«Στον πυρήνα των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης βρίσκεται σταθερά η δέσμευση για συνεχή αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος», σημειώνει η Ιωάννα Λυτρίβη στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Μανιφέστο». Παράλληλα, για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού τονίζει ότι «η ίδια η διαδικασία θα αξιολογείται διαρκώς», ενώ για το σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης επισημαίνει ότι «χρειαζόμαστε επειγόντως να επανεξετάσουμε τη σχέση της γνώσης με την εργασία και αυτό σημαίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις».
Πώς προχωρά η διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών; Εξετάζετε το ενδεχόμενο να τροποποιήσετε κάποια στάδια αυτής της διαδικασίας;
Με οδηγό και κεντρική στόχευση την απολύτως αντικειμενική ανατροφοδότηση, την ενδυνάμωση, την υποστήριξη, την ανάπτυξη και τη βελτίωση όλων των συντελεστών και παραγόντων του εκπαιδευτικού μας συστήματος, η διαδικασία της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προχωρά κανονικά. Σε αυτή τη φάση, προτεραιότητα δίνεται στην αξιολόγηση των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών, καθώς αυτή συνιστά προϋπόθεση για τη μονιμοποίησή τους, και ακολουθεί η διαδικασία για το σύνολο του εκπαιδευτικού προσωπικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα, με στόχο να γίνει ακόμα πιο ευέλικτη και αποτελεσματική η διαδικασία, αλλά και προς βελτίωση ενδεχόμενων αρρυθμιών, όπου αυτές διαπιστώνονται, εξετάζονται προτάσεις για τροποποιητικές κινήσεις. Εν ολίγοις, η ίδια η διαδικασία της αξιολόγησης θα αξιολογείται διαρκώς! Ο δρόμος για τις μεγάλες αλλαγές που έχει ανάγκη η εκπαίδευση έχει ήδη ανοίξει. Σε αυτήν τη διαδρομή, στοχεύοντας στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και τη διασφάλιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, σε όλες τις βαθμίδες, θέλουμε τους εκπαιδευτικούς μας πρωτοπόρους και αρωγούς.
Πρόσφατα παρουσιάστηκε το σχέδιο για τη λειτουργία του Ψηφιακού Σχολείου. Ποιος είναι ο βασικός πυρήνας των αλλαγών που δρομολογούνται και πότε θα τεθούν σε εφαρμογή;
Το Ψηφιακό Σχολείο συνιστά μια σύγχρονη εκπαιδευτική καινοτομία, αλλά παράλληλα υποστηρίζει όλους τους μαθητές σύμφωνα με το επίπεδο και το ρυθμό μάθησής τους. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη ψηφιακή πύλη της σχολικής εκπαίδευσης για όλους τους συντελεστές της, μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς, σε κάθε γωνιά της χώρας. Ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, το Ψηφιακό Σχολείο ξεκινά άμεσα με το Ψηφιακό Φροντιστήριο για τα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου. Οι μαθητές θα μπορούν να ανατρέξουν στο σύνολο της σχολικής ύλης, μέσα από σύντομα βίντεο σε μορφή επεισοδίων από έμπειρους εκπαιδευτικούς μέσω του streaming.digitalschool.gov.gr. Η δυνατότητα αυτή θα επεκταθεί σταδιακά σε όλα τα μαθήματα, από την Α΄ Δημοτικού έως και την Γ´ Λυκείου. Παράλληλα, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, θα παρέχεται η δυνατότητα στους μαθητές να παρακολουθούν, μέσω σύγχρονης τηλεκπαίδευσης κατά τις απογευματινές ώρες, μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας για τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα της Γ΄ Λυκείου. Η διαδικασία θα είναι αλληλεπιδραστική, καθώς οι μαθητές θα μπορούν να υποβάλουν ερωτήσεις στους καθηγητές, αλλά και να συμμετέχουν σε προσομοιώσεις. Ακόμα μια κρίσιμη λειτουργία που θα ενεργοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο θα είναι οι Ψηφιακές Τάξεις για απομακρυσμένες νησιωτικές και ορεινές περιοχές, εκεί όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις ίδρυσης σχολείου. Περαιτέρω, στο Ψηφιακό Σχολείο περιλαμβάνεται αφενός ο εφοδιασμός όλων των σχολείων με διαδραστικούς πίνακες, αφετέρου ο εμπλουτισμός τους με εκπαιδευτικό υλικό. Και, τέλος, θα δημιουργήσουμε μια εφαρμογή που θα προσφέρει στους γονείς έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με το σχολείο.
