Η Συρακουσία ήταν ένα γιγάντιο πλοίο περίπου 75 μέτρων, τριπλής χρήσης: πολυτελές επιβατικό, εμπορικό και πολεμικό. Κατασκευάστηκε περίπου το 240 π.Χ. από τον τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα Β΄, με ναυπηγό τον Κορίνθιο Αρχία και επόπτη τον Αρχιμήδη.
Αν και δεν πρόκειται αμιγώς για πολεμικό πλοίο, οι ποικίλες πανίσχυρες αμυντικές διαρρυθμίσεις του φανέρωναν το τεχνολογικό επίπεδο των μεγάλων πολεμικών πλοίων της εποχής.
Στο πρώτο κατάστρωμα υπήρχαν οι αποθήκες εφοδιασμού και εμπορευμάτων, μια υδατοδεξαμενή, εκτροφείο ψαριών, στάβλοι για τα άλογα, φούρνοι, μύλοι, εργαστήρια, αντλιοστάσιο κ.ά.
Στο δεύτερο κατάστρωμα βρίσκονταν οι πολυτελέστατες κλίνες των επιβατών και των στελεχών του πληρώματος, μαγειρείο, γυμναστήριο, αίθουσα ψυχαγωγίας, βιβλιοθήκη, ατμόλουτρα, σκεπαστοί κήποι, διάδρομοι περιπάτου, καθώς και ένας ναός της Αφροδίτης.
Και, τέλος, στο τρίτο κατάστρωμα, το ανώτερο, υπήρχαν περιμετρικά τείχη με επάλξεις και δεκάδες αμυντικά μηχανήματα, όπως 8 πύργοι με λιθοβόλους γερανούς, χελώνες, σιδηρές χείρες, καταπέλτες, κ.ά. Περιμετρικά του πλοίου υπήρχαν σιδηρά κιγκλιδώματα που εμπόδιζαν την προσέγγιση εχθρικών πλοίων. Ενώ ακόμα και από τα ιστία αναρτιούνταν μολύβδινα βλήματα.
Η Συρακουσία πραγματοποίησε ένα και μοναδικό ταξίδι μεταφέροντας σιτηρά από τις Συρακούσες στην Αλεξάνδρεια και δωρήθηκε στον Πτολεμαίο Γ΄ τον Ευεργέτη.
Μόλις μια δεκαετία αργότερα ο Πτολεμαίος Δ΄ ο Φιλοπάτωρ (221-205 π.Χ.) κατασκεύασε ένα παρόμοιο πλοίο (τύπου καταμαράν) σχεδόν διπλάσιου μεγέθους (περίπου 130 m) με δύο κύτη, τη λεγόμενη τεσσαρακοντήρη.
Η τεχνολογία της Συρακουσίας και των γιγάντιων πολεμικών πλοίων των Πτολεμαίων απολέσθηκε και επανεμφανίστηκε στον δυτικό πολιτισμό ύστερα από 1.500 χρόνια.
