Στην προσπάθεια προστασίας των ανηλίκων μέσω του alto.gov.gr αναφέρεται ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, μιλώντας στο «Μανιφέστο», ενώ ιδιαίτερη μνεία κάνει στην εκτόξευση των πέντε ελληνικών μικροδορυφόρων αλλά και στη συνεργασία του με τα υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη για την τήρηση του νέου ΚΟΚ.
Ανακοινώσατε, πρόσφατα, σε συνεργασία με τα υπουργεία Υγείας και Προστασίας του Πολίτη, νέες ψηφιακές πλατφόρμες για την αποτροπή πρόσβασης των παιδιών σε προϊόντα αλκοόλ, καπνού και άτμισης. Ποιες δυνατότητες δίνουν;
Η Ελλάδα, κυρία Κουτροκόη, ήταν από τις χώρες που έθεσαν πολύ νωρίς στο ευρωπαϊκό τραπέζι την ανάγκη προστασίας των ανηλίκων στο ψηφιακό περιβάλλον και στα προϊόντα που απευθύνονται αυστηρά σε ενήλικες, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάσαμε και υλοποιούμε για πρώτη φορά μια συνολική στρατηγική για την προστασία των παιδιών. Η αλήθεια είναι ότι σήμερα ένας έφηβος μπορεί, με δύο κλικ, να παραγγείλει προϊόντα άτμισης, αλκοόλ ή καπνού χωρίς κανέναν έλεγχο, αλλά και να αγοράσει με φυσική παρουσία. Γι’ αυτό και παρουσιάσαμε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό πλαίσιο σε συνέχεια του νόμου του υπουργείου Υγείας για την αποτροπή πρόσβασης σε αυτά τα επιβλαβή και εθιστικά προϊόντα. Το alto.gov.gr είναι το μητρώο στο οποίο πρέπει να εγγραφούν όλες οι επιχειρήσεις που διαθέτουν αυτά τα προϊόντα έως τις 31 Ιανουαρίου 2026 με στόχο την αποτελεσματική εποπτεία της αγοράς. Στην πλατφόρμα events.gov.gr θα πρέπει υποχρεωτικά να δηλώνονται εκδηλώσεις που διοργανώνονται με συμμετοχή ανηλίκων, όπως οι χοροί του σχολείου σε κάποιο νυχτερινό κέντρο, ώστε να γίνονται με αυστηρή τήρηση των νόμων. Παράλληλα, η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα που εφαρμόζει την ευρωπαϊκή λύση για το age verification μέσα από το Gov.gr Wallet και το Kids Wallet. Με την ψηφιακή ταυτοποίηση ηλικίας, διαμορφώνουμε ένα φίλτρο ασφάλειας για να μην έχουν οι ανήλικοι πρόσβαση σε ακατάλληλα προϊόντα. Οι πιθανοί αγοραστές θα σκανάρουν με το Kids Wallet ή το Gov.gr Wallet, είτε QR στο Gov.gr Wallet του πωλητή είτε QR στο περιβάλλον του διαδικτυακού καταστήματος, παρέχοντας έτσι την πληροφορία μόνο της ηλικίας για να επιτρέπεται ή να αποτρέπεται η αγορά. Η επιτυχία αυτών των πρωτοβουλιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υπεύθυνη στάση όλων μας – και κυρίως των γονέων, που παραμένουν ο πρώτος και πιο σημαντικός κρίκος προστασίας των παιδιών τους.
Πώς μπορεί η Ελλάδα να πείσει τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες να υιοθετήσουν το ευρωπαϊκό μοντέλο επαλήθευσης ηλικίας;
Κάνοντας τις προτάσεις μας, εδώ και δύο χρόνια, και καλλιεργώντας συμμαχίες με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνουμε την προσήλωσή μας στην προστασία των ανηλίκων. Όπως προανέφερα, είμαστε οι πρώτοι που εφαρμόζουμε την τεχνική λύση της ΕΕ για την εξακρίβωση της ηλικίας και μπορούμε να βοηθήσουμε πρακτικά και άλλα κράτη-μέλη. Αλλά απαιτείται και η συνεργασία των πλατφορμών. Έχουμε στείλει ήδη επιστολή στις μεγάλες πλατφόρμες καλώντας τες να συνεργαστούν και να υιοθετήσουν τον μηχανισμό επαλήθευσης ηλικίας καθώς δεν έχουμε ούτε μια μέρα για χάσιμο. Δεν ζητάμε θεωρίες, ζητάμε τεχνικά βήματα. Και ξέρετε κάτι; Μας χαροποίησε το γεγονός ότι το ίδιο το Instagram, σε ολοσέλιδη καταχώριση σε ελληνικές εφημερίδες πριν από λίγες ημέρες, αναγνωρίζει πλέον ότι χρειάζεται «μία Ενιαία Ηλικία Ψηφιακής Ενηλικίωσης» με γονική έγκριση. Όταν μια πλατφόρμα τέτοιου μεγέθους λέει δημόσια ότι η λύση είναι ενιαία ηλικιακή επιβεβαίωση, αυτό δείχνει πως η συζήτηση έχει αλλάξει επίπεδο. Και το λέω καθαρά: οι πλατφόρμες καταλαβαίνουν πια ότι χωρίς συμμόρφωση θα υπάρξουν συνέπειες. Η Ευρώπη δεν αφήνει τέτοια ζητήματα «στην καλή θέληση». Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε αυτή την προσπάθεια, και συνεχίζουμε πιο αποφασιστικά.
