Ο τουρισμός στα ελληνικά νησιά διανύει μια ακόμη απαιτητική χρονιά, με ρεκόρ αφίξεων σε ορισμένους προορισμούς, πιεσμένες υποδομές, υψηλό κόστος αλλά και την κλιματική κρίση να δοκιμάζει αντοχές.
Η υφυπουργός Τουρισμού Αννα Καραμανλή μιλά στο «Μανιφέστο» για την εικόνα της φετινής σεζόν, τα μέτρα απέναντι στον υπερτουρισμό, τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών και το σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης που θα καθορίσει την επόμενη ημέρα των νησιών.
Πώς κύλησε η φετινή τουριστική σεζόν; Υπάρχει αύξηση σε αφίξεις και έσοδα σε σχέση με πέρυσι;
Η φετινή τουριστική σεζόν εξελίσσεται θετικά, παρά τις αυξημένες εξωτερικές προκλήσεις. Ο τουρισμός είναι ένας τομέας που επηρεάζεται άμεσα από τις διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις –με δύο πολέμους σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή μας– αλλά και από τις οικονομικές πιέσεις που δημιουργεί το διεθνές πληθωριστικό περιβάλλον στις βασικές αγορές μας.
Παρ’ όλα αυτά, τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνουν ότι το πρώτο εξάμηνο του 2025 τα τουριστικά έσοδα ανήλθαν σε 7.658,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 11% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Την ίδια στιγμή, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση διατηρήθηκε σε σταθερά υψηλά επίπεδα, με μικρή αύξηση της τάξης του 0,6% σε σχέση με πέρυσι. Αυτό αποδεικνύει πως συνεχίζουμε να κερδίζουμε σε ποιοτικά χαρακτηριστικά, καθώς η μέση και κατά κεφαλήν δαπάνη των επισκεπτών ενισχύεται.
Ωστόσο, δεν βιαζόμαστε να εξαγάγουμε οριστικά συμπεράσματα. Προτιμούμε να περιμένουμε την ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου, ώστε να έχουμε μια πιο συνολική εικόνα. Μέχρι τότε παρακολουθούμε την πορεία της αγοράς και πιστεύουμε ότι θα έχουμε μια ακόμη θετική χρονιά.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που μας ικανοποιεί ιδιαίτερα είναι πως η Ελλάδα έχει εδραιώσει τη θέση της διεθνώς ως ασφαλής και ποιοτικός προορισμός, με τουρισμό που διαχέεται τόσο γεωγραφικά όσο και χρονικά, ενισχύοντας ουσιαστικά τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Τουρισμού επενδύει συστηματικά στην εξωστρέφεια και στη διεύρυνση των αγορών προέλευσης, πέρα από τις παραδοσιακές. Η πρόσφατη επίσκεψη της υπουργού Τουρισμού Όλγας Κεφαλογιάννη στη Νότια Κορέα δείχνει την πρόθεσή μας να ανοίξουμε νέες δυναμικές αγορές, ώστε η χώρα να αποκτήσει ακόμη πιο ανθεκτικό και διαφοροποιημένο τουριστικό ρεύμα.
Υπάρχει συγκεκριμένη στρατηγική για την ενίσχυση και ανάπτυξη των λιγότερο γνωστών ή μη δημοφιλών τουριστικών προορισμών της χώρας;
Ναι, και αποτελεί βασική μας προτεραιότητα. Στόχος μας είναι τα οφέλη του τουρισμού να διαχέονται σε κάθε γωνιά της χώρας, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρηματικότητας και ταυτόχρονα ενισχύοντας τη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Τουρισμού υλοποιεί στοχευμένες δράσεις υποδομών, εκπαίδευσης και προβολής, ώστε να αναδειχθεί η αυθεντικότητα κάθε τόπου, από τα ορεινά χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας μέχρι τους λιγότερο γνωστούς νησιωτικούς προορισμούς.
