«...Βρισκόμαστε στο Παρίσι, το 1966. Η περίφημη ορχήστρα Μπαχ της Λειψίας παίζει τον Χειμώνα του Βιβάλντι. Ο διάσημος μαέστρος της πέφτει νεκρός καθώς σβήνουν οι τελευταίες νότες της μουσικής και ενώ το κοινό είναι έτοιμο να ξεσπάσει σε ξέφρενα χειροκροτήματα. Την υπόθεση του αιφνίδιου θανάτου του καλείται να διαλευκάνει ο νεαρός επιθεωρητής Ζακέ, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με το μεγαλύτερο αίνιγμα της καριέρας του. Μια καθηλωτική ιστορία που εκτυλίσσεται σε δύο επίπεδα, στο Παρίσι πριν από την εξέγερση του 1968 και στην εμπόλεμη Ευρώπη του 1940-1945...»
Έτσι παρουσιάζεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Έγκλημα χωρίς δολοφόνο» η πλοκή του ομότιτλου αστυνομικού μυθιστορήματος του Χρήστου Παπαδημητρίου, συγγραφέα αλλά και προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ)
Ο κ. Παπαδημητρίου έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό όχι με την ιδιότητα του συγγραφέα, αλλά με τον άχαρο ρόλο του επικεφαλής του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ
Ποιος όμως είναι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ; Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 996/2010, κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όφειλε να έχει συστήσει έναν ανεξάρτητο φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων ήδη από το 2014. Ωστόσο, τα χρόνια που μεσολάβησαν, η Ελλάδα δεν προχώρησε έγκαιρα στη σύσταση αυτού του φορέα.
Εν τέλει, με το άρθρο 3 του ν. 5014/2023 συστάθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).
Όταν έγινε το σιδηροδρομικό δυστύχημα στις 28 Φεβρουαρίου 2023, ο Οργανισμός μετρούσε μόλις έναν μήνα ζωής και δεν είχε προλάβει να στελεχωθεί με το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό. Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ στελεχώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 (χρόνος ρεκόρ για διαδικασίες Δημοσίου) και στο έργο της διερεύνησης συνέδραμε και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων, κατόπιν αιτήματος της χώρας μας.
Πού καταλήγουμε; Το ελληνικό κράτος συστάθηκε εξ αρχής με σοβαρές παθογένειες. Παθογένειες που γιγαντώθηκαν αφενός από το πελατειακό καθεστώς που παρασιτεί εις βάρος του από στιγμή της γέννησή του, αφετέρου από την τερατώδη γραφειοκρατία.
Το κράτος χρειάζεται αξιολόγηση παντού. Στις δομές, στις διαδικασίες, στο προσωπικό και, βεβαίως, απαιτείται άρση της μονιμότητας - η οποία είναι η ρίζα όλων των δεινών. Το κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως τσιφλίκι κανενός. Ούτε της εκάστοτε κυβέρνησης, ούτε των τοπικών βουλευτών -πολλώ δε μάλλον των υπαλλήλων που υπό την προστασία της μονιμότητας δεν υπηρετούν το καθήκον τους.
Για να επιστρέψουμε στον τίτλο του σημερινού σημειώματος: το πραγματικό έγκλημα είναι η λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, δηλ. του κράτους εν συνόλω. Σε επίπεδο υπουργείων, σε επίπεδο ανεξάρτητων αρχών, σε επίπεδο αποκεντρωμένων υπηρεσιών, σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.
Και αφού δεν μπορεί να βρεθεί ο δολοφόνος, τουλάχιστον ας βρεθεί -επι τέλους- ο μεταρρυθμιστής.
