Οκτώ χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο οδεύει για πρόωρες εκλογές στις οποίες οι Εργατικοί οδεύουν προς μία νίκη με «υπερ-πλειοψηφία» έως και 516 έδρες σε σύνολο 650, όπως δείχνει πρόσφατη δημοσκόπηση. Από το 2010 η χώρα έχει κυβερνήσεις Συντηρητικών, τα πρώτα πέντε χρόνια σε συνεργασία με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και από το 2015 αυτοδύναμα. Το 2016 ο Ντέβιντ Κάμερον πραγματοποίησε την προεκλογική του υπόσχεση να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για την αποχώρηση ή όχι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να κερδίσει τους ψηφοφόρους του που αιμορραγούσαν προς το τότε κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ, Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP). Στις 23 Ιουνίου 2016 και μετά από μία εκστρατεία που χαρακτηρίστηκε από ψευδείς ισχυρισμούς για τους μετανάστες που θα “εισβάλουν” στη χώρα και τα εκατομμύρια που θα εξοικονομηθούν υπό την ΕΕ για το Εθνικό σύστημα υγείας, οι πολίτες υπερψήφισαν την αποχώρηση της Βρετανίας από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Την βραδιά των αποτελεσμάτων είναι ξεκάθαρη στη μνήμη όλων η έκπληξη ακόμη και του Νάιτζελ Φάρατζ για την απροσδόκητη νίκη καθώς όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν απόρριψη της εξόδου.
Που οδεύει η σχέση Η.Β. – Ε.Ε.
Οκτώ χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έχει πλήξει τις οικονομικές επιδόσεις της χώρας. Σύμφωνα με το Γραφείο Ευθύνης για τον Προϋπολογισμό (OBR), η μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα του Ηνωμένου Βασιλείου θα μειωθεί κατά 4%, επιδεινώνοντας τα προϋπάρχοντα προβλήματα. Το Brexit υπονόμευσε επίσης τη δημοσιονομική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου, καθιστώντας αναγκαία τη λήψη δραστικών μέτρων από την Τράπεζα της Αγγλίας, εκτιμά ο Δρ Τσαρλς Λάρκιν από το Ινστιτούτο Πολιτικών Ερευνών (IPR). Εάν η νέα κυβέρνηση υιοθετήσει μια πιο ανοιχτή προσέγγιση για τη διαπραγμάτευση μιας εμπορικής συνθήκης με την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να δει βελτιωμένες εμπορικές σχέσεις. Αυτό θα μετριάσει τη μακροπρόθεσμη μείωση κατά 15% του εμπορίου Η.Β. – Ε.Ε. που προβλέπεται από το OBR, εκτιμά ο ίδιος.
«Αυτό το νούμερο δεν είναι γεγονός: είναι μια πρόβλεψη, πολύ επισφαλής, που έγινε πριν από αρκετά χρόνια, σχετικά με την υποτιθέμενη επιβάρυνση του ΑΕΠ μας κάποια στιγμή την επόμενη δεκαετία», υποστηρίζει ο Ντέιβιντ Φροστ πρώην επικεφαλής για την Συμφωνία Brexit με την Ε.Ε. Ο ίδιος εκτιμά ότι από τότε που η χώρα εγκατέλειψε τον οικονομικό χώρο της ΕΕ στα τέλη του 2020, η ωριαία παραγωγικότητα της αυξήθηκε ταχύτερα από αυτή της ευρωζώνης και, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η συνολική οικονομία αυξήθηκε ταχύτερα από αυτή της Γαλλίας ή της Γερμανίας. «Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι και οι δύο αυτές τάσεις θα συνεχιστούν», γράφει ο Λόρδος Φροστ στην Τέλεγκραφ. Μόλις τρία και κάτι χρόνια μετά την εφαρμογή του Brexit, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες προτείνουν την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης μέσω εποικοδομητικού διαλόγου, ακόμη και την επανένταξη στην ενιαία αγορά. Αυτό ασκεί πίεση στο Εργατικό Κόμμα να αποσαφηνίσει τη στάση τους για μια στενότερη σχέση ΗΒ-ΕΕ.
Brexit και πολιτικές τάσεις
«Η εκστρατεία για το Brexit βοήθησε την ακροδεξιά να προωθήσει την ατζέντα της στην επικρατούσα τάση. Είδαμε τους ελέγχους της μετανάστευσης, τα σκληρά σύνορα και την υπεράσπιση της “βρετανικής κουλτούρας” να ομαλοποιούνται, επιταχύνοντας μια τάση που ήδη παρατηρείται στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης συνέβαλαν σε αυτή τη μετατόπιση. Για παράδειγμα, η εκστρατεία του Ρίσι Σουνάκ “Σταματήστε τις βάρκες” και η πολιτική της Ρουάντα, απηχούν ακροδεξιές εκστρατείες “επαναπατρισμού. Η υπουργός Εσωτερικών, Suella Braverman, μιλώντας στο συνέδριο των Εθνικών Συντηρητικών, αναπαρήγαγε ρατσιστικές θεωρίες συνωμοσίας περί Μεγάλης Αντικατάστασης. Οι ιδέες που κάποτε θεωρούνταν ακραίες και εκτός του παραθύρου Overton έχουν γίνει ευρύτερα αποδεκτές μετά την ψήφο για το Brexit», λέει ο Dr Τζορτζ Νιουθ, καθηγητής πολιτικής στο πανεπιστήμιο του Bath.
Οι γεωπολιτικές αλλαγές αναμένεται να συνεχίσουν να φέρνουν κοντά τις δύο πλευρές σε θέματα ασφάλειας και στις εξωτερικές υποθέσεις. “Ενώ οι προτεραιότητες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ακόμη ασαφείς, η πιθανή στροφή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τα πράσινα ζητήματα προς την ασφάλεια θα φέρει την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο πιο κοντά” προσθέτει ο Δρ. Λάρκιν. Ο ηγέτης των Εργατικών επιμένει ότι δεν θα επιδιώξει να επανέλθει στην ενιαία αγορά της ΕΕ ή στην τελωνειακή ένωση, σεβόμενος, όπως έχει πει, τη βούληση των πολιτών. Ωστόσο θα είναι αυτός -κατά τις δημοσκοπήσεις- που τον Ιούλιο θα υποδεχτεί τους ηγέτες 40 ευρωπαϊκών χωρών στην Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και εκεί θα δείξει τις προθέσεις του για το μέλλον που θέλει να έχει η σχέση της Βρετανίας με τους Ευρωπαίους εταίρους της.