Θεωρείτε ότι ο χρόνος που απομένει είναι αρκετός ώστε η κυβέρνηση να μπορεί να εγγυηθεί την εύρυθμη λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας;
Στον πυρήνα των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης βρίσκεται σταθερά η δέσμευση για συνεχή αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, η οποία προϋποθέτει διαρκή εξέλιξη και κοινό βηματισμό με τη διεθνή πραγματικότητα. Τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της στρατηγικής μας για τη διεθνοποίηση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης. Η υλοποίηση αυτού του εκσυγχρονιστικού και φιλόδοξου εγχειρήματος βαίνει σύμφωνα με το σχεδιασμό και τις αυστηρές εγγυήσεις ποιότητας που έχουν εξαρχής τεθεί. Και επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω ότι οι ρυθμιστικοί όροι για την υλοποίηση είναι οι αυστηρότεροι στην Ευρώπη, υπό το κυρίαρχο πρίσμα, το ελεγκτικό, της ΕΘΑΑΕ, της Ανεξάρτητης Αρχής. Οι δεκαπέντε μήνες που μεσολαβούν μέχρι το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, όποτε και έχει οριστεί η εκκίνηση της λειτουργίας τους, είναι επαρκείς προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για την απόλυτα εύρυθμη λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, όμως, η στρατηγική της διεθνοποίησης προχωρά σταθερά στον τομέα των συμπράξεων μεταξύ των δημόσιων πανεπιστημίων μας και ξένων ιδρυμάτων. Και βλέπουμε καθημερινά τόσο ελληνικά δημόσια όσο και πανεπιστήμια από το εξωτερικό να επικοινωνούν μαζί μας διερευνώντας και τις δύο εναλλακτικές. Εχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι με την υλοποίηση αυτής της «διττής» στρατηγικής, η χώρα μας πολύ σύντομα θα επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να πρωταγωνιστήσει διεθνώς ως παγκόσμιο εκπαιδευτικό κέντρο.
Τη χρονιά που μας πέρασε περιστατικά σχολικής βίας απασχόλησαν την επικαιρότητα σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Χρειάζονται επιπλέον κρατικές παρεμβάσεις για την εξάλειψη του φαινομένου;
Το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού εντείνεται διεθνώς και η χώρα μας δυστυχώς δεν αποτελεί εξαίρεση. Για τον πρωθυπουργό και όλους εμάς στην κυβέρνηση αποτελεί μείζονα προτεραιότητα η εξάλειψη του φαινομένου, γι’ αυτό και ανακοινώσαμε ένα συνεκτικό πλέγμα μέτρων, που επενδύουν τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των περιστατικών με σύγχρονα εργαλεία στο πεδίο. Το ήδη υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο ενισχύθηκε από μία καμπάνια εθνικής εμβέλειας με σύμπραξη όλων των συναρμόδιων υπουργείων, που συμμετέχουν στην επιστημονική επιτροπή σχετικά με την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων. Ταυτόχρονα, λειτουργεί η πλατφόρμα stopbullying.gov.gr, στην οποία μπορούν να υποβάλουν επώνυμες αναφορές οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οι γονείς μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Περαιτέρω, επενδύουμε στο ανθρώπινο δυναμικό της εκπαίδευσης, επιμορφώνοντας τους εκπαιδευτικούς, αναδεικνύουμε τη θεσμοθέτηση του συμβούλου σχολικής ζωής σε κάθε σχολική μονάδα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και το θεσμό των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών και την αναγκαιότητα παρουσίας τους στα σχολεία. Εισάγουμε δράσεις ενεργού πολίτη από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο, ενώ παράλληλα καθιερώνουμε κανόνες λειτουργίας και πλαίσιο συνεπειών στα σχολεία. Προτεραιοποιούμε την ανάγκη για ψυχοκοινωνική υποστήριξη, ενημέρωση και συμβουλευτική καθοδήγηση για την ενδυνάμωση της σχολικής κοινότητας, την αποτελεσματική διαχείριση κρίσιμων και απρόβλεπτων καταστάσεων και τη δημιουργία ενός ασφαλούς σχολικού περιβάλλοντος. Ετσι, συνεχίζουμε συντεταγμένα και οργανωμένα με όλες μας τις δυνάμεις στον αγώνα της πρόληψης και της κινητοποίησης κατά του φαινομένου της σχολικής βίας και εκφοβισμού.
