Από τη στιγμή της ίδρυσης της, η ΕΕ βρέθηκε αντιμέτωπη με σημαντικές εδαφικές και κοινωνικές ανισότητες, που μπορούσαν να αποτελέσουν τροχοπέδη για την ισόρροπη ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα και μέγιστη ευκαιρία για το σχεδιασμό των κατάλληλων πολιτικών με στόχο την άρση των ανισοτήτων και την πραγμάτωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Βασική στόχευση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος αποτελεί μέχρι και σήμερα η πλήρης εξάλειψη των εμποδίων, των ανισοτήτων και των αποκλεισμών και η εξασφάλιση της κοινωνικής προόδου, της ευημερίας και της συνοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ θεμελιώνεται στις αρχές της ισότητας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων όσων ζουν στην ΕΕ χωρίς διακρίσεις. Η επίτευξη του οράματος για περισσότερη εμβάθυνση της Ευρώπης, περνάει μέσα από τις αξίες της ισονομίας, της αλληλεγγύης και της ευημερίας για όλους. Από νωρίς τέθηκε ως πρόκριμα για τη διαμόρφωση των κοινωνικών συνθηκών που θα διασφάλιζαν ίσες και προσβάσιμες ευκαιρίες για κάθε πολίτη της Ένωσης, η ανάγκη εξασφάλισης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Οι δύο πρώτες πτυχές κατοχυρώθηκαν με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη του 1986, ενώ η τρίτη διάσταση προστέθηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας που τέθηκε σε ισχύ το 2009. Στην κατεύθυνση αυτήν, έχουν θεσπιστεί μηχανισμοί αλληλεγγύης, με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιφερειών και την ενίσχυση της συνοχής, υπό τη μορφή των διαρθρωτικών ταμείων, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής. Οι συστηματικές αυτές παρεμβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα, σήμερα η ΕΕ να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως στους τομείς που αφορούν την ποιότητα ζωής και την ευημερία των πολιτών. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολίτες της Ευρώπης που βιώνουν διακρίσεις, ανισότητες και έρχονται αντιμέτωποι με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Στην ΕΕ οι κοινωνικές ανισότητες διαρθρώνονται σε δύο επίπεδα. Υπάρχει η κάθετη διάκριση, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, (Βορράς – Νότος, Αν. Ευρώπη – Δ. Ευρώπη) και η οριζόντια διάκριση, ανάλογα με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των πολιτών, με ορισμένους να βιώνουν πολλαπλές και διατομεακές διακρίσεις.
Την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε, η Ευρώπη υφίσταται τις συνέπειες διαδοχικών και πρωτόγνωρων κρίσεων, όπως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση, οι συνεχείς ανατιμήσεις των προϊόντων, που αποτελούν παράγοντες όξυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και διατάραξης της συνοχής. Η κλιματική αλλαγή, οι επιπτώσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και η νέα δημογραφική συνθήκη, αναδεικνύονται σε σύγχρονες ισχυρές προκλήσεις, που μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μόνο με ενότητα και στενή συνεργασία. Προκειμένου να ελαχιστοποιήσουμε τους κοινωνικούς κινδύνους από τον αντίκτυπο του κύκλου αυτών των πολυκρίσεων, είναι αναγκαία η περαιτέρω θωράκιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, είναι απαραίτητο να αναζητηθούν τρόποι επανασχεδιασμού της πολιτικής συνοχής, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μοντέλου ανάπτυξης και των συνεχιζόμενων προκλήσεων.
Κομβική σημασία για την οικοδόμηση μιας πιο προοδευτικής, δίκαιης και συμπεριληπτικής Ευρώπης κατέχει η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή το 2017 στη σύνοδο κορυφής του Γκέτεμποργκ. Ο ευρωπαϊκός κοινωνικός πυλώνας αναδεικνύει την αναγκαιότητα για μια δίκαιη και συμπεριληπτική Ευρώπη, με ίσες ευκαιρίες και για τους πιο ευάλωτους, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα ή χαρακτηριστικά φύλου, πολίτες με προσφυγικό ή μεταναστευτικό προφίλ, Ρομά, άτομα που διαβιούν στο όριο της φτώχειας. Το κείμενο διαρθρώνεται σε 20 αρχές, οι οποίες αντανακλούν την ανάγκη η κοινωνική Ευρώπη να εδράζεται σε τρεις θεματικούς άξονες. Ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην αγορά εργασίας για όλους, δίκαιες συνθήκες εργασίας, μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς στην υγεία, την κοινωνική προστασία και εν γένει την αξιοπρεπή διαβίωση και την ισότιμη πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Σε αυτό το πλαίσιο, υπεγράφη τον Απρίλιο η διακήρυξη La Hulpe, για το μέλλον της κοινωνικής Ευρώπης, με στόχο την προετοιμασία της μελλοντικής κοινωνικής ατζέντας της περιόδου 2024-2029 και την επικαιροποίηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού πυλώνα.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αγωνίζεται αποτελεσματικά και αδιάλειπτα, μέσα στη δίνη των διαδοχικών κρίσεων, για την ενίσχυση της πολιτικής συνοχής για την Ευρώπη και την Ελλάδα. Η στοχευμένη και ορθολογική αξιοποίηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας, τόσο μέσω της χρηματοδότησης επενδύσεων, όσο και με την επιτάχυνση καίριων μεταρρυθμίσεων. Βασική μας επιδίωξη είναι η επέκταση του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε αυτό το εργαλείο να συνεχίσει να υπάρχει και στο μέλλον, γιατί συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας πιο δυναμικής, αποτελεσματικής και ισόρροπης Ευρώπης.
Η ΝΔ, εμπνεόμενη από τις ευρωπαϊκές αξίες καθώς και από τις αρχές του κοινωνικού φιλελευθερισμού για εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών για όλους, είναι η ευρωπαϊκή δύναμη που εγγυάται τη σταθερότητα της Χώρας και την ευημερία των πολιτών. Με τη στήριξη μας στη ΝΔ στις ευρωεκλογές, ενδυναμώνουμε περισσότερο τη φωνή για μια κοινωνική Ευρώπη στραμμένη στον άνθρωπο και τις ανάγκες του, στη βάση της ενότητας στην πολυμορφία και της συνεργασίας.
Η ενίσχυση της ορατότητας και η επίτευξη της κοινωνικής συμπερίληψης για όλους είναι ύψιστη προτεραιότητα για την εκπλήρωση του κοινού μας οράματος, μιας Ευρώπης χωρίς αποκλεισμούς, στη βάση των αρχών της αλληλεγγύης, της συναντίληψης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο Γιώργος Σταμάτης είναι βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας
