Την προσπάθεια να αντιμετωπίσουν Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Eνωση από κοινού τις προκλήσεις της επόμενης μέρας και των όσων αφήνει πίσω της η κακοκαιρία «Daniel» στη χώρα μας αναμένεται να εξετάσουν κατά τη σημερινή συνάντησή τους στο Στρασβούργο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η συνάντηση της προέδρου της Κομισιόν και του Ελληνα πρωθυπουργού θα γίνει στο περιθώριο των εργασιών για την «Κατάσταση της Ενωσης» (State of the Union), δηλαδή την ετήσια καθιερωμένη αναλυτική ομιλία της κυρίας Φον ντερ Λάιεν ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου για όλα τα θέματα που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ενωση, την πολιτική της, τις προτεραιότητες και τη λειτουργία της. 

Γράφει η Έρση Παπαδάκη

Η πρόθεση της Αθήνας να ζητήσει συνδρομή από τις Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση των πρωτοφανών καταστροφών στη Θεσσαλία είναι δεδομένη, όπως δεδομένη είναι και η ανταπόκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο απομένει να φανεί ο τρόπος με τον οποίο θα δοθεί αυτή η οικονομική βοήθεια και βέβαια το ύψος της. 

Η συνδρομή προς τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που βιώνουν φυσικές καταστροφές δεν είναι κάτι καινοφανές. Ενδεικτικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα της Σλοβενίας, η οποία ενισχύθηκε με έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 2,7 δισ. ευρώ περίπου προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από τις πρωτοφανείς πλημμύρες που έπληξαν τη χώρα, την περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα όπως και άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου «ψήνονταν» από τις υψηλές θερμοκρασίες. Από αυτά, τα 400 εκατ. ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τις φυσικές καταστροφές –100 εκατ. φέτος και 300 εκατ. το 2024– και τα υπόλοιπα από το Ταμείο NextGen και το Ταμείο Συνοχής. 

Ο «Ιανός» και ο σεισμός στην Κρήτη 

Από το Ταμείο Αλληλεγγύης είχε χρηματοδοτηθεί η Ελλάδα και το 2020, στην περίπτωση του «Ιανού», ωστόσο το χρηματικό ποσό που είχε λάβει τότε ήταν μάλλον μικρό σε σχέση με τη συνολική αποτίμηση των καταστροφών που προκλήθηκαν από την κακοκαιρία. Επίσης, βοήθεια είχε λάβει για το σεισμό που είχε «χτυπήσει» έναν χρόνο αργότερα την Κρήτη. 

Ωστόσο, εκτός του Ταμείου Αλληλεγγύης, υπάρχουν ασφαλώς και διαθέσιμοι πόροι από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία, όπως π.χ. το Ταμείο Συνοχής, και βέβαια οι πόροι του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίοι σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ανακατευθυνθούν και ενδεχομένως κάποια έργα να επανασχεδιαστούν. 

Ο Τζεντιλόνι είπε το «si» για βοήθεια 

Οπως όλα δείχνουν, η βοήθεια για την Ελλάδα μπορεί να προέλθει όχι μόνο από το Ταμείο Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές, αλλά και από άλλες πηγές, οι οποίες απομένει να ξεκαθαριστούν στις σημερινές συζητήσεις της προέδρου της Κομισιόν με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Την εκτίμηση αυτή επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του και ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος πρόσθεσε ότι λόγω των πολυάριθμων φυσικών καταστροφών που είχαμε φέτος στην Ευρώπη, η βοήθεια προς την Ελλάδα από το Ταμείο Αλληλεγγύης «μπορεί να είναι σχετικά περιορισμένη για φέτος, αλλά μεγαλύτερη από τον επόμενο χρόνο». 

Πάντως ο Ιταλός επίτροπος απέφυγε να προβλέψει εάν οι πρωτοφανείς πλημμύρες που βίωσε η Ελλάδα θα έχουν αρνητική επίδραση στον φετινό ρυθμό ανάπτυξης, χαρακτηρίζοντας ως «καλό νέο» την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την DBRS στην επενδυτική βαθμίδα, ακριβώς διότι ήρθε στη σκιά των φυσικών καταστροφών που βιώνει η χώρα μας τους τελευταίους τρεις μήνες από πυρκαγιές και πλημμύρες. Μάλιστα, πρόσθεσε ότι η κλιματική αλλαγή έχει αποδείξει ότι είναι παρούσα με μεγάλες καταστροφές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που επηρεάζουν άμεσα την ανάπτυξή τους, απαριθμώντας ενδεικτικά την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Ρουμανία. 

Αφορμή για τη δημιουργία του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ε.Ε. για τις φυσικές καταστροφές είχαν σταθεί οι καταστροφικές πλημμύρες στην Κεντρική Ευρώπη και ιδίως στη Γερμανία το καλοκαίρι του 2002. Χρησιμοποιήθηκε για να δοθούν κεφάλαια στην περίπτωση πλέον των 150 φυσικών καταστροφών στα κράτη-μέλη και για διάφορα γεγονότα, μεταξύ των οποίων και έκτακτα περιστατικά δημόσιας υγείας. Το, δε, ποσό που έχει δοθεί συνολικά υπερβαίνει τα 7 δισ. ευρώ.