Σε μια εποχή όπου η εξωτερική πολιτική απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, σταθερές σχέσεις, συμμαχίες και διαρκή εγρήγορση, κάποιοι επέλεξαν να κάνουν «πατριωτισμό» με αναρτήσεις στο Twitter. Μιλάμε για εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως «γνήσιοι πατριώτες», αλλά το μόνο που διαθέτουν είναι ένα πληκτρολόγιο, ένα προφίλ με ελληνική σημαία και άποψη για τα πάντα – από την ΑΟΖ μέχρι τη Χάγη, και από τη Βόρεια Ήπειρο μέχρι το Κυπριακό.
Δεν έχουν υπηρετήσει ποτέ σε διπλωματικό γραφείο – ή, ακόμα χειρότερα, όταν υπηρέτησαν δεν έκαναν τίποτα. Είναι οι ίδιοι που, όταν τους δόθηκε η δυνατότητα να ασκήσουν εξωτερική πολιτική, άφησαν ανοιχτές πληγές, πάγωσαν κρίσιμες υποθέσεις και ξέχασαν στο συρτάρι τις ΑΟΖ, τα 12 ν.μ., τις συμμαχίες και τα κυριαρχικά δικαιώματα. Κι όμως, σήμερα εμφανίζονται στα κανάλια ή στο Twitter με ύφος υπερυπουργού, για να μας πουν τι δεν κάνει η Ελλάδα. Δεν έχουν μνήμη – ή μάλλον έχουν επιλεκτική. Δεν θυμούνται ότι επί των ημερών τους η εξωτερική πολιτική ήταν αναβλητικότητα ντυμένη με ψευδο-ιδεολογικά προσχήματα. Τώρα, βολεμένοι στα πάνελ, ανακαλύπτουν «προδοσίες», «υποχωρήσεις» και «ευκαιρίες που χάθηκαν» – τις ίδιες που οι ίδιοι αγνόησαν όταν κυβερνούσαν.
Ας δούμε, όμως, τι έχει κάνει η πραγματική Ελλάδα, όχι η φαντασιακή των hashtags, στα χρόνια που οι τουϊτεροπατριώτες πλημμύριζαν τον δημόσιο διάλογο με παρορμητικές κορόνες:
2019–2025: Εξωτερική πολιτική με ουσία
1. Ελληνογαλλική Αμυντική Συμφωνία
Μια ιστορική σύμπραξη που περιλαμβάνει ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής – η πρώτη φορά που άλλη χώρα της Ε.Ε. δεσμεύεται εγγράφως να βοηθήσει την Ελλάδα σε περίπτωση επίθεσης. Παράλληλα, εξασφαλίστηκαν και οι φρεγάτες Belh@rra και μαχητικά Rafale.
2. Ελληνοαμερικανική Αμυντική Συνεργασία (MDCA) – Αναβάθμιση και Επέκταση
Η παρουσία των ΗΠΑ σε κρίσιμες ελληνικές βάσεις (Αλεξανδρούπολη, Σούδα, Λάρισα, Στεφανοβίκειο) ενισχύει το αποτρεπτικό αποτύπωμα της Ελλάδας και στέλνει μήνυμα σταθερότητας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.
3. Συμφωνίες ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο
Οριοθέτηση με Ιταλία – κλείσιμο εκκρεμότητας δεκαετιών. Μερική οριοθέτηση με Αίγυπτο, που μπλοκάρει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και δημιουργεί θεσμικό ανάχωμα στη «Γαλάζια Πατρίδα».
4. Επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο
Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ελλάδα άσκησε το κυριαρχικό της δικαίωμα (βάσει Δικαίου της Θάλασσας) για επέκταση χωρικών υδάτων. Το Ιόνιο έγινε «νομικό προηγούμενο» για μελλοντικές κινήσεις, και οι κραυγές περί «δειλίας» στο Αιγαίο ξεχνούν ότι εκεί υπάρχει και… casus belli από την Τουρκία.
5. Δημιουργία Θαλάσσιων Πάρκων και Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Η Ελλάδα προχώρησε σε ίδρυση δύο μεγάλων θαλάσσιων πάρκων, στο Ιόνιο και στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Δεν πρόκειται απλώς για περιβαλλοντικές ζώνες, αλλά για πολιτική πράξη άσκησης δικαιοδοσίας σε περιοχές υψηλής στρατηγικής σημασίας. Παράλληλα εκπονήθηκε για πρώτη φορά εθνικός θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, με στόχο την προστασία, αξιοποίηση και ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στις θάλασσες. Όλα αυτά στο πλαίσιο της «Γαλάζιας Στρατηγικής» και της θαλάσσιας κυριαρχίας μέσω έργων, όχι λόγων.
6. Τριμερείς Συμμαχίες: Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ / Ελλάδα–Κύπρος–Αίγυπτος / Ελλάδα–Κύπρος–ΗΑΕ
Συστηματική αναβάθμιση περιφερειακής συνεργασίας, ενεργειακές συμφωνίες, κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε σταθεροποιητικό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο.
7. Αμυντική Συμφωνία με ΗΑΕ
Υπογραφή μνημονίου στρατιωτικής συνεργασίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που προβλέπει και αμοιβαία αμυντική συνδρομή. Ενίσχυση της στρατηγικής εμβέλειας της Ελλάδας στον αραβικό κόσμο.
8. Συμμετοχή και Παρέμβαση σε Διεθνείς Οργανισμούς
Ενίσχυση του διπλωματικού λόγου της Ελλάδας στον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Πρωτοβουλίες για το Δίκαιο της Θάλασσας, την ενεργειακή στρατηγική και το μεταναστευτικό.
9. Εξοπλιστικά προγράμματα και αναβάθμιση αποτροπής
Από τα Rafale και τις Belh@rra, μέχρι τα F-16 Viper και τον εκσυγχρονισμό του Πολεμικού Ναυτικού, η χώρα προχωρά μεθοδικά, όχι με εξάρσεις.
10. Διπλωματικός αποκλεισμός του τουρκολιβυκού μνημονίου – με την Ευρώπη στο πλευρό της Ελλάδας
Η Ελλάδα κατάφερε όχι μόνο να ακυρώσει πολιτικά το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και να το καταδικάσει θεσμικά μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ηγέτες έστειλαν καθαρό μήνυμα στη Λιβύη και την Τουρκία:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας–Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη».
Αυτή η διατύπωση, αποτέλεσμα μακράς διπλωματικής προσπάθειας της Αθήνας, επικυρώθηκε στο τελικό κείμενο της Συνόδου Κορυφής, εδραιώνοντας την ελληνική θέση σε επίπεδο Ε.Ε.
Απέναντι σε όλα αυτά; Τουίτς και υπονοούμενα…
Οι τουϊτεροπατριώτες δεν έχουν να αντιπροτείνουν τίποτα. Όταν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, ζητούν να το κάνει ταυτόχρονα «παντού». Όταν ανακηρύσσει θαλάσσια πάρκα, τα βαφτίζουν “παραχωρήσεις στους ξένους”. Όταν διαμορφώνει ευρωπαϊκή γραμμή κατά της Τουρκίας, κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν.
Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουν στρατηγική, ούτε γνώση. Έχουν μόνο άποψη – φωναχτή, αστήριχτη, και πολλές φορές, ύποπτα χρήσιμη για την απέναντι πλευρά.
Η εξωτερική πολιτική δεν είναι πανό και καπνογόνα. Δεν είναι trending hashtags και viral αναρτήσεις. Είναι ισορροπία, τόλμη, προνοητικότητα και πράξεις. Και η Ελλάδα της τελευταίας εξαετίας δεν περίμενε την έγκριση του Twitter για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Την επόμενη φορά που κάποιος τουϊτεροπατριώτης ρωτήσει «τι κάνει η Ελλάδα;», η απάντηση είναι απλή:
Κάνει. Απλώς δεν το φωνάζει.
