«H ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων είναι θέμα ύψιστης σημασίας για την ελληνική διπλωματία», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στον εναρκτήριο χαιρετισμό του στο διεθνές συνέδριο που διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), σε συνεργασία με τις δεξαμενές σκέψεις Wilfried Martens Centre for European Studies και Hanns-Seidel Stiftung, με θέμα την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων.
Όπως υπενθύμισε ο κ. Γεραπετρίτης, πριν από είκοσι χρόνια, τον Ιούνιο του 2003, η Ελλάδα πρωτοστάτησε υιοθετώντας την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, η οποία ανέφερε ρητά ότι «το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται εντός της ΕΕ».
«Και το κάναμε αυτό κάτω από πολύ περίπλοκες συνθήκες», σημείωσε και πρόσθεσε: «Εκείνη την εποχή, τα "Βαλκάνια" συνδέονταν με ένοπλες συγκρούσεις και εθνοτικές συγκρούσεις, πολιτική αστάθεια και οικονομική δυσπραγία. Δεν είχαν ακόμη ξεπεράσει την προ του Α' Παγκοσμίου Πολέμου προσωνυμία τους, "η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης". Πρέπει να μετασχηματίσουμε αυτήν την αντίληψη».
Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως από το 2003 «η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά και απτά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της τρέχουσας συζήτησης για τη διεύρυνση με τους εταίρους μας στην ΕΕ». Ταυτόχρονα, «γινόμαστε μάρτυρες της ανόδου νέων παγκόσμιων οικονομικών δυνάμεων στην Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή», συμπλήρωσε. «Κακόβουλοι αποσταθεροποιητικοί παράγοντες εκμεταλλεύονται αυτήν τη διαταραχή και τα χρόνια προβλήματα της περιοχής για να αυξήσουν την επιρροή τους στα Βαλκάνια, ενώ η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει διαμορφώσει μία νέα γεωπολιτική πραγματικότητα», επεσήμανε.
Αυτό το γεγονός, όπως υπογράμμισε ο κ. Γεραπετρίτης, «καθιστά επιτακτική την ανάγκη εκπλήρωσης της υπόσχεσης της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης». «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, μία ισχυρή, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ΕΕ αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ειρήνης και της ευημερίας για τους Ευρωπαίους πολίτες», ανέφερε. «Χρειαζόμαστε μία αναζωογονημένη διαδικασία διεύρυνσης, σχεδιασμένη να ενσωματώσει τα Δυτικά Βαλκάνια -και την Ουκρανία και τη Μολδαβία- στην ΕΕ. Μία αξιόπιστη διαδικασία με τολμηρούς και φιλόδοξους στόχους», πρόσθεσε.
Όπως υπενθύμισε, αυτό ήταν το κύριο μήνυμα της Διακήρυξης της Συνόδου Κορυφής της Αθήνας στις 21 Αυγούστου, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός συγκέντρωσε τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων, της Ουκρανίας και της Μολδαβίας για να συναντηθούν με τους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να προωθήσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής.
Φυσικά, σημείωσε, «δεν μπορούμε να δεχθούμε υποψήφιες χώρες που δεν πληρούν τα κριτήρια ένταξης και κυρίως τις βασικές αρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όπως, κυρίως, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου».
«Ομολογουμένως, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι συμπεριφορές και οι πρακτικές υποδηλώνουν ότι αυτές οι αρχές δεν έχουν ακόμη υιοθετηθεί από όλες τις χώρες», τόνισε επισημαίνοντας πως ο πρόσφατα εκλεγμένος δήμαρχος της Χειμάρρας, Φρέντι Μπελέρι, είναι μία τέτοια περίπτωση. «Η Αλβανία πρέπει να αποδείξει ότι σέβεται τα δικαιώματα της ελληνικής εθνικής μειονότητας και το κράτος δικαίου», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Γεραπετρίτης υποστήριξε πως το προσεχές διάστημα η διεύρυνση της ΕΕ θα βρεθεί στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και συμπλήρωσε ότι η ξεκάθαρη θέση της Ελλάδας θα φέρει το πνεύμα της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης σε αυτήν τη συζήτηση. «Θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες και θα υποστηρίξουμε κάθε ιδέα ή πρόταση που αποσκοπεί στην αναζωογόνηση της διαδικασίας διεύρυνσης, καθιστώντας την πιο συγκεκριμένη, συνεπή και αξιόπιστη, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ειλικρινή δέσμευση όλων των μερών και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ένταξη», υπογράμμισε.
«Θα συνεχίσουμε, επίσης, να προωθούμε πρωτοβουλίες που βελτιώνουν την καθημερινή ζωή των πολιτών και φέρνουν τις περιφερειακές κοινωνίες και οικονομίες πιο κοντά στην ΕΕ», ανέφερε και πρόσθεσε: «Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τη συνδεσιμότητα τόσο στο εσωτερικό των βαλκανικών χωρών όσο και μεταξύ των Βαλκανίων και της ΕΕ, εστιάζοντας στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών και των υποδομών».
Ενεργειακή ασφάλεια
Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε για τον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας, που είναι ζωτικός για το ευρωπαϊκό μέλλον.
«Τα βασικά έργα που έχει αναλάβει η Ελλάδα περιλαμβάνουν την πλωτή μονάδα επαναεριοποίησης στην Αλεξανδρούπολη και τις διασυνδέσεις φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας και Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, οι οποίες μειώνουν την περιφερειακή και ευρωπαϊκή εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο», σημείωσε.
«Η περιφερειακή συνεργασία είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης», τόνισε και εξέφρασε τη βαθιά ευγνωμοσύνη της χώρας προς όλους τους εταίρους και γείτονές μας, που μας βοήθησαν με τις εκτεταμένες πυρκαγιές το περασμένο καλοκαίρι.
«Ως το παλαιότερο κράτος-μέλος της ΕΕ στην περιοχή, είναι καθήκον μας να καθοδηγήσουμε τα Δυτικά Βαλκάνια στην πορεία τους προς την Ευρώπη», υπογράμμισε και κατέληξε: «Αυτός είναι ο ασφαλέστερος και πιο σίγουρος δρόμος προς την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία, που είναι προς το συμφέρον των χωρών μας, της περιοχής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
