Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, μιλά για το μεγάλο εθνικό ζήτημα, το δημογραφικό και τη βοήθεια που προσφέρει το κράτος σε γονείς. Επίσης μιλά για τα μεγάλα προβλήματα της βίας ανηλίκων και της ενδοοικογενειακής βίας, για την ισότητα των δύο φύλων, αλλά και για την πλατφόρμα που λειτουργεί πλέον για τη στέγαση.
Τέλος, προτρέπει τους νέους που φοβούνται να γίνουν γονείς να το τολμήσουν και τονίζει ότι το κράτος και το υπουργείο της θα είναι δίπλα τους να τους βοηθήσει, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής μέσω διαφόρων προγραμμάτων στήριξης.
Ο πιο ισχυρός δεσμός, αυτός της ελληνικής οικογένειας, εμφανίζει πλέον νέα χαρακτηριστικά. Πιστεύετε ότι διαθέτετε τα «εργαλεία» για να προστατεύσετε τη συνοχή της;
H ελληνική οικογένεια αλλάζει, αλλά παραμένει ο πιο σταθερός δεσμός της κοινωνίας μας. Οι ρόλοι επαναπροσδιορίζονται και οι προκλήσεις αυξάνονται, γι’ αυτό και η πολιτεία οφείλει να στηρίξει ενεργά όλες τις μορφές οικογένειας.
Διαθέτουμε πλέον εργαλεία, τη γνώση και τη βούληση να το κάνουμε: από τα επιδόματα γέννησης - μητρότητας και τις άδειες γονέων, μέχρι τις «Νταντάδες της γειτονιάς» και τα στεγαστικά προγράμματα για νέα ζευγάρια.
Ολα αυτά δεν είναι διευκολύνσεις, αλλά απαραίτητα εργαλεία για να μπορεί μια οικογένεια να πορευτεί με ασφάλεια.
Στόχος μας είναι η οικογένεια να παραμείνει επιλογή με προοπτική και η κρατική στήριξη να προσαρμόζεται στις σύγχρονες ανάγκες.
Καλείστε να αντιμετωπίσετε το έντονο πλέον δημογραφικό πρόβλημα. Οι Ελληνες και γερνάμε και μειωνόμαστε πληθυσμιακά. Υπάρχει σχέδιο;
Το δημογραφικό είναι ένα από τα μεγαλύτερα εθνικά μας ζητήματα και απαιτεί οριζόντιες αλλά και στοχευμένες πολιτικές.
Συντάχθηκε από την κυβέρνηση Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Πρόκειται για μια εθνική στρατηγική για το δημογραφικό και είναι η πρώτη φορά που ένα υπουργείο, αυτό της Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, έχει στον πυρήνα του τους νέους, τα παιδιά, την οικογένεια και όλο το υποστηρικτικό σχέδιο που αφορά την οικογένεια, τις γεννήσεις και την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας.
Δεν είναι ζήτημα μόνο γεννήσεων. Είναι ζήτημα ποιότητας ζωής, εργασιακής στήριξης, στέγασης, κοινωνικής πρόνοιας. Γι’ αυτό έχουμε υιοθετήσει μια πολυεπίπεδη προσέγγιση: ενισχύουμε τις νέες οικογένειες με «γενναία» επιδόματα (μητρότητας, παιδιού), διευκολύνσεις όπως π.χ. άδεια πατρότητας κ.λπ., θεσμοθετούμε κίνητρα για τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, υλοποιούμε στεγαστικά προγράμματα για νέα ζευγάρια –και όχι μόνο– και βάζουμε στο επίκεντρο της πολιτικής μας τη στήριξη των οικογενειών με παιδιά. Δεν είναι εύκολο, αλλά γνωρίζουμε καλά ότι είναι απολύτως αναγκαίο.
