Όπως τα περισσότερα πράγματα στους καιρούς μας, έτσι κι οι ορθοπεδικές χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να επιτελεστούν, εξαρτώνται άμεσα από την έξαρση και έκταση της πανδημίας. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι μέσα από τις εμπειρίες από τα πολλαπλά κύματα της πανδημίας και τις μεταλλάξεις του ιού, μπορούμε να διαχωρίσουμε τον επερχόμενο χρονικό ορίζοντα σε τρεις περιόδους:
Α. H πρώτη είναι αυτή που ονομάζεται πλέον «νέα πραγματικότητα». Είναι μία σχετικά ομαλή περίοδος αφού δεν υπάρχει έξαρση του ιού και ζούμε μία διαφορετικά ελεύθερη ζωή σχεδόν πλήρους δραστηριότητας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα χειρουργεία. Επιτελούνται όλα τα χειρουργεία έχοντας λάβει όμως εκτός από τις καθιερωμένες προφυλάξεις και νέες επιβεβλημένες από την εποχή: υποχρεωτικά διαγνωστικά τεστ covid-19 για ιατρούς, ασθενείς και τους ελάχιστους συνοδούς τους, αυστηρότατοι καθαρισμοί όλων των χώρων του νοσοκομείου και ιδιαίτερα των χειρουργικών αιθουσών, αποστάσεις, πλύσιμο χεριών κλπ
Β. Η δεύτερη περίοδος είναι η απευκταία έντονης έξαρσης και μεταδοτικότητας του ιού που οδηγεί σε καθολικό lockdown. Τότε, είναι ευνόητο ότι μόνο επείγουσες επεμβάσεις θα μπορούν να γίνουν, διαφορετικά θα ελλοχεύουν κίνδυνοι για τη ζωή του πάσχοντος . Μερικές επείγουσες περιπτώσεις αφορούν κατάγματα, εξαρθρήματα μεγάλων αρθρώσεων, ρήξη αχίλλειου, επιγονατιδικού ή τένοντα τετρακεφάλου, ιππουριδική συνδρομή, φλεγμαίνουσες ολικές αρθροπλαστικές κα.
Γ. Η ενδιάμεση τρίτη περίοδος είναι νομίζω αυτή που θα βιώνουμε πιο έντονα και πιο συχνά μέχρι να οδηγηθούμε στην οριστική λύση-κάθαρση μέσω του εμβολιασμού του απαραίτητου ποσοστού του πληθυσμού. Στην εναλλαγή εξάρσεων και υφέσεων θα κυριαρχούν οι εξάρσεις, θα προσπαθούμε να αποφύγουμε ένα καθολικό lockdown η εικόνα όμως θα τείνει προς το χειρότερο χωρίς να είναι η χείριστη. Η κοινωνικοοικονομική δραστηριότητα χωρίς να παγώνει τελείως επιβραδύνεται σαφώς και πολλοί περιορισμοί επιβάλλονται προληπτικά.
Το ίδιο θα συμβεί και στις χειρουργικές επεμβάσεις. Δεν θα γίνονται όλες οι επεμβάσεις για δύο λόγους.: Πρώτον γιατί οι βαριές , πολύωρες επεμβάσεις με πολλά μεταλλικά υλικά είναι επικίνδυνες. Ήδη διαπιστώθηκε αύξηση 20% της θνησιμότητας σε «ψυχρές « επεμβάσεις σε περίοδο έξαρσης πανδημίας. Δεύτερον γιατί οι ίδιοι οι ασθενείς δεν αντέχουν ψυχολογικά πλέον το βάρος μιας επικείμενης βαριάς χειρουργικής επέμβασης. Από την άλλη πλευρά όμως και το οικονομικό κόστος των νοσοκομείων γίνεται δυσβάστακτο και η επιβάρυνση του συστήματος υγείας είναι τρομακτική. Πρόσφατη μελέτη στην Αγγλία υπολόγισε ότι 1,3 εκατομμύρια ασθενών έχουν προστεθεί στις λίστες αναμονής του NHS, Εθνικού Συστήματος Υγείας αυτό το Φθινόπωρο , ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 7,2 εκατομμύρια!