Πιστεύετε ότι ένα αναβαθμισμένο σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας;
Είμαι απόλυτη. Ναι. Με την προϋπόθεση ότι έχουμε τις ίδιες υψηλές προσδοκίες από τις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τα υπόλοιπα σχολεία μας. Εδώ και δύο δεκαετίες μιλάμε για την κοινωνία της γνώσης και πιο πρόσφατα αρχίσαμε να ανησυχούμε για τις επιπτώσεις της ψηφιακής μετάβασης των επιχειρήσεων στους δείκτες της ανεργίας. Χρειαζόμαστε επειγόντως να επανεξετάσουμε τη σχέση της γνώσης με την εργασία και αυτό σημαίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Το νέο εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν απευθύνεται μόνο στους μελλοντικούς μαθητές και τους σπουδαστές του. Φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εκκολαπτήριο νέων παραγωγικών μεθόδων, θεσμός παραγωγής τεχνογνωσίας και διάχυσης καινοτομιών. Για αυτόν το λόγο, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και διοίκησης αναβαθμίζεται ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων και φορέων της αγοράς, όπως τα επιμελητήρια. Για αυτόν το λόγο η πρακτική άσκηση σπουδαστών και μαθητών μετατρέπεται σε κρίσιμο εργαλείο διασύνδεσης των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ τα Γραφεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας αποκτούν κεντρικό ρόλο στη συνεχή επικοινωνία των εκπαιδευτικών δομών με τις τοπικές κοινωνίες και τις περιφερειακές αγορές εργασίας.
Ποιο είναι το όραμά σας για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στη χώρα μας;
Δεν θα έλεγα όραμα, θα έλεγα συνειδητή στρατηγική επιλογή. Στρατηγική επιλογή και υπέρτερος στόχος για την κυβέρνηση είναι η συνειδητή και αποφασιστική αναβάθμιση, και μέσω αυτής η καταξίωση, των επαγγελματικών σπουδών στη χώρα μας. Είναι εθνικός στόχος η επαγγελματική εκπαίδευση να βρει τη θέση της ισότιμα μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε συστηματικά από το 2019. Ξεκινώντας από τον νόμο-πλαίσιο του 2020 και προχωρώντας με την πιο πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας μπορούμε πραγματικά να μιλάμε όχι μόνο για εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και για ένα πραγματικό δίκτυο παραγωγικής ανάπτυξης και αναβάθμισης δεξιοτήτων που θα καλύπτει το σύνολο των περιφερειών της χώρας. Η επαγγελματική εκπαίδευση εδραιώνεται ως μια ισάξια εκπαιδευτική διαδρομή με αυτήν της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που ανοίγει στέρεους δρόμους προς την αγορά εργασίας. Εχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε, όμως τα θεμέλια έχουν πλέον τεθεί και είναι γερά.
