Ο Κώστας Τσιάρας έχει να μας πει πολλά σε λίγο χρόνο· μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου συζητήσαμε μαζί του το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ που κυριαρχεί στην επικαιρότητα των ημερών.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι άνθρωπος της ευθύνης και των λύσεων – το αποδεικνύει η μακρά πολιτική πορεία του κάθε φορά που κλήθηκε να δράσει. Μια τέτοια είναι και η εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος θα μετασχηματιστεί, θα ενσωματωθεί στην ΑΑΔΕ και θα διασφαλιστεί ο έλεγχος ώστε η ροή των ευρωπαϊκών πόρων να φτάνει με διαφάνεια στους αγρότες.
Ο Κώστας Τσιάρας είναι ειλικρινής και ρίχνει άπλετο φως σε αμαρτίες κρυμμένες στις σκοτεινές γωνίες του παρελθόντος, είναι και έτοιμος με την εντολή του πρωθυπουργού να αναμετρηθεί με το πρόβλημα χωρίς πολιτικούς συμβιβασμούς, «μπαλώματα» και «τεχνικές λύσεις» – είναι αυτό που ξέρει να κάνει εκ πεποιθήσεων και αρχών.
Τι σημαίνει η μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ; Κύριε Τσιάρα, αποτύχατε;
Η μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ είναι μια θεσμική τομή. Δεν σημαίνει κατάργηση της ενίσχυσης προς τους παραγωγούς – σημαίνει αλλαγή φιλοσοφίας στον τρόπο που υλοποιείται. Μεταφέρονται οι αρμοδιότητες πληρωμών και ελέγχου σε έναν οργανισμό που έχει αποδείξει, με την καθημερινή λειτουργία του, ότι μπορεί να διαχειρίζεται πολύπλοκα συστήματα με απόλυτη διαφάνεια, αξιοπιστία και ταχύτητα.
Η ΑΑΔΕ διαθέτει σύγχρονες υποδομές, εμπειρία σε ελέγχους και διαλειτουργικότητα με όλους τους δημόσιους φορείς. Αυτό από μόνο του εξασφαλίζει κάτι που λείπει χρόνια από τον ΟΠΕΚΕΠΕ: καθαρούς, αδιάβλητους μηχανισμούς ελέγχου και απόδοση ευθυνών όταν χρειάζεται.
Δεν μιλάμε, λοιπόν, για λουκέτο – μιλάμε για ενσωμάτωση. Και κυρίως για θωράκιση. Για πρώτη φορά, οι πληρωμές θα διασταυρώνονται αυτόματα, θα συνδέονται ψηφιακά με άλλες βάσεις δεδομένων και θα λειτουργούν κάτω από την επίβλεψη ενός οργανισμού με ισχυρά θεσμικά εχέγγυα.
Τώρα, στο δεύτερο σκέλος: όχι, δεν απέτυχα. Αντίθετα, αναλαμβάνω την ευθύνη να λυθεί ένα πρόβλημα που χρονίζει. Αν απέτυχε κάτι, ήταν οι προηγούμενες «λύσεις» –όπως για παράδειγμα η τεχνική λύση του 2015– που αντί να διορθώνουν, κάλυπταν τις παθογένειες. Εμείς επιλέξαμε τον δύσκολο δρόμο της σύγκρουσης με αυτές τις παθογένειες, της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, της διαφάνειας.
Η εντολή που έχω από τον πρωθυπουργό είναι σαφής: καθαρή λύση, θεσμική εγγύηση και οριστικό τέλος στις σκιές. Αυτό υπηρετώ – και όχι πολιτικούς συμβιβασμούς με το παρελθόν.
Ποιες είναι οι παθογένειες που οδήγησαν σ’ αυτήν την απόφαση;
Η απόφαση να μεταφερθούν οι κρίσιμες λειτουργίες του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ δεν λήφθηκε τυχαία. Ηταν αποτέλεσμα αποτίμησης εις βάθος των παθογενειών που υπήρχαν επί σειρά ετών και εμπόδιζαν την αξιόπιστη, δίκαιη και διαφανή διαχείριση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων.