Αυτή η προσέγγιση αποτελεί τη βάση για την ευρύτερη στρατηγική μας, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση και προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού που μπορούν να δώσουν σημαντική ώθηση στους λιγότερο αναπτυγμένους προορισμούς.
Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε τρεις στόχους: επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, διεύρυνση της τουριστικής βάσης και δημιουργία βιώσιμων προορισμών. Έτσι ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα της χώρας και προάγουμε μια πιο ισόρροπη και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη.
Οι ειδικές μορφές τουρισμού μπορούν να δώσουν νέα πνοή στον ελληνικό τουρισμό; Πού βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το πεδίο;
Η στρατηγική μας για τις ειδικές μορφές τουρισμού προχωρά με σταθερά βήματα και ήδη βλέπουμε θετικά αποτελέσματα, κάτι που αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2025, όπου παρατηρούμε αύξηση σε βασικά τουριστικά μεγέθη ακόμη και σε περιόδους εκτός τουριστικής αιχμής. Η Ελλάδα έχει κερδίσει το στοίχημα της διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος της, δίνοντας έμφαση σε ειδικές μορφές τουρισμού, όπως ο γαστρονομικός, ο οινοτουρισμός, ο θαλάσσιος, ο καταδυτικός και ο ορεινός τουρισμός.
Στον αγροτουρισμό και τη γαστρονομία υλοποιούμε ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός εθνικού Δικτύου Διασύνδεσης Αγροδιατροφής, Γαστρονομίας και Τουρισμού. Μέσα από αυτόν τον θεματικό Οργανισμό Διαχείρισης Προορισμού θα προβάλλονται σε μία ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα τα αγροτουριστικά προϊόντα, οι γαστρονομικές διαδρομές, τα οινοποιεία και οι σχετικές εμπειρίες. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε την αυθεντικότητα και την ποιότητα της ελληνικής γης, προσφέροντας στον επισκέπτη μια ολοκληρωμένη εμπειρία.
Στον ορεινό τουρισμό, ήδη προχωρούν σημαντικές παρεμβάσεις. Αναβαθμίζουμε εγκαταστάσεις χιονοδρομικών κέντρων και ορειβατικών καταφυγίων σε όλη τη χώρα, ώστε να βελτιώσουμε την ποιότητα και την ελκυστικότητα των υποδομών.
Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία μιας σύγχρονης ψηφιακής πλατφόρμας προβολής, ενώ άμεσα θα υλοποιηθούν και στοχευμένες δράσεις προώθησης. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύουμε την αναγνωρισιμότητα των ορεινών προορισμών μας, δίνοντάς τους τη θέση που τους αξίζει στον διεθνή τουριστικό χάρτη.
Επιπλέον, στον θαλάσσιο τουρισμό, έχουν δρομολογηθεί παρεμβάσεις για την αναβάθμιση τουριστικών λιμένων και των υπηρεσιών κατάδυσης αναψυχής, ενώ αναπτύσσουμε σύγχρονες ψηφιακές πλατφόρμες – μία για το σύνολο των υποδομών θαλάσσιου τουρισμού και μία ειδικά για τον καταδυτικό και υποβρύχιο τουρισμό, που θα ενισχύσουν την εικόνα προορισμών που συνδέονται με δραστηριότητες όπως το yachting και η υποβρύχια εξερεύνηση.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνουμε και στον τουρισμό υγείας και ευεξίας, μέσα από την αναβάθμιση αλλά και τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων ιαματικού τουρισμού. Πρόκειται για έναν τομέα με πολύ μεγάλες δυνατότητες, που μπορεί να προσελκύσει ειδικές κατηγορίες επισκεπτών και να συμβάλει καθοριστικά στη διεύρυνση της τουριστικής μας περιόδου.
Οι δράσεις αυτές –από την αναβάθμιση των υποδομών μέχρι την ψηφιακή προβολή και τη στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας– χτίζουν ένα ποιοτικό και πολυδιάστατο τουριστικό προϊόν, καθιστώντας την Ελλάδα σημείο αναφοράς για αυθεντικές και ποιοτικές εμπειρίες.