Η Ελλάδα επιδεικνύει δραστηριότητα στο Διάστημα. Σε λίγες ημέρες αναμένεται η εκτόξευση πέντε μικροδορυφόρων. Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα μας;
Η εκτόξευση των πέντε ελληνικών μικροδορυφόρων είναι ένα ακόμη ορόσημο για την πορεία ολοκλήρωσης του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων που υλοποιούμε με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Με αυτή την αποστολή, η Ελλάδα αποκτά τη δυνατότητα να λαμβάνει δικά της δεδομένα παρατήρησης της Γης και ασφαλούς συνδεσιμότητας, σε καθημερινή βάση. Αυτό ενισχύει τις δυνατότητές μας σε κρίσιμους τομείς: πολιτική προστασία, περιβάλλον, ναυτιλία, ασφάλεια, χωροταξία, γεωργία ακριβείας. Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύτιμες για τη διαχείριση κινδύνων για παρακολούθηση πλημμυρικών φαινομένων, πυρκαγιών και καμένων εκτάσεων, μετακινήσεων εδάφους, κρίσιμων υποδομών. Είναι εργαλεία που επιτρέπουν στην πολιτεία να λειτουργεί προληπτικά, όπως και να σχεδιάζει αποτελεσματικότερες πολιτικές. Ακόμη, με τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται ενισχύεται η εγχώρια διαστημική βιομηχανία και δημιουργείται νέα τεχνογνωσία. Το σημαντικό είναι ότι οι ελληνικοί μικροδορυφόροι λειτουργούν παράλληλα με την πρόσβαση που αποκτά η χώρα σε διεθνείς συστοιχίες. Έτσι, τα δεδομένα φτάνουν με μεγαλύτερη συχνότητα και με πολύ μεγαλύτερο βάθος εφαρμογών. Σταδιακά, δημιουργείται στην Ελλάδα ένα σύγχρονο οικοσύστημα Διαστήματος, που συνδέει πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, ελληνικές εταιρείες και την ESA, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, και προσφέρει στη χώρα εργαλεία που μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχαν. Είναι μια πραγματική επένδυση στο μέλλον και στις δυνατότητες της χώρας.
Ας επιστρέψουμε στη Γη και στα ζητήματα των δρόμων μας. Τι ακριβώς προβλέπει το νέο σύστημα για τις κλήσεις λόγω παραβάσεων του ΚΟΚ και τις κάμερες;
Καθώς το νομοσχέδιο για την οδική ασφάλεια του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης βρίσκεται αυτές τις μέρες στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και αναμένεται την άλλη εβδομάδα να ψηφιστεί, είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο. Μαζί με τα υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη προχωρούμε σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό ώστε να αναβαθμίσουμε το επίπεδο της οδικής συμπεριφοράς και να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές. Αποτελείται ουσιαστικά από δύο άξονες: κάμερες και Πληροφοριακό Σύστημα. Θα τοποθετήσουμε 2.000 κάμερες σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας που θα καταγράφουν παραβάσεις ταχύτητας, ερυθρού σηματοδότη, χρήσης κινητού και μη χρήση ζώνης, όπως και 500 σε λεωφορεία για τον έλεγχο των λεωφορειολωρίδων. Μάλιστα, το αμέσως προσεχές διάστημα τοποθετούμε πιλοτικά κάμερες σε οκτώ σημεία. Το Πληροφοριακό Σύστημα που αναπτύσσουμε είναι ένα εντελώς διαφορετικό εργαλείο. Θα συγκεντρώνει όλες τις κλήσεις, είτε προέρχονται από κάμερες είτε από ραντάρ χειρός, ώστε να υπάρχει ενιαία διαδικασία, σαφής ενημέρωση και δυνατότητα ένστασης από τον πολίτη. Με αυτόν τον τρόπο σταματά η σημερινή κατάσταση όπου οι κλήσεις μπορεί να φτάνουν ύστερα από πολλούς μήνες, δημιουργώντας σύγχυση και αδικίες. Ο διαγωνισμός για το Σύστημα είχε ξεκινήσει τον Μάιο, συμμετείχαν τρεις εταιρείες και υπήρξαν δύο ενστάσεις. Περιμένουμε την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά στις 9 Δεκεμβρίου, ώστε να συνεχίσουμε τη διαδικασία.