Πρώτον, η περίφημη «τεχνική λύση» του 2015 για τους βοσκότοπους, η οποία υποτίθεται πως θα ήταν προσωρινή, οδήγησε σε στρεβλώσεις, σε άδικες κατανομές και σε περιπτώσεις ενίσχυσης ανθρώπων που δεν είχαν καν σχέση με τις δηλούμενες εκτάσεις. Ηταν ένα προσωρινό «μπάλωμα» που έγινε σύστημα – και έπρεπε να τελειώνει.
Δεύτερον, η μη ύπαρξη λειτουργικών βοσκοτοπικών χαρτών και η καθυστέρηση στα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης. Εμείς πλέον προχωρούμε στη διαμόρφωση των τευχών δημοπράτησης και αναμένουμε σε 18 μήνες να έχουμε αποτελέσματα.
Τρίτον, η έλλειψη διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων –δηλαδή η αδυναμία του ΟΠΕΚΕΠΕ να επικοινωνεί σε πραγματικό χρόνο με άλλες κρίσιμες βάσεις του Δημοσίου– σήμαινε ότι ο έλεγχος των δηλώσεων γινόταν αργά, αποσπασματικά και με τεράστια περιθώρια λάθους.
Τέταρτον, η αδυναμία διενέργειας διασταυρωτικών ελέγχων και η ελλιπής στελέχωση του μηχανισμού εσωτερικού ελέγχου άφηναν «κερκόπορτες» σε παρατυπίες. Ως εκ τούτου, πριν από λίγες ημέρες σε συνεννόηση με την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως συμφωνήσαμε να προστεθούν στον Οργανισμό εκατό επιπλέον εξειδικευμένοι υπάλληλοι.
Τέλος, και το λέω με απόλυτο σεβασμό στους εργαζόμενους του Οργανισμού, δεν ευθύνονται οι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι περισσότεροι εξ αυτών κάνουν μια τιτάνια προσπάθεια να αντεπεξέλθουν σ’ ένα πραγματικά πολύ δύσκολο έργο.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη. Αυτή είναι η μόνη επιλογή για να μην πληρώσουν οι αγρότες τις παθογένειες ενός συστήματος που πρέπει να αλλάξει από τη ρίζα του.
Κύριε υπουργέ, θα συνεχιστούν κανονικά οι πληρωμές;
Ναι, οι πληρωμές θα συνεχιστούν κανονικά. Το λέω με απόλυτη σαφήνεια: δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος για τη ροή των ενισχύσεων προς τους παραγωγούς. Οι προγραμματισμένες καταβολές –σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του Οργανισμού– θα γίνουν κανονικά.
Επίσης, η πλατφόρμα του ΟΣΔΕ άνοιξε φέτος δύο μήνες νωρίτερα, για να διασφαλίσουμε έγκαιρη και ομαλή ροή στις διαδικασίες. Αυτό είναι το σημαντικό: οι θεσμικές αλλαγές δεν αναστέλλουν τις πληρωμές – τις θωρακίζουν. Η μεταφορά λειτουργιών στην ΑΑΔΕ ενισχύει τον έλεγχο, τη διαφάνεια και κυρίως την ταχύτητα καταβολής. Δεν πρόκειται να αφήσουμε τον έντιμο παραγωγό έρμαιο σε καθυστερήσεις, ασάφειες ή διοικητικά κενά.
Τι θα γίνει με τους υπαλλήλους του Οργανισμού;
Οι εργαζόμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ μεταφέρονται στην ΑΑΔΕ, όπου και θα αξιοποιηθούν πλήρως. Εχουν εμπειρία, γνώση και έδωσαν μάχες σε δύσκολες συνθήκες. Η πολιτεία το αναγνωρίζει αυτό. Από εκεί και πέρα, όπως σε κάθε δημόσια υπηρεσία, θα υπάρχει αξιολόγηση – δίκαιη και αντικειμενική.
