Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή, μέσα στον Νοέμβριο, το νέο νομοσχέδιο για την ΕΡΤ, ένα πλαίσιο που φιλοδοξεί να αναμορφώσει ριζικά τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση και να ανοίξει τον δρόμο για μια νέα εποχή στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Το σχέδιο, που παρουσίασε πρώτος ο Παύλος Μαρινάκης και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τον Σεπτέμβριο, αποτελεί τη σημαντικότερη θεσμική τομή των τελευταίων ετών στον χώρο των ΜΜΕ.
Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία προβλέπει τη δημιουργία μονάδας καινοτομίας και τεχνολογιών (Innovation Hub), με στόχο τον εκσυγχρονισμό της ΕΡΤ και την αξιοποίηση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, data analytics και νέων μορφών περιεχομένου.
Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση θα αποκτήσει τη δυνατότητα να συνεργάζεται με πανεπιστήμια, ΟΤΑ, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, αλλά και να συμμετέχει ενεργά σε διεθνή δίκτυα, διευρύνοντας την παρουσία της πέρα από τα παραδοσιακά τηλεοπτικά όρια.
Παράλληλα, επανέρχεται με σύγχρονους όρους η Εκπαιδευτική Τηλεόραση, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, ώστε το πλούσιο αρχείο και το νέο οπτικοακουστικό περιεχόμενο να αξιοποιούνται για την εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση.
Ενισχύεται επίσης η κοινωνική και περιφερειακή διάσταση της ΕΡΤ, ως εργαλείο πολιτισμού και ενημέρωσης σε κάθε γωνιά της χώρας.
Κεντρικό στοιχείο αποτελεί η επιβράβευση του προσωπικού με κίνητρα απόδοσης –ύψους έως 6,5 εκατ. ευρώ ετησίως– υπό την προϋπόθεση ότι η ΕΡΤ παραμένει πλεονασματική. Οπως επισημαίνει ο υφυπουργός Παρά τω Πρωθυπουργώ, «η δημόσια τηλεόραση δεν χρειάζεται πατερίτσες, χρειάζεται προβάδισμα».
Το δεύτερο σκέλος του νομοσχεδίου αφορά την ενσωμάτωση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Ελευθερία των Μέσων (European Media Freedom Act - EMFA).
Η Ελλάδα γίνεται από τις πρώτες χώρες που εφαρμόζουν τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό, ο οποίος προβλέπει:
- Ενιαία βάση δεδομένων στο ΕΣΡ για τη δημοσιοποίηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και των εσόδων από κρατική διαφήμιση.
- Ελεγχο συγκεντρώσεων και συγχωνεύσεων ΜΜΕ που μπορεί να πλήξουν την πολυφωνία.
- Υποχρέωση διαφάνειας όλων των δημόσιων φορέων σχετικά με τις διαφημιστικές δαπάνες τους.
- Θεσμοθέτηση Εθνικού Συμβουλίου Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ενός ανεξάρτητου φορέα αυτορρύθμισης.
- Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και χρηματοδότηση του Παρατηρητηρίου κατά των στρατηγικών αγωγών (SLAPPs).
Με λίγα λόγια, το νομοσχέδιο εισάγει ένα πλήρες πλαίσιο λογοδοσίας, που αγγίζει για πρώτη φορά με σαφήνεια τόσο τη δημόσια όσο και την ιδιωτική ενημέρωση. Ο πολίτης θα γνωρίζει ποιος κατέχει τι, ποιος πληρώνεται από ποιον και πώς διακινείται η κρατική διαφήμιση.
Παράταση στα περιφερειακά
Αν και το ξεχωριστό νομοσχέδιο για την αδειοδότηση των περιφερειακών σταθμών δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2025, το αρμόδιο υπουργείο προσανατολίζεται στη συμπερίληψη ειδικών διατάξεων μέσα στο ίδιο πλαίσιο της ΕΡΤ.
Οι διατάξεις αυτές θα αφορούν παρατάσεις λειτουργίας, τεχνικές προσαρμογές (όπως το DVB-T2) και μεταβατικές ρυθμίσεις για σταθμούς που λειτουργούν με προσωρινές άδειες.
Οπως τόνισε πρόσφατα ο γενικός γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Δημήτρης Κιρμικίρογλου, «στόχος είναι να κατοχυρωθούν η περιουσία και η συνέχεια των σταθμών που κράτησαν ζωντανή την ενημέρωση στην περιφέρεια».
Η κυβέρνηση επιλέγει μια ρεαλιστική προσέγγιση: όχι «λουκέτα» και χάος, αλλά ομαλή μετάβαση με κανόνες και εποπτεία. Το πλήρες πλαίσιο για τις άδειες αναμένεται να παρουσιαστεί στις αρχές του 2026, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ΕΡΤ και τον EMFA.
Ενα από τα πιο σημαντικά και πρακτικά σημεία είναι η ρύθμιση για το ανταποδοτικό τέλος που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών ρεύματος.
Προβλέπεται αυστηρός έλεγχος των παρόχων ενέργειας από ορκωτούς λογιστές, τόσο ανά δίμηνο όσο και ετησίως, ενώ τα ανείσπρακτα ποσά θα βεβαιώνονται και θα εισπράττονται από την ΑΑΔΕ, με βάση τον ΑΦΜ του κατόχου παροχής.
Επιπλέον, θεσπίζονται κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση των παρόχων, κάτι που για πρώτη φορά προστατεύει πραγματικά τα έσοδα της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης.
Το νομοσχέδιο για την ΕΡΤ δεν είναι απλώς διοικητική μεταρρύθμιση. Είναι μια ολιστική παρέμβαση στον χώρο των ΜΜΕ, που αγγίζει την τεχνολογία, τη διαφάνεια, την εκπαίδευση και τη δημοσιογραφική ανεξαρτησία.
Η Νέα Δημοκρατία επιλέγει να προχωρήσει με σχέδιο και ρυθμό ευρωπαϊκό, αντί να παραμείνει στο χάος και τις «προσωρινές άδειες» της εποχής ΣΥΡΙΖΑ.
Οπως δήλωσε ο Παύλος Μαρινάκης, «δώδεκα χρόνια μετά τον νόμο 4173/2013, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση περνά στη νέα εποχή, με κανόνες, λογοδοσία και πραγματικό εκσυγχρονισμό».
Για πρώτη φορά, η ΕΡΤ αποκτά τη θεσμική και τεχνολογική βάση για να σταθεί ισότιμα δίπλα στα μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα, αποδεικνύοντας ότι η δημόσια ενημέρωση δεν είναι βαρίδι – είναι επένδυση.
Και σε μια εποχή όπου η παραπληροφόρηση απειλεί τη δημοκρατία, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επενδύει στο φως. Γιατί όποιος φοβάται τη διαφάνεια, φοβάται τον πολίτη.
