«Η συνέχεια των ερευνών θα γίνει σε χρόνο που θα αποφασιστεί και με βάση τον προγραμματισμό της εταιρείας που διεξάγει την έρευνα». Αυτή ήταν η λιτή αποστροφή με την οποία, χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Παύλος Μαρινάκης, επιβεβαίωσε ότι οι εργασίες για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου θα επανεκκινήσουν.
Προκειμένου να υποστηρίξει το project του καλωδίου, την ολοκλήρωση του οποίου εμποδίζει η Αγκυρα, η Αθήνα ήρθε σε στενότερο συντονισμό με τους εταίρους της σε Ιερουσαλήμ και Παρίσι, που αμφότεροι ενδιαφέρονται για το έργο αλλά για διαφορετικούς λόγους. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα προετοιμάζεται για τη συνεδρίαση του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) με την Τουρκία.
Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση και το υπουργείο Εξωτερικών κρατούν χαμηλούς τόνους για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου (Great Sea Interconnector - GSI). Και τούτο διότι με κορωνίδα το επεισόδιο στην Κάσο, τον Ιούλιο του 2024, η Αγκυρα παρενόχλησε αρκετές φορές τις πραγματοποιηθείσες σε διεθνή ύδατα έρευνες, οδηγώντας στο «πάγωμα» του έργου.
Τεντωμένες κεραίες
Παρ’ όλα αυτά, η Αθήνα θεωρεί ότι το καλώδιο πρέπει να ολοκληρωθεί. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών υπογραμμίζουν στο «Μανιφέστο» ότι οι έρευνες θα αρχίσουν εκ νέου «το άμεσο προσεχές διάστημα» δίχως να δίνουν την ακριβή ημερομηνία. Οι έρευνες αναμένεται να εκκινήσουν στα διεθνή ύδατα ανατολικά της Κάσου, εκεί που κατόπιν υπαιτιότητας της Αγκυρας έλαβε χώρα η κρίση του περασμένου καλοκαιριού. Το ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relume» βρίσκεται στη Βόρεια Θάλασσα και το «NG Worker» είναι αγκυροβολημένο στο Μιλάτσο, στη Μεσσίνα της Ιταλίας. Λόγω εγγύτητας στο σημείο ενδιαφέροντος εικάζεται ότι το «NG Worker» θα αρχίσει ξανά τις εργασίες.
Το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει η Ελλάδα εάν η Τουρκία αποπειραθεί να εμποδίσει τις έρευνες. Θα δημιουργηθεί νέα κρίση; Και αν ναι, πού θα οδηγήσει; Δεδομένων των απόψεων της Αγκυρας περί «δικαιωμάτων», «δικαιοδοσίας» και «συμφερόντων» που ισχυρίζεται ότι έχει στην περιοχή, μια νέα πρόκληση δεν πρέπει να αποκλείεται.
Αυτό προκύπτει και από δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, τα οποία μεταφέρουν τις πηγές από τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας της γειτονικής χώρας. «Η Τουρκία είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν θα υπάρξει υπαναχώρηση όσον αφορά τα όρια της ΑΟΖ», υπογράμμιζε σε δημοσίευμά της η εφημερίδα «Türkiye».
Στο ίδιο ρεπορτάζ σημειωνόταν ότι η συνέχιση της πόντισης καλωδίων «υπό στρατιωτική προστασία θα μπορούσε να αυξήσει τις περιφερειακές εντάσεις και να υπονομεύσει το έδαφος για διάλογο», ενώ υποστηριζόταν ότι τα «μονομερή βήματα» δεν θα γίνουν αποδεκτά.
Συναντίληψη
Στα τέλη Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη τετραμερής Συνάντηση Κορυφής Ελλάδας-Γαλλίας-Κύπρου-Λιβάνου στο Παρίσι. «Θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η Γαλλία είναι παρούσα, ενεργά παρούσα, στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι αυτή η στρατηγική σχέση, η οποία έχει μεγάλο ιστορικό βάθος, της Γαλλίας με τον Λίβανο, συμπεριλαμβάνει πια Ελλάδα και Κύπρο», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Δύο μέρες αργότερα, ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε το Ισραήλ, όπου συνάντησε την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας.
Εκεί, εκτός από την επαναβεβαίωση της στρατηγικής σχέσης και των προοπτικών στον αμυντικό τομέα, διαπιστώθηκε η διμερής συναντίληψη για μια σειρά περιφερειακών θεμάτων, μεταξύ των οποίων το καλώδιο. Η Ιερουσαλήμ υποστηρίζει την ολοκλήρωση του έργου διότι αναμένεται να συνδεθεί στο project. Αλλά για να συμβεί αυτό, πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το κομμάτι Ελλάδας-Κύπρου. «Δεν θα εισέλθω σε λεπτομέρειες του έργου. Αλλά είναι σημαντικό και βιώσιμο. Μπορεί και πρέπει να υλοποιηθεί», δήλωσε στην «Ημερησία» ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Νόαμ Κατς. Μένει να φανεί αν και πώς θα μετουσιωθεί έμπρακτα η γαλλοϊσραηλινή στήριξη στο καλώδιο, εφόσον παραστεί ανάγκη.
Ανοιχτές θύρες
Κατά την τελευταία τους συνάντηση στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν αντίστοιχα, συζήτησαν για το επικείμενο 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί μετά το Πάσχα «σε χρόνο που θα καθοριστεί βάσει προγραμμάτων των δύο ηγετών».
Μετά τις τουρκικές οχλήσεις στο καλώδιο, η Αθήνα επιχείρησε μια συνεννόηση για το ζήτημα με την Αγκυρα επί του θέματος (παρότι η δεύτερη δεν έχει καμία αρμοδιότητα), όπως είχαν παραδεχθεί ανώτεροι διπλωματικοί αξιωματούχοι τον περασμένο Φεβρουάριο. Ωστόσο, αυτό δεν κατέστη εφικτό. Μετά τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, από την Αθήνα άφηναν να εννοηθεί ότι το ΑΣΣ «παγώνει». Εντέλει, αυτό αναμένεται να πραγματοποιηθεί κανονικά. Όσον αφορά τους δύο υπουργούς, θα συναντηθούν ξανά στην άτυπη Σύνοδο υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, στις 14-15 Μαΐου. Το αν το τετ α τετ θα προηγείται ή θα ακολουθήσει το ΑΣΣ δεν είναι ακόμα γνωστό.
