί στο Μητρώο Επιμελητών.
Ποιος εγγυάται για τον επιμελητή ή την επιμελήτρια που θα αναλάβει την προσοχή του παιδιού μίας οικογένειας;
Οι ωφελούμενοι γονείς συνάπτουν ιδιωτικό συμφωνητικό με τον επιμελητή ή την επιμελήτρια, έπειτα από συνεντεύξεις που κάνουν στους εγγεγραμμένους στο μητρώο. Επιλέγουν οι ίδιοι μέσα από τη δεξαμενή του μητρώου σε ποιον/ποια θα εμπιστευτούν τη φύλαξη του παιδιού τους. Ωστόσο, αυτό που προσφέρει το πρόγραμμα είναι οι απαραίτητες ιατρικές γνωματεύσεις για την καλή ψυχική υγεία των επιμελητών/τριών, για τον έλεγχο μεταδοτικών δερματικών ασθενειών και τον έλεγχο αερογενώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Και βέβαια η πιστοποίηση πρώτων βοηθειών που δίνει τη δυνατότητα άμεσης και στοχευμένης αντίδρασης σε επείγον περιστατικό με το μωρό. Θέλω να αναφέρω εδώ ότι στο Μητρώο Επιμελητών δεν μπορούν να εγγραφούν άτομα που διώκονται ή έχουν καταδικαστεί για οποιοδήποτε κακούργημα, για αδικήματα που επισύρουν έκπτωση από τη γονική μέριμνα ή για αδικήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας και της γενετήσιας ελευθερίας. Αν μία οικογένεια θέλει για οποιονδήποτε λόγο να διακόψει τη συνεργασία της με τον επιμελητή/επιμελήτρια, μπορεί φυσικά να το κάνει. Οι γονείς που διακόπτουν τη συνεργασία οφείλουν να δηλώσουν τη λύση του συμφωνητικού μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος εντός δέκα ημερών και σε περίπτωση που επιλέξουν νέο επιμελητή/νέα επιμελήτρια, απαιτείται η σύναψη νέου ιδιωτικού συμφωνητικού. Το voucher διατηρεί την ισχύ του για τον υπόλοιπο χρόνο μέχρι τη λήξη της πιλοτικής εφαρμογής της δράσης.
Τι ακριβώς κάνει ο επιμελητής/η επιμελήτρια;
Η κατ’ οίκον φροντίδα των παιδιών περιλαμβάνει, ενδεικτικά, τις εξής υπηρεσίες: φροντίδα της ατομικής υγιεινής του παιδιού, παροχή τροφής στο παιδί σύμφωνα με το διατροφικό πρόγραμμα που έχουν ορίσει οι γονείς, προετοιμασία των γευμάτων του παιδιού, τήρηση του προγράμματος ανάπαυσης/ύπνου του παιδιού που έχουν ορίσει οι γονείς, φροντίδα για την επαρκή ένδυση του παιδιού, οργάνωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων παιχνιδιού ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο ψυχικής και σωματικής ανάπτυξης του παιδιού ή ό,τι άλλο συμφωνήσουν γονείς και επιμελητές με το ιδιωτικό συμφωνητικό.
Ποιο είναι το ωράριο εργασίας των επιμελητών;
Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης, οι επιμελητές/επιμελήτριες καλούνται να δηλώσουν τη διαθεσιμότητα των ωρών τους ανά ημέρα. Το ωράριο απασχόλησής τους θα είναι αυτό που θα συμφωνηθεί με τους γονείς με τους οποίους θα συνάψουν ιδιωτικό συμφωνητικό.
Πότε αναμένεται η επέκταση του προγράμματος;
Σε αυτήν τη φάση το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε 62 δήμους της χώρας. Η πιλοτική εφαρμογή θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο του 2024. Στη συνέχεια θα γίνει αξιολόγηση του προγράμματος και θα εξεταστεί η δυνατότητα επέκτασής του. Οι δήμοι που συμμετέχουν στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος είναι οι παρακάτω: Αβδήρων, Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Κομοτηνής, Ορεστιάδας, Αγίων Αναργύρων, Αθηναίων, Καλλιθέας, Κρωπίας, Μάνδρας - Ειδυλλίας, Νέας Ιωνίας, Παλαιού Φαλήρου, Περιστερίου, Ανατολικής Σάμου, Ικαρίας, Μυτιλήνης, Αγρινίου, Αμφιλοχίας, Πηνειού, Πύργου, Βοΐου, Γρεβενών, Εορδαίας, Φλώρινας, Αρταίων, Ηγουμενίτσας, Ζίτσας, Πρέβεζας, Σουλίου, Ελασσόνας, Καρδίτσας, Παλαμά, Ρήγα Φεραίου, Φαρκαδόνας, Αργοστολίου, Βόρειας Κέρκυρας, Κέρκυρας, Λευκάδος, Σάμης, Δίου - Ολύμπου, Εμμανουήλ Παππά, Κορδελιού - Ευόσμου, Αποκορώνου, Γόρτυνας, Σητείας, Χανίων, Καρπάθου, Ανδρου, Κω, Μυκόνου, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Σύρου-Ερμούπολης, Βέλλου-Βόχας, Βόρειας Κυνουρίας, Ευρώτα, Κορινθίων, Ναυπλιέων, Πύλου - Νέστορος, Ιστιαίας Αιδηψού, Μαντουδίου - Λίμνης - Αγίας Αννας, Λεβαδέων, Χαλκιδέων.
Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει η χώρα μας είναι το δημογραφικό. Ο πληθυσμός της χώρας μας συρρικνώνεται. Θεωρείτε ότι τα κίνητρα που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση επαρκούν ώστε ένα ζευγάρι να πάρει απόφαση να μεγαλώσει την οικογένειά του;
Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τη χώρα μας. Και η αντιμετώπισή του είναι εθνική ευθύνη. Η σημερινή κυβέρνηση έχει αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος και αναλαμβάνει στοχευμένες πρωτοβουλίες. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε στη σύσταση ενός νέου υπουργείου (Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας), αναδεικνύοντας το δημογραφικό σε πρώτη προτεραιότητα ως μείζον εθνικό ζήτημα. Και στις αρχές του 2024 θα παρουσιαστεί ένα λεπτομερές και στοχευμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό. Η προσπάθεια αυτή είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη τετραετία. Χορηγήσαμε επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε μωρό που γεννιέται, αυξήσαμε το αφορολόγητο για νοικοκυριά με παιδιά, μειώσαμε τον ΦΠΑ σε βρεφικά είδη, θεσπίσαμε νέες γονικές άδειες, επανεκκινήσαμε τη στεγαστική πολιτική για να βοηθήσουμε τους νέους και τα νέα ζευγάρια, προωθήσαμε μέτρα και δράσεις για την εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής κ.ά. Και συνεχίζουμε φυσικά με εθνικές στρατηγικές για να βάλουμε ένα φρένο στη δημογραφική κατάρρευση και να στηρίξουμε στην πράξη τους νέους προκειμένου να προχωρήσουν στη δημιουργία οικογένειας.