Το υψηλό κόστος διακοπών φέτος έχει απασχολήσει έντονα τη δημόσια συζήτηση…
Το κόστος είναι σίγουρα ένα ζήτημα που απασχολεί, γι’ αυτό το υπουργείο έχει ενεργοποιήσει εργαλεία στήριξης του εσωτερικού τουρισμού.
Το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους», που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια με μεγάλη επιτυχία, αποδεικνύεται πολύτιμο εργαλείο κοινωνικής πολιτικής και τουριστικής ανάπτυξης. Μέσω αυτού του προγράμματος παρέχουμε οικονομική ενίσχυση σε συγκεκριμένες κοινωνικές και οικονομικές ομάδες, με στόχο να διευκολύνουμε την πρόσβαση στις διακοπές σε όσους έχουν πραγματικά μεγαλύτερη ανάγκη.
Τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά και ενθαρρυντικά. Στον Β΄ κύκλο του 2024 εκδόθηκαν άυλες ψηφιακές κάρτες συνολικού προϋπολογισμού 24 εκατομμυρίων ευρώ, με συνολική απορρόφηση πάνω από το 72% αυτού του προϋπολογισμού, ξεπερνώντας τα 17 εκατομμύρια ευρώ.
Η δυναμική αυτή συνεχίζεται και το 2025, με τον Γ΄ κύκλο του προγράμματος να διαθέτει προϋπολογισμό 25,3 εκατομμυρίων ευρώ και να καλύπτει πάνω από 92.000 δικαιούχους. Σημαντικό είναι ότι το πρόγραμμα στοχεύει ειδικά στην ενίσχυση του χειμερινού και ορεινού τουρισμού, στηρίζει ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και προωθεί περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές. Με αυτόν τον τρόπο δεν στηρίζουμε μόνο τις οικογένειες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη αλλά και τις τοπικές κοινωνίες σε λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς.
Ποιο είναι το όραμά σας για την επόμενη πενταετία;
Το όραμά μας για την επόμενη πενταετία εδράζεται σε δύο βασικούς πυλώνες: τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του ελληνικού τουρισμού.
Θέλουμε μια ανάπτυξη που δεν θα κοιτάζει μόνο το σήμερα, αλλά και το αύριο· που θα σέβεται το περιβάλλον, θα στηρίζει τις τοπικές κοινωνίες και θα αναδεικνύει την πολιτιστική κληρονομιά μας.
Ήδη σε συνεργασία με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο έχουμε θεσμοθετήσει ένα νέο σύστημα κατάταξης των ελληνικών ξενοδοχείων με βάση κριτήρια βιωσιμότητας, όπως η ενεργειακή απόδοση, η διαχείριση αποβλήτων και υδάτων. Είναι μια πρακτική απάντηση στην αυξανόμενη ζήτηση για «πράσινο» τουρισμό.
Παράλληλα, η ανθεκτικότητα αποτελεί κεντρικό στοιχείο του σχεδιασμού μας. Η εμπειρία των τελευταίων ετών, με την πανδημία και τις γεωπολιτικές αναταράξεις στην ευρύτερη περιοχή, μας έχει δείξει πόσο σημαντικό είναι να έχουμε ένα ευέλικτο τουριστικό μοντέλο, ικανό να αντεπεξέρχεται στις προκλήσεις και να διασφαλίζει σταθερότητα στα έσοδα και την απασχόληση.
Η κατεύθυνσή μας είναι ξεκάθαρη: πολυδιάστατη τουριστική ανάπτυξη που εκμεταλλεύεται όλες τις δυνατότητες της χώρας, επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αναβάθμιση της εμπειρίας του επισκέπτη και αύξηση της προστιθέμενης αξίας του τουριστικού προϊόντος μας.
Συνολικά, θέλουμε έναν ελληνικό τουρισμό βιώσιμο, ανθεκτικό, καινοτόμο και κοινωνικά υπεύθυνο. Ένα τουριστικό μοντέλο που θα συνεχίσει να αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης για την οικονομία και την κοινωνία μας.