Πρόσφατα, η Τεχνητή Νοημοσύνη προστέθηκε στον τίτλο του υπουργείου. Παράλληλα, ανακοινώσατε τη συμμετοχή της Ελλάδας σε διεθνείς πρωτοβουλίες όπως το Jules Verne και το Alice Recoque. Τι σημαίνουν αυτά για την ενασχόληση της χώρας μας με την τεχνητή νοημοσύνη και το εγχώριο οικοσύστημα;
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι πια κάτι μακρινό ή θεωρητικό. Είναι στα κινητά μας, στους υπολογιστές μας, στις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν θα τη χρησιμοποιήσουμε, αλλά πώς θα τη χρησιμοποιήσουμε ώστε να ενισχύουμε την καθημερινότητα του πολίτη, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και το συνολικό αναπτυξιακό μας πρότυπο. Αυτός είναι ο λόγος που υλοποιούμε μια εθνική στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη, με επενδύσεις σε δεδομένα, υποδομές και δεξιότητες. Στο Λαύριο δημιουργούμε το ελληνικό «εργοστάσιο ΤΝ», το Pharos AI Factory, ένα από τα 19 αντίστοιχα στην Ευρώπη. Θα λειτουργεί γύρω από τον εθνικό υπερυπολογιστή «Δαίδαλο», έναν από τους ισχυρότερους της κατηγορίας του, και θα δώσει ώθηση σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στην υγεία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και στην ελληνική γλώσσα και στον πολιτισμό. Το «Pharos» έχει ήδη αποκτήσει περιφερειακό χαρακτήρα: εγκρίθηκαν τέσσερα AI Factory Antennas σε Κύπρο, Μάλτα, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, που θα συνδέονται άμεσα με το ελληνικό οικοσύστημα. Παράλληλα, στην Κοζάνη προχωρά ένας δεύτερος υπερυπολογιστής, ειδικά σχεδιασμένος για εφαρμογές ΤΝ σε αγροδιατροφή και ενέργεια, με σαφές περιφερειακό αποτύπωμα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα Jules Verne και στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα exascale Alice Recoque. Μιλάμε για έναν υπερυπολογιστή που θα εκτελεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο πράξεις το δευτερόλεπτο και θα επιτρέψει στην Ευρώπη να αναπτύσσει δικά της προηγμένα AI μοντέλα, να κάνει κλιματικές και ιατρικές προσομοιώσεις νέας γενιάς και να στηρίζει τη βιομηχανία της σε επίπεδο παγκόσμιου ανταγωνισμού. Βλέπουμε ότι υλοποιείται το όραμά μας: μια Ελλάδα που δεν παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις, αλλά αποκτά ρόλο στις ευρωπαϊκές τεχνολογικές υποδομές, δημιουργεί ευκαιρίες για startups, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, και χτίζει παρουσία σε έναν χώρο που θα διαμορφώσει τις κοινωνίες και τις οικονομίες των επόμενων δεκαετιών.
Μόλις επιστρέψατε από τη Σιγκαπούρη, την οποία επισκεφτήκατε μαζί με τον πρωθυπουργό. Υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιας συνεργασίας ή προσέλκυσης επενδύσεων στον τομέα των ψηφιακών τεχνολογιών;
Στην επίσκεψη στη Σιγκαπούρη επιβεβαιώσαμε κάτι που πλέον το βλέπουμε συνεχώς: η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως μια χώρα που έχει κάνει εντυπωσιακό άλμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό και θεωρείται σημείο αναφοράς στην Ευρώπη. Αυτό φάνηκε τόσο στις συζητήσεις του πρωθυπουργού με τον πρωθυπουργό της Σιγκαπούρης, Λόρενς Ουόνγκ, και τον πρόεδρο, Θάρμαν Σανμουγκαράτναμ, όσο και στο ειδικό workshop που συμμετείχα με την υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Τζάσμιν Λάου. Εστιάσαμε σε τομείς όπου οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν ουσιαστικά, καθώς μοιραζόμαστε πολλές κοινές προσεγγίσεις και αντίστοιχες προκλήσεις. Παράλληλα, είδαμε από κοντά πώς επενδύουν στις ψηφιακές δεξιότητες και στην καινοτομία. Το σημαντικό είναι ότι σήμερα η Ελλάδα δεν πηγαίνει απλώς να μάθει, αλλά συμμετέχει ισότιμα. Υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για συνεργασίες και επενδύσεις, και όταν αυτές ωριμάσουν, θα έχουμε πολύ ουσιαστικά νέα. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι γνωρίσαμε ακόμα και στη Σιγκαπούρη Έλληνες επαγγελματίες που διαπρέπουν στο deep tech, από το quantum μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη και την ανάλυση δεδομένων. Αυτούς τους ανθρώπους με τις εμπειρίες, τις καλές πρακτικές και τις ιδέες τους θέλουμε δίπλα μας στην ενίσχυση του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας.
