Η συζήτηση για τις αιτίες των όλο και περισσότερων και πιο καταστρεπτικών πυρκαγιών στην Ελλάδα περιστρέφεται εδώ και χρόνια γύρω από γνωστά και πολλάκις καταγεγραμμένα προβλήματα: το δαιδαλώδες και άκαμπτο γραφειοκρατικό σύστημα που σχετίζεται με τη δασοπυρόσβεση, την αδυναμία ή την αδιαφορία της τοπικής αυτοδιοίκησης να εκτελέσει τα καθήκοντά της, την παλαιότητα ενός στόλου πτητικών μέσων που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής και τόσα άλλα.
Ολα τα παραπάνω είναι σημαντικά, ωστόσο δεν λαμβάνουν υπόψη τον ελέφαντα στο δωμάτιο, δηλαδή την κλιματική κρίση, η οποία χρόνο με τον χρόνο γίνεται πιο απειλητική. Για να το πούμε πιο απλά: είναι πολύ πιθανό ότι το αρτιότερο σύστημα δασοπυρόσβεσης με τα πιο σύγχρονα μέσα θα δυσκολευόταν αν είχε να αντιμετωπίσει 177 δασικές πυρκαγιές σε τρεις μέρες και σε θερμοκρασίες που έφταναν τους 46 βαθμούς, όπως συνέβη στην Ελλάδα.
Δυστυχώς, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή είναι η πραγματικότητα με την οποία θα πρέπει να ζήσουμε όσο η ανθρωπότητα δεν αντιμετωπίζει πειστικά την κλιματική κρίση. Με τις φωτιές στην Ελλάδα να είναι ένα από τα πρώτα θέματα του διεθνούς Τύπου, κανείς δεν κάνει λόγο για ανικανότητα στην πυρόσβεση ή για αδυναμία των Αρχών. Ολα τα ρεπορτάζ και οι αναλύσεις επικεντρώνονται στον πιο ζεστό Ιούλιο της ιστορίας και στο άνυδρο έδαφος που έχει στεγνώσει λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων και δεν χρειάζεται παρά μόνο μια σπίθα για να καεί ολοσχερώς.
Θάλασσα σε κίνδυνο
Και φυσικά αν επρόκειτο μόνο για επιχειρησιακές αδυναμίες και ελλιπή πρόληψη, τότε η Ελλάδα θα ήταν η μοναδική χώρα της Μεσογείου που θα καιγόταν. Ωστόσο, ολόκληρη η Μεσόγειος φλέγεται.
Στη Σικελία, όπου το Παλέρμο ψηνόταν στους 47 βαθμούς Κελσίου, ξέσπασαν 650 πυρκαγιές σε διάστημα τριών ημερών και τρεις ηλικιωμένοι έχασαν τη ζωή τους. Αλλες 390 φωτιές ξέσπασαν στην Καλαβρία, ενώ το σύνολο των πυρκαγιών στη χώρα από την περασμένη Κυριακή έως την Τρίτη έφτασε τις 1.400. Ταυτόχρονα, ο βορράς της Ιταλίας χτυπήθηκε από σφοδρές καταιγίδες, ισχυρούς ανέμους και πλημμύρες που προκάλεσαν τον θάνατο άλλων τεσσάρων ατόμων. Αν θέλει κάποιος να δει τη μεγάλη εικόνα, αυτές τις μέρες η Ιταλία βιώνει μια πολύ πιο ακραία έκφραση της κλιματικής κρίσης σε σύγκριση με την Ελλάδα.
Στην Αλγερία, τα θερμόμετρα έδειξαν 50 βαθμούς Κελσίου και 15 επαρχίες της χώρας τυλίχτηκαν στις φλόγες. Οι 8.000 πυροσβέστες που ρίχτηκαν στη μάχη της κατάσβεσης δεν ήταν αρκετοί για να αποτρέψουν την καταστροφή. Ο αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει τους 40.
Το Μαρόκο, η Τυνισία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Κροατία, το Μαυροβούνιο και η Συρία έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν μεγάλες πυρκαγιές στο ίδιο διάστημα οι οποίες έχουν δημιουργήσει ένα πύρινο στεφάνι γύρω από τη Μεσόγειο. Και δεν πρόκειται για πυρκαγιές που καίνε απομακρυσμένες περιοχές τις οποίες η πυροσβεστική δυσκολεύεται να προσεγγίσει. Στην Κροατία κάηκαν εκτάσεις πολύ κοντά στο «διαμάντι» του τουρισμού της, το Ντουμπρόβνικ, ενώ στη Γαλλία απειλήθηκαν σπίτια στην Αρλ, η οποία κατακλύζεται από τουρίστες.
Σύμφωνα με το Διαστημικό Πρόγραμμα «Κοπέρνικος» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Μεσόγειος έχει εισέλθει σε μια περίοδο «εξαιρετικά ακραίου κινδύνου» για τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου. Και αυτό αφορά το σύνολο των χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο, με μοναδική εξαίρεση τη μικρή περιοχή του Βορείου Ισραήλ.
«Ο κόσμος καίγεται»
Αυτήν την πραγματικότητα αποτυπώνουν και τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου: ο τίτλος της βρετανικής εφημερίδας «Telegraph» είναι ο γλαφυρότερος όλων: «Ο κόσμος καίγεται. Σταματήστε να προσποιείστε ότι όλα είναι καλά». «Ο ακραίος καύσωνας που προκάλεσε την εξάπλωση των τεράστιων πυρκαγιών στην Ελλάδα είναι το τελευταίο σαφές σημάδι μιας επικείμενης κλιματικής καταστροφής» αναφέρει το δημοσίευμα.
Τελικά, αυτή είναι ίσως η στιγμή που οι κάτοικοι των χωρών της Μεσογείου αρχίζουν να βιώνουν την «Πυρόκαινο» εποχή, όπως την ονόμασε ο ιστορικός του περιβάλλοντος Στίβεν Πάιν. «Η Ελλάδα φλέγεται. Τα τελευταία καλοκαίρια έχουμε δει μεγάλες πυρκαγιές να εκτείνονται από την Ισπανία έως την Πορτογαλία και τη Γαλλία, και πέραν αυτής. Προσθέστε σε αυτό τις πυρκαγιές από ακτή σε ακτή στον Καναδά και τις υψηλές θερμοκρασίας σε όλον τον κόσμο και αρχίζετε να βλέπετε το πορτρέτο ενός πλανήτη που καίγεται. Ή, ακριβέστερα, ίσως, ενός πολιτισμού που εισέρχεται στην “Εποχή των Πυρκαγιών”» αναφέρει σε άρθρο του στην ιστοσελίδα eand.com ο Umair Haque.
