Μπορεί η νίκη του Τουφάν Ερχιουμάν στις εκλογές στα Κατεχόμενα να φέρει νέα δεδομένα στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα δοθεί από τις διαθέσεις του νέου επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αλλά ένα είναι βέβαιο: ότι η νίκη του στις εκλογές συνιστά ξεκάθαρη ήττα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του εκλεκτού του, Ερσίν Τατάρ.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Μια πρώτη διαπίστωση είναι λοιπόν ότι η νίκη του Ερχιουμάν μπορεί να βάλει ξανά στο συρτάρι τα σχέδια του Τούρκου προέδρου για ένωση των Κατεχόμενων με την Τουρκία, τα οποία συχνά εκείνος ανασύρει σε περιόδους έντασης της Αγκυρας είτε με τη Λευκωσία, είτε με την Αθήνα, είτε και με τις δύο μαζί.
Η βασική διαφορά άλλωστε στις εξαγγελίες των Τατάρ-Ερχιουμάν είναι ότι ο μεν εκλεκτός του Ερντογάν –και απερχόμενος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας– τάσσεται υπέρ του σεναρίου της ένωσης με την Τουρκία, υποστηρίζοντας έτσι το σενάριο των δύο κρατών στην Κύπρο. Ο Ερχιουμάν, ωστόσο, στηρίζει ανοικτά τις διαπραγματεύσεις για τη λύση της διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως ακριβώς προτάσσουν Αθήνα και Λευκωσία.
Η επιθυμία του 62,7%
Εάν συνεπώς το αποτέλεσμα των εκλογών ερμηνευθεί υπό αυτό το πρίσμα, τότε το 62,7% που συγκέντρωσε ο Ερχιουμάν έναντι 35,8% του Τατάρ συνιστά ένα καθαρό μήνυμα για το τι ακριβώς είναι αυτό που ζητούν οι Τουρκοκύπριοι από την ηγεσία τους, αλλά και από την Αγκυρα, αποδοκιμάζοντας στην πράξη τις βουλές του «σουλτάνου» Ερντογάν.
Η στάση, άλλωστε, της τουρκικής πλευράς και η πιεστική επιρροή της προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι αυτή που βάζει φρένο το τελευταίο διάστημα στις προσπάθειες για την επανέναρξη των απευθείας συνομιλιών για το Κυπριακό. Γι’ αυτό και ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, έσπευσε να διαμηνύσει από το βράδυ της Κυριακής και τη νίκη του Ερχιουμάν στις κάλπες πως είναι έτοιμος να λάβει μέρος σε έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Ουδείς βεβαίως τρέφει αυταπάτες: η όποια διαδικασία θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και ο Ερχιουμάν, ως ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, παρά τις προσωπικές του απόψεις, θα δεχθεί τις πιέσεις της Άγκυρας. Ήδη, από τις προγραμματικές δηλώσεις του μετά την εκλογή του, υπογράμμισε ότι στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής θα ενεργεί σε συνεννόηση με την Τουρκία, όπως ακριβώς συνέβαινε με τους προκατόχους του. Συμπλήρωσε, ωστόσο, με νόημα ότι θα ενεργήσει «με αμεροληψία και δικαιοσύνη» και πως το ποσοστό που συγκέντρωσε οφείλεται και στη «Δεξιά του Τατάρ».
Το ερώτημα συνεπώς είναι κατά πόσο μπορεί να υποστηρίξει τις θέσεις του περί διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας σ’ αυτό το πλαίσιο και ν’ αντισταθεί στις πιέσεις της Άγκυρας για λύση δύο κρατών, που θα οδηγήσει οριστικά στη διχοτόμηση της Κύπρου, αφού οι δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν και του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, επανέλαβαν πως η μόνη ρεαλιστική –κατά την Άγκυρα– λύση του Κυπριακού βασίζεται στην προοπτική των δύο κρατών.
Γεννημένος στην Κύπρο
Ο Ερχιουμάν, 55 ετών σήμερα, γεννήθηκε στη Λευκωσία τέσσερα χρόνια πριν από τον «Αττίλα» και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Σπούδασε στην Άγκυρα, εργάστηκε στο υπουργείο Δικαιοσύνης της Τουρκίας και ήταν από εκείνους που θεσμοθέτησαν τον Συνήγορο του Πολίτη και για πρώτη φορά είχε εκλεγεί «βουλευτής» στα Κατεχόμενα το 2013 με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Από το 2016 ηγήθηκε του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και είχε διοριστεί «πρωθυπουργός» στο ψευδοκράτος τον Ιανουάριο του 2018, έπειτα από τις πρόωρες εκλογές που είχαν πραγματοποιηθεί τότε και η κυβέρνηση συνασπισμού που συγκρότησε διαλύθηκε 17 μήνες αργότερα, τον Μάιο του 2019, όταν και τον διαδέχθηκε ο Τατάρ – ο οποίος αργότερα έγινε και «πρόεδρος» του ψευδοκράτους.
