Ο Δήμος των 3Β (Βάρη - Βούλα - Βουλιαγμένη) ήταν ένας από τους δήμους της Αττικής που δοκιμάστηκαν ιδιαιτέρως από τον κατακλυσμό «Daniel». Βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα μιας από τις χειρότερες φυσικές και καταστροφικές πλημμύρες που έπνιξαν τη Θεσσαλία και προκάλεσαν ανυπολόγιστες ζημιές που ρήμαξαν τις ζωές και τις περιουσίες χιλιάδων ανθρώπων, επηρεάζουν αρνητικά ακόμα και τον Κρατικό Προϋπολογισμό, προκάλεσαν τη σημαντική κινητοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με τα αιτούμενα κονδύλια για την αποκατάσταση των καταστροφών. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν αυτή που σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος, γενικώς. Ο δήμαρχος των 3Β, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, μιλά στο «Μανιφέστο» και εξηγεί τα γιατί και τα πώς η πρόληψη, η προετοιμασία, ο κατάλληλος σχεδιασμός με τη χρήση της διαθέσιμης τεχνολογίας είναι τα σωτήρια εργαλεία για την αντιμετώπιση των συνεπειών της όποιας απειλούμενης καταστροφής.
Ο Δήμος των 3Β βρέθηκε στη δίνη της κακοκαιρίας, όσον αφορά τους δήμους της Αττικής. Ποια ήταν τα μέτρα που είχατε λάβει ώστε να μη σημειωθούν καταστροφές και κυρίως να μη θρηνήσουμε απώλεια ανθρώπινης ζωής, τόσο από την άποψη της πρόληψης όσο και από την άποψη της αντιμετώπισης;
Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η επέλαση του κύματος της κακοκαιρίας «Daniel» ενεργοποιήσαμε τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων. Το σύνολο του δημοτικού μηχανισμού του δήμου τέθηκε σε επιφυλακή και επιθεώρησε το δίκτυο των φρεατίων της πόλης, καθώς και τα ρέματα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα μπορούν να ανταποκριθούν στην επερχόμενη βροχόπτωση. Από το μεσημέρι της Τετάρτης, τοποθετήθηκαν μηχανήματα έργου και τέθηκαν σε ετοιμότητα, σε όλα τα εν δυνάμει επικίνδυνα σημεία της πόλης, έτσι ώστε να είναι σε θέση να απομακρύνουν αμέσως πιθανά εμπόδια και φερτά υλικά από το οδικό δίκτυο, αλλά και να διατηρήσουν ανοιχτά και καθαρά στο μέτρο του δυνατού τα σημαντικά ρέματα. Στη συνέχεια, από την πρώτη στιγμή του κατακλυσμού, μαζί με την προϊσταμένη της Πολιτικής Προστασίας του δήμου μεταφερθήκαμε στο κέντρο εναέριας παρακολούθησης του δήμου, όπου με τη βοήθεια των εναέριων λήψεων των drones, καθώς και τα υπόλοιπα σύγχρονα μέσα που είναι εγκατεστημένα στο κέντρο, ήμασταν σε θέση να διατηρήσουμε το μεγαλύτερο μέρος του οδικού δικτύου της πόλης προσπελάσιμο, αλλά πρωτίστως να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των πολιτών και την ελαχιστοποίηση των ζημιών σε περιουσίες.
Κωνσταντέλλος: Καθοριστικός ο ρόλου του «κέντρου εναέριας παρακολούθησης»
Αναφέρατε το «κέντρο εναέριας παρακολούθησης» του δήμου και το συντονισμό των ενεργειών από εκεί. Τι ρόλο έπαιξε το σύστημα αυτό στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου;
Θα έλεγα καθοριστικό ρόλο. Οπως σας ανέφερα, προσωπικά, τα πρώτα λεπτά του κατακλυσμού ξεκίνησα το συντονισμό των δράσεων από το θάλαμο του κέντρου παρακολούθησης και αμέσως μετά, μαζί με τους αρμόδιους αντιδημάρχους, πήγα στα σημεία που αντιμετώπισαν τα εντονότερα προβλήματα, μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Από το πεδίο, ήμασταν συνεχώς σε ανοιχτή επικοινωνία με τους συνεργάτες μας στο κέντρο, οι οποίοι ήταν σε θέση να μας μεταφέρουν σε πραγματικό χρόνο εναέριες εικόνες από την εξέλιξη του φαινομένου και να συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους.
Μέσα σε λίγες ώρες η περιοχή των 3Β δέχθηκε 102,2 χιλιοστά βροχόπτωσης, όταν τα τελευταία πέντε χρόνια η περιοχή δέχεται κατά μέσο όρο 235 χιλιοστά βροχόπτωσης ετησίως. Ποιος ήταν ο μηχανισμός που κινητοποιήσατε;
Παρά την ασαφή ενημέρωση και υποβάθμιση του φαινομένου από τις αρμόδιες αρχές, βιώσαμε έναν πρωτοφανούς έντασης κατακλυσμό με τεράστιους όγκους νερού, αλλά και φερτών υλικών μέσα σε λίγη ώρα. Η κατάλληλη προετοιμασία και η εφαρμογή των πολυσέλιδων σχεδίων δράσης της Πολιτικής Προστασίας μάς επέτρεψαν να είμαστε σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματικοί. Η ικανοποιητική αντιμετώπιση των λίγων προβλημάτων με τα οποία βρέθηκε αντιμέτωπη η πόλη οφείλεται σε σειρά παραγόντων, όπως την κατάλληλη και άρτια προετοιμασία των υποδομών, το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, την αυτοθυσία των δεκάδων εργαζόμενων του δήμου και εθελοντών και τον αποτελεσματικό συντονισμό των δράσεων.
Τι εννοείτε όταν λέτε «ασαφή ενημέρωση και υποβάθμιση του φαινομένου από τις αρμόδιες αρχές»;
Εννοώ πως δεν υπήρχε καμία ένδειξη για την ένταση του φαινομένου, ενώ το προειδοποιητικό μήνυμα του 112 το λάβαμε στις 8.15 το βράδυ, ενώ ήδη ήταν σε εξέλιξη, επί σχεδόν πέντε ώρες, το φαινόμενο. Αν δεν είχαμε λάβει προληπτικά τα μέτρα μας και δεν είχαμε τον κατάλληλο βαθμό ετοιμότητας, στηριζόμενοι στον «καθησυχασμό» των Αρχών πως δεν θα βρεθούμε στο επίκεντρο του κατακλυσμού, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα.
Κωνσταντέλλος: Δεν διαμορφώνονται οι απόψεις των πολιτών στις τοπικές κοινωνίες από μεμονωμένα συμβάντα
Λέγεται ότι, κατά γενική ομολογία, οι μηχανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε αυτή τη φυσική καταστροφή, απέτυχαν να επιτελέσουν το ρόλο τους. Και ότι αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για πολλούς στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου. Συμφωνείτε σε αυτό;
Κατ’ αρχάς, δεν συμμερίζομαι ό,τι λέγεται κατά γενική ομολογία. Η άποψη πως οι μηχανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απέτυχαν έχει αρχίσει και γίνεται το άμεσο αντανακλαστικό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, οι οποίοι, αντί να ασχολούνται ουσιαστικά με τις δομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στους μηχανισμούς όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης, αναλώνονται, από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά από κάθε φυσική καταστροφή, να αναζητούν τρόπους να μεταθέσουν ευθύνες, να παίζουν το λεγόμενο «blame game». Εδώ, πάντα, καταλήγουμε στην εύκολη λύση ότι για όλα φταίει ο δήμαρχος που είναι πάντα ο εύκολος στόχος. Σε ό,τι αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στις επερχόμενες εκλογές, μπορώ να σας πω πως δεν πρέπει να υποτιμάμε σε τέτοιο βαθμό την κρίση της ελληνικής κοινωνίας. Οι πολίτες γνωρίζουν ποιοι λειτουργούν αποτελεσματικά, ποιοι είναι χρήσιμοι για την πόλη τους, ποιοι μπορούν να αντεπεξέλθουν στην αποστολή τους και με αυτό το κριτήριο θα κάνουν τις επιλογές τους. Δεν διαμορφώνονται οι απόψεις των πολιτών στις τοπικές κοινωνίες από μεμονωμένα συμβάντα λίγων ωρών ή λίγων ημερών.