«Κουβανοποίηση». Αυτή τη λέξη χρησιμοποίησαν αρμόδιοι Έλληνες αξιωματούχοι αναλύοντας τα αποτελέσματα των προχθεσινών εκλογών στη Βενεζουέλα και όσα αυτά συνεπάγονται για τη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Παρά τη μεγάλη γεωγραφική απόσταση, η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις και τα τεκταινόμενα στο νότιο τμήμα της αμερικανικής ηπείρου, στο οποίο, κατά πληροφορίες, αναμένεται να πραγματοποιήσει περιοδεία εντός του έτους ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Ο τσαβισμός είναι πιο ζωντανός και δυνατός από ποτέ», κραύγασε ο αυταρχικός (και από το 2013) πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των διπλών εκλογών της περασμένης Κυριακής. Οι πολίτες ψήφισαν για την ανάδειξη 24 κυβερνητών και 285 βουλευτών.
Το ελεγχόμενο από εγκάθετους του Μαδούρο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE) ανακοίνωσε ότι ο συνασπισμός Μεγάλος Πατριωτικός Πόλος Σιμόν Μπολίβαρ υπό την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος PSUV επικράτησε με ποσοστό 82,6%. Βάσει των στοιχείων του CNE, η αποχή στις εκλογές άγγιξε το 60%, καθώς μόλις το 42,63% των ψηφοφόρων (21,4 εκατ. πολίτες) άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Τα σημαντικότερα κόμματα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρησαν τις εκλογές και απείχαν από τη διαδικασία. Η κεντροδεξιά ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Μαρία Κορίνα Ματσάδο (έχει υποστεί πολιτικές διώξεις, αποκλεισμούς, έχει συλληφθεί και πλέον ζει σε καθεστώς ημιπαρανομίας καθώς κρύβεται), υποστήριξε ότι το 85% των συμπατριωτών της «δεν υπάκουσε» και δεν ψήφισε στις εκλογές, τις οποίες χαρακτήρισε ως μια νέα ήττα για το «εγκληματικό καθεστώς» του Μαδούρο.
Με ανάρτησή της στο X, η κυρία Ματσάδο κάλεσε τις Μπολιβαριανές Εθνικές Ενοπλες Δυνάμεις να ανατρέψουν το καθεστώς Μαδούρο ώστε να «ανοίξουν τον δρόμο για τη μετάβαση, με τάξη και ασφάλεια» και ταυτόχρονα να εκπληρώσουν «το συνταγματικό τους καθήκον» όντας «εγγυητές της λαϊκής κυριαρχίας».
Όσον αφορά την εκλογή κυβερνητών, οι 23 από τους 24 που κέρδισαν ήταν του PSUV. Οι Τσαβίστας ανέκτησαν τις πολιτείες Ζούλια, Μπαρίνας και το νησί Νουέβα Εσπάρτα, στις οποίες είχε επικρατήσει η αντιπολίτευση στις προηγούμενες εκλογές. Ο μόνος αντιπολιτευόμενος κυβερνήτης που επανεξελέγη είναι ο Αλμπέρτο Γκαλίντεζ του Κοχέδες.
Στις εκλογές για τις πολιτείες, το βενεζουελάνικο καθεστώς περιλαμβάνει και μια περιοχή την οποία αποκαλεί Γουιάνα Εσεκίμπα. Πρόκειται για περιοχή που βρίσκεται εντός της επικράτειας της γειτονικής χώρας Γουιάνας, η οποία τη διοικεί και την ελέγχει. Η Βενεζουέλα τη διεκδικεί, εγείροντας ζητήματα περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας.
Μία από τα ίδια
Η κυρία Ματσάδο είχε απορρίψει τις διπλές εκλογές λόγω της νοθείας που είχε καταγγείλει συλλήβδην η αντιπολίτευση στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Ιουλίου. Τότε ανακοινώθηκε η νίκη του Μαδούρο με 51,2%, ενώ ο κύριος αντίπαλός του, Εδμούντο Γκονσάλες Ουρούτια, υποστηρίχθηκε ότι έλαβε 44,2%. Ωστόσο, το καθεστώς δεν προσκόμισε στοιχεία για το αποτέλεσμα.
Η αντιπολίτευση (όπως και διεθνείς οργανισμοί που παρακολούθησαν την εκλογική διαδικασία) αμφισβήτησε έντονα αυτά τα αποτελέσματα, υποστηρίζοντας ότι βάσει των δικών της δεδομένων ο Γκονσάλες κέρδισε με 67% και ο Μαδούρο ήρθε δεύτερος με 30%.
Μετά τον σάλο για την πρωτοφανή νοθεία και την αλλοίωση της λαϊκής βούλησης, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και μια σειρά από χώρες (Περού, Αργεντινή, Εκουαδόρ, Ουρουγουάη, Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Δομινικανή Δημοκρατία, Καναδάς) αναγνώρισαν τον Γκονσάλες ως πρόεδρο. Ταυτόχρονα, στο εσωτερικό της χώρας ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις, απόρροια των οποίων ήταν 25 θάνατοι και 2.400 συλλήψεις.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης που τον κατηγορούσε για συνωμοσία και άλλα βαριά αδικήματα, ο Γκονσάλες ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ισπανία, που του χορηγήθηκε. Στην Ισπανία διαμένει και η άλλοτε σημαντικότερη μορφή της βενεζουελάνικης αντιπολίτευσης, ο Λεοπόλδο Λόπεζ, ο οποίος για χρόνια ήταν φυλακισμένος στις στρατιωτικές φυλακές του Ράμο Βέρδε.
Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται ότι το περασμένο έτος ο κ. Λόπεζ είχε επαφές με Έλληνες αξιωματούχους. Τέλος, εξόριστος στις ΗΠΑ ζει και ο άλλοτε πρόεδρος της Βουλής και αυτοανακηρυχθείς ως μεταβατικός πρόεδρος της Βενεζουέλας, Χουάν Γκουαϊδό.
Και από πού προέκυψε η «κουβανοποίηση»; Σύμφωνα με τους αναλυτές, η Βενεζουέλα την εποχή του Μαδούρο ουσιαστικά έχει μονοκομματικό σύστημα, οι εκλογές είναι ανελεύθερες, υπάρχει λογοκρισία των ΜΜΕ, οι αντιφρονούντες φυλακίζονται, ο στρατός έχει κατασταλτικό ρόλο στο εσωτερικό και το καθεστώς συμμαχεί με άλλα αυταρχικά καθεστώτα.
Γενικότερα, η επιρροή της Κούβας στη Βενεζουέλα θεωρείται πολυεπίπεδη (καταστολή διαφωνούντων, εργαλειοποίηση ιατρικής βοήθειας, ιδεολογική καθοδήγηση) και κυρίως μοιάζει ως βασικός πυλώνας στη διατήρηση του καθεστώτος Μαδούρο που διολισιθαίνει συνεχώς σε περισσότερη βία, αυταρχισμό, την ίδια στιγμή που η φτώχεια σαρώνει τη συντριπτική πλειονότητα του λαού της Βενεζουέλας.