Πώς προχωρά η ψηφιακή πλατφόρμα για τη στέγαση που εγκαινιάσατε πρόσφατα; Η δημιουργία της θα λύσει το πρόβλημα;
Το στεγαστικό αποτελεί ένα από τα πλέον σύνθετα προβλήματα της εποχής μας και ένα από τα μεγάλα «στοιχήματα» για την κυβέρνηση και το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Ενα ζήτημα με βάθος και διάρκεια. Και όπως κάθε σύνθετο πρόβλημα, απαιτεί ένα άθροισμα στοχευμένων παρεμβάσεων. Δεν υπάρχουν άλματα. Υπάρχουν μικρά, σταθερά βήματα, με αποτέλεσμα.
Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν εντυπωσιακή από την πρώτη κιόλας ημέρα λειτουργίας της ψηφιακής πύλης που δημιουργήσαμε (stegasi.gov.gr). Χιλιάδες συμπολίτες μας επισκέπτονται καθημερινά τον ιστότοπο, αναζητώντας πληροφορίες για το επίδομα στέγασης, τις παρεμβάσεις «Ανακαινίζω - Νοικιάζω» και άλλα εργαλεία που διαθέτουμε ως κράτος για τη στήριξη της κατοικίας. Η μεγάλη επισκεψιμότητα καταδεικνύει ότι ο κόσμος το περίμενε, υπήρχε ανάγκη για μια ενιαία, απλή και προσβάσιμη πλατφόρμα που να συγκεντρώνει όλες τις πληροφορίες και να απλοποιεί τις διαδικασίες. Είναι για εμάς μια επιβεβαίωση ότι προχωράμε σωστά και μια υποχρέωση να συνεχίσουμε με ταχύτητα, διαφάνεια και κοινωνική ευαισθησία.
Διαπιστώνετε μείωση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας;
Η αλήθεια είναι ότι σήμερα γίνονται όλο και περισσότερες καταγγελίες. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Τα θύματα βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν, να καταγγείλουν, να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Οταν οι γυναίκες, τα παιδιά ή άλλα μέλη της οικογένειας βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν, να καταγγείλουν, να αναζητήσουν βοήθεια, τότε η πολιτεία μπορεί να δράσει και να παρέχει την προστασία που οφείλει. Το Panic Button, για παράδειγμα, είναι ένα εργαλείο στα χέρια θυμάτων βίας που αποδεικνύεται λειτουργικό και απολύτως απαραίτητο.
Η ενδοοικογενειακή βία είναι μία από τις πιο σκληρές και ταυτόχρονα πιο σιωπηλές μορφές βίας. Αφορά συχνά τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού –γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρία– και εκδηλώνεται εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχει ασφάλεια: μέσα στο σπίτι.
Η βία των ανηλίκων, ωστόσο, παραμένει σε υψηλά επίπεδα...
Κανένα παιδί δεν γεννιέται με φόβο ή βίαιο. Μαθαίνουν από το σπίτι τους να ανέχονται τη βία. Πολλά παιδιά γίνονται από θύματα θύτες, και αυτό ξεκινά από το σπίτι.
Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο. Από video games, social media κ.λπ. τα παιδιά εκτίθενται καθημερινά σε περιεχόμενο που κάνει πολλές φορές τη βία να φαίνεται αποδεκτή.
Κεντρική προτεραιότητα της κυβέρνησης παραμένει η καταπολέμηση της βίας των ανηλίκων και γι’ αυτό παρουσιάσαμε για πρώτη φορά Εθνικό Σχέδιο Δράσης με 29 νέες πολιτικές, 69 μέτρα και με 23 βελτιωτικές δράσεις. Φυσικά και δεν ξεκινάμε σήμερα. Εχουμε ξεκινήσει από το 2019.
Αν θες να περιορίσεις τη βία, πρέπει να επενδύσεις στην πρόληψη. Στην ψυχική υγεία, την εκπαίδευση γονέων, στον καθημερινό διάλογο μέσα στο σπίτι. Ο διπλασιασμός των κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία είχε αυτή τη στόχευση: να στηρίξουμε όχι μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς στην πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών βίας που εκδηλώνονται εντός ή εκτός σχολείου. Και φυσικά τα ίδια τα παιδιά, ώστε να εντοπίζουμε έγκαιρα σημάδια βίας ή παραμέλησης.