Η λύση για αυτή την περίοδο είναι μικρές, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, σύντομες, χωρίς επιβάρυνση του οργανισμού και του ανοσοποιητικού συστήματος των ασθενών, προσφέροντάς τους οριστική λύση κάποιων προβλημάτων, όπως η ρήξη μηνίσκου η πρόσθιου χιαστού συνδέσμου η ρήξη τενόντων ώμου και μεσοπρόθεσμη ανακούφιση σε πολύ επώδυνα προβλήματα, όπως αρθρίτιδες ισχίου και γόνατος χαρίζοντας πολύτιμο αλλά και ποιοτικό χρόνο ίσως και 2-3 ετών μέχρι την οριστική αντιμετώπιση.
Τέτοιες επεμβάσεις είναι τα αρθροσκοπικά χειρουργεία και οι βιολογικές θεραπείες που δεν απαιτούν νοσηλεία, δεν καθηλώνουν τον ασθενή και είναι χαμηλού σχετικά κόστους.
Οι ορθοβιολογικές θεραπείες συνίστανται σε ενδαρθρικές εγχύσεις σε οποιαδήποτε πάσχουσα άρθρωση ειδικών βιολογικών παραγόντων όπως το πλάσμα εμπλουτισμένο σε αιμοπετάλια PRP, τα βλαστοκύτταρα και τα μονοκύτταρα. Προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή , αίμα, μυελό των οστών η λίπος και λαμβάνονται με ανώδυνη ατραυματική γρήγορη τεχνική και προσφέρουν ελάττωση του πόνου και καλύτερη κινητικότητα-λειτουργικότητα της άρθρωσης κατά 83% τον πρώτο χρόνο, σε οργανωμένα, επιστημονικά τεκμηριωμένα κέντρα ορθοπεδικής αναγεννητικής ιατρικής.
Αρκετά χρήσιμη είναι η χρησιμοποίηση αυτόλογων μεσεγχυματικών κυττάρων (stemcells) με ενδαρθρική έγχυση (ένεση) κατευθείαν στην πάσχουσα άρθρωση στο σημείο του προβλήματος! Τα βλαστοκύτταρα είναι κύτταρα του οργανισμού μας που μπορούν να διαφοροποιηθούν σε υψηλής ποιότητας οστό και χόνδρο επιδιορθώνοντας ή αναπληρώνοντας ελλείμματα που οφείλονται σε τραυματισμό ή σε εκφυλιστική αρθρίτιδα. Η ικανότητα των βλαστοκυττάρων να μεταφέρουν ή να κινητοποιούν αυξητικούς παράγοντες στην περιοχή της βλάβης επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης και αναγέννησης. Μπορούμε να πάρουμε βλαστοκύτταρα από τον μυελό των οστών η σε μεγαλύτερες ηλικίες από το λίπος της κοιλιάς με miniλιποαναρρόφηση. Το κλειδί είναι οι σωστές ενδείξεις, η άριστη τεχνική και τα τεκμηριωμένα πρωτόκολλα προ και μετεγχειρητικού ελέγχου.
Στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Επανεκκίνηση» , ο KlausSchwab προβλέπει ότι « η ωθούμενη από τη μεγαλύτερη αναγκαιότητα επιθυμία να αισθανόμαστε καλά σωματικά και διανοητικά και η ανάγκη να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα…οδηγεί στο ότι η ψυχοσωματική κατάσταση πρέπει να αντιμετωπίζεται ολιστικά» ( σελ.222-223).
Η Υγεία αλλάζει και τα παλαιότερα μοντέλα διαχείρισης αποσύρονται. Οι χειρουργικές επεμβάσεις εκτός από εξαιρέσεις όπως σοβαρά ατυχήματα, θα γίνονται όλο και περισσότερο προληπτικές, σύντομες και ατραυματικές. Η ψηφιοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη , η αναγεννητική χειρουργική και η φορητή τεχνολογία θα εξυπηρετούν το νέο μοντέλο της προσωπικής ψυχοσωματικής ευεξίας.
- Ο Δημήτρης Τσούκας, είναι ορθοπεδικός –χειρουργός αθλητικών κακώσεων και αναγεννητικής ιατρικής, στο νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ. [email protected]
