«Θα είναι καταστροφικό το κόστος μας εάν κάνουμε πίσω από το καλώδιο». Αυτό υπογράμμιζε ανώτερος διπλωματικός αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών σε κλειστή συνάντηση που έλαβε χώρα στα τέλη του περασμένου Μαρτίου αναφορικά με το ενδεχόμενο υποχώρησης της Αθήνας στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου λόγω τουρκικών πιέσεων. Ο ίδιος αξιωματούχος, πέραν του παράγοντα Αγκυρα, καταλόγισε ευθύνες στη Λευκωσία για οικονομικές πτυχές του ζητήματος.
Μια σειρά γεγονότων έχουν δημιουργήσει θολό τοπίο πέριξ της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Αυτή η αίσθηση οφείλεται σε δηλώσεις που έγιναν από κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα και την αμηχανία για το θέμα αλλά και λόγω της ξεκάθαρης αντίθεσης της Αγκυρας, η οποία παρεμπόδισε το έργο επί του πεδίου.
Το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας του τακτικού ΚΥΣΕΑ, το οποίο αναμένεται να συνεδριάσει τη Μεγάλη Τετάρτη. Προ της τακτικής, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της περασμένης Τρίτης μια άτυπη (όπως χαρακτηρίστηκε) συνεδρίαση για το ίδιο θέμα. Δεν είναι γνωστό εάν ελήφθησαν αποφάσεις για την πορεία του έργου, ωστόσο, προϊόντος του χρόνου, η συνέχισή του μοιάζει να δυσχεραίνει.
Προ ημερών, από το υπουργείο Εξωτερικών (και όχι μόνο) διέρρεαν πληροφορίες ότι επίκειται άμεσα η επανέναρξη των ερευνών και συγκεκριμένα στα διεθνή ύδατα ανατολικά της Κάσου, στο σημείο όπου η Αγκυρα προκάλεσε την κρίση του περασμένου καλοκαιριού. Το εάν ισχύουν ο χώρος και ο χρόνος της επανέναρξης των ερευνών και το εάν προχωρήσει κανονικά ο σχεδιασμός ή θα υπάρξει αναπροσαρμογή από ελληνικής πλευράς, θα φανεί μετά την προσεχή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ.
Το ζήτημα του καλωδίου, πάντως, βρέθηκε στο επίκεντρο των ερωτήσεων που δέχθηκε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στο Φόρουμ των Δελφών αλλά και στις συνεντεύξεις που παραχώρησε. Η αποστροφή του ότι Ελλάδα και Κύπρος έχουν «την πρόθεση» να συνεχιστεί η έρευνα και η πόντιση και οι αναφορές του στην «αίσθηση και την προσδοκία» του (Οικονομικός Ταχυδρόμος) ότι θα συνεχιστεί το έργο δημιούργησαν ερωτήματα για τη βούληση και την αποφασιστικότητα της Αθήνας.
Την επομένη, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε (Παραπολιτικά) ότι ο χρονισμός επανεκκίνησης των ερευνών είναι «πολυπαραγοντικός» και δεν εξαρτάται μόνο από τον προγραμματισμό της εταιρείας αλλά και από «τεχνικές λεπτομέρειες» όπως η έκδοση των NAVTEX. Από τους Δελφούς, έκανε λόγο για μια «αρκετά σύνθετη τεχνικά άσκηση» που δεν αφορά μόνο ένα υπουργείο και σημείωσε ότι το έργο θα προχωρήσει, δίχως να δώσει το χρονοδιάγραμμα. «Η έρευνα και η πόντιση θα επανεκκινήσει στον κατάλληλο χρόνο. Δεν είχε υπάρξει εξάλλου οποιαδήποτε δεσμευτική ημερομηνία για αυτό. Θα προχωρήσουμε όπως πρέπει και κατά τον χρόνο που προσήκει».
Στο αν η Αθήνα φοβάται την Αγκυρα απάντησε πως «δεν υπάρχει απολύτως κανένας φόβος» και επισήμανε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει «σθεναρά και με σοβαρότητα» τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Τέλος, δήλωσε ότι σε περίπτωση νέας κρίσης «υπάρχουν τα σενάρια για όλες τις δυνατές εκδοχές, οπότε είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι».
Διαρροές, απειλές και τελεσίγραφα
Την ίδια στιγμή, στην άλλη πλευρά του Αιγαίου επιχειρούν με κάθε τρόπο να υποβαθμίσουν το καλώδιο και να εκπέμψουν το μήνυμα ότι δίχως τη συμπερίληψη της Τουρκίας δεν νοείται να προχωρά κανένα περιφερειακό project.
Ειδικότερα, χθες, πηγές του τουρκικού υπουργείου Αμυνας υποστήριζαν ότι «δεν είναι δυνατόν να προωθούνται με επιμονή έργα στην Ανατολική Μεσόγειο, σχεδιασμένα από την Ελλάδα, την Κύπρο (σ.σ.: ΕΚΔΝΚ η αναφορά στο τουρκικό κείμενο) και τρίτους, στο πλαίσιο μαξιμαλιστικών απαιτήσεων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η παρουσία της Τουρκίας και του ψευδοκράτους (σ.σ.: αναφορά σε «ΤΔΒΚ») στην περιοχή, και τα οποία σχεδιάζεται να διέλθουν από θαλάσσιες περιοχές υπό τουρκική δικαιοδοσία, χωρίς τη συγκατάθεση της χώρας μας».
Εν συνεχεία, οι ίδιες πηγές μίλησαν για έργα «μη ρεαλιστικά, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση και αμιγώς προκλητικά», ενώ ανέφεραν ότι δεν θα επέλθει αλλαγή της τουρκικής στάσης στις συμπεριφορές «που δεν σέβονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας».
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, η πόντιση καλωδίων είναι μια δραστηριότητα που συνιστά «ελευθερία των θαλασσών» και δεν υπάγεται στον έλεγχο και τη δικαιοδοσία του κράτους της υφαλοκρηπίδας, την οποία η Τουρκία δεν διαθέτει στις περιοχές που θα διεξαχθούν έρευνες.
Ο ΑΔΜΗΕ, ο φορέας υλοποίησης του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, προ ημερών αιτήθηκε την αποδέσμευση των ποσών που απαιτούνται για τη συνέχιση των ερευνών από τη ΡΑΕΥ και τη ΡΑΕΚ, τις αρμόδιες αρχές ενέργειας σε Ελλάδα και Κύπρο αντιστοίχως. Σύμφωνα με τον ΑΝΤ1 Κύπρου, η ΡΑΕΚ δεν έδωσε ακόμα το πράσινο φως για την έγκριση του κονδυλίου, ύψους 36 εκατ. ευρώ, που αιτήθηκε ο ΑΔΜΗΕ προκειμένου να συνεχιστούν οι βυθοσκοπικές μελέτες.