Επίσης, ενισχύσαμε το δίκτυο των ξενώνων φιλοξενίας γυναικών και παιδιών-θυμάτων βίας, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Πολύ σημαντικό εργαλείο, επίσης, είναι το Kids Wallet, που οφείλουν να εγκαταστήσουν όλοι οι γονείς.
Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι στην Ελλάδα εξακολουθούμε να διαπραγματευόμαστε και να διεκδικούμε την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων; Στις υποχρεώσεις του σπιτιού, στην εργασία, στον ρόλο μέσα στην οικογένεια;
Είναι αλήθεια ότι στην Ελλάδα –όπως και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες– η ισότητα των φύλων δεν είναι πραγματικότητα. Παρά τις σημαντικές θεσμικές και κοινωνικές κατακτήσεις των τελευταίων δεκαετιών, υπάρχουν ακόμα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα και κοινωνικές ανισότητες που αναπαράγονται μέσα στην καθημερινότητα: στο σπίτι, στην αγορά εργασίας, στον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας.
Η ισότητα ξεκινά από τον τρόπο που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και καταλήγει στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε την πολιτική μας.
Ως πολιτεία, έχουμε ευθύνη να ανατρέπουμε τα πρότυπα που εγκλωβίζουν τις γυναίκες σε παραδοσιακούς ρόλους και τους άνδρες σε ρόλους που δεν τους επιτρέπουν να εκφράσουν συναισθήματα ή να διεκδικήσουν ενεργή συμμετοχή στην οικογένεια.
Γι’ αυτό: Ενισχύουμε τις πολιτικές για τη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, με ευέλικτες μορφές εργασίας, γονικές άδειες για μητέρες και πατέρες κ.λπ.
Λειτουργεί, εδώ και αρκετά χρόνια, το Παρατηρητήριο Ισότητας στη Γενική Γραμματεία Ισότητας, το οποίο είναι ακριβώς το κατάλληλο εργαλείο, έτσι ώστε να παρακολουθεί τη χάραξη και την υλοποίηση πολιτικών ισότητας του ίδιου του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας – και όχι μόνο αυτού. Αξιολογεί αποτελέσματα και προτείνει μέτρα που ενδυναμώνουν την ισότητα.
Σας τρομάζει το γεγονός ότι η νέα γενιά δεν επιθυμεί να δημιουργήσει οικογένεια;
Καταλαβαίνω απόλυτα όσους σκέφτονται «είναι η κατάλληλη στιγμή; Μήπως πρέπει να περιμένω λίγο ακόμα;». Το είχα σκεφτεί κι εγώ αρκετές φορές. Η απάντησή μου, όμως, σε αυτό είναι πως κανείς δεν είναι ποτέ 100% έτοιμος να γίνει γονιός. Και πάντοτε η θεωρία διαφέρει από την πράξη. Ομως, αυτό που έχει ουσιαστική αξία και κάνει τη διαφορά είναι να γνωρίζουν όλοι ότι όταν το αποφασίσουν θα έχουν την απαιτούμενη στήριξη.
Κι αυτός είναι ο ρόλος μας ως πολιτεία: να μειώνουμε, στο μέτρο που μας αναλογεί, τις ανασφάλειες, να κάνουμε τη ζωή των γονέων λίγο πιο εύκολη, να χτίζουμε περιβάλλον σταθερότητας. Να γνωρίζει κάθε νέα γυναίκα και κάθε νέος άνδρας πως δεν είναι μόνοι τους. Υπάρχει δίπλα τους ένα κράτος που αναγνωρίζει την οικογένεια ως προτεραιότητα, όχι ως ιδιωτική υπόθεση.
Το μήνυμά μου λοιπόν είναι απλό: αν θέλεις να γίνεις γονιός, μη φοβηθείς. Δεν είναι εύκολο – αλλά είναι το πιο όμορφο ταξίδι. Και είμαστε εδώ, για να το κάνουμε μαζί πιο σταθερό και πιο ασφαλές.
