Αν μου έλεγε κάποιος πριν λίγα χρόνια ότι μια κυβέρνηση που η Αριστερά καταγγέλλει καθημερινά ως «νεοφιλελεύθερη» θα ήταν ακριβώς εκείνη που θα επανέφερε τις συλλογικές συμβάσεις στην Ελλάδα, θα το θεωρούσα σενάριο πολιτικής φαντασίας. Κι όμως, να που φτάσαμε στο σημείο όπου η πραγματικότητα ξεπερνά την προπαγάνδα. Σήμερα, οι εργασιακές σχέσεις στη χώρα κάνουν μια επιστροφή–ορόσημο προς την κανονικότητα, και μάλιστα όχι με ρητορείες αλλά με θεσμική δουλειά, η οποία χτίστηκε βήμα–βήμα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τι προηγήθηκε. Η μνημονιακή δεκαετία διέλυσε σχεδόν τα πάντα στο σύστημα συλλογικής διαπραγμάτευσης: οι κλαδικές συμβάσεις πάγωσαν, οι εργαζόμενοι έμειναν εκτεθειμένοι σε ατομικές συμφωνίες και η μονομερής προσφυγή στον ΟΜΕΔ καταργήθηκε. Έτσι χάθηκε το θεσμικό ανάχωμα που προστάτευε την ισορροπία στις διαπραγματεύσεις. Ήταν η εποχή που όσοι σήμερα φωνάζουν, τότε είτε συγκυβερνούσαν είτε ευαγγελίζονταν «σκίσιμο μνημονίων» πάνω σε καμένα θεμέλια.
Κι ενώ ακούγαμε δραματικές κορώνες περί «13ωρου» και «εργασιακής λαίλαπας», η πραγματικότητα σήμερα τις διαψεύδει. Οι συλλογικές συμβάσεις επανέρχονται με τρόπο σύγχρονο και λειτουργικό. Η επεκτασιμότητα ενεργοποιείται ξανά, η προστασία των δικαιωμάτων συνεχίζεται και μετά τη λήξη μιας σύμβασης, και οι διαπραγματεύσεις αποκτούν ξανά θεσμικό βάρος - με άμεση δυνατότητα προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), πλέον γνωστό ως Διεύθυνση Διαμεσολάβησης και Εργασιακών Σχέσεων, όταν υπάρχει αδιέξοδο.
Αυτά δεν τα φέρνει μια κυβέρνηση που φοβάται το πολιτικό κόστος. Τα φέρνει μια κυβέρνηση που πιστεύει στην ανάπτυξη, αλλά και στη δίκαιη κατανομή της. Μια κυβέρνηση που αποδεικνύει στην πράξη ότι ο εκσυγχρονισμός και η προστασία της εργασίας δεν είναι αντίπαλοι - είναι σύμμαχοι.
Και τώρα; Τι έχουν να πουν όλοι εκείνοι που κραύγαζαν περί «εργασιακού Μεσαίωνα», που μιλούσαν για 13ωρα και επιστροφή στον 19ο αιώνα; Τι έχουν να πουν τώρα που οι συλλογικές συμβάσεις επιστρέφουν - και μάλιστα μέσα από διάλογο εργοδοτών, εργαζομένων και κυβέρνησης; Η αλήθεια είναι απλή: δεν έχουν να πουν τίποτα. Γιατί όταν καταρρέει το αφήγημα, μένει μόνο η αμηχανία.
Κι αυτή η αμηχανία σήμερα είναι εκκωφαντική. Η κυβέρνηση που λοιδορήθηκε ως «νεοφιλελεύθερη» είναι τελικά η κυβέρνηση που επανέφερε θεσμικά τη συλλογική διαπραγμάτευση, ενώ η αντιπολίτευση περιορίζεται στο να κάνει θόρυβο μπας και καλύψει τη γύμνια των επιχειρημάτων της.
