Σύμφωνα με πληροφορίες που αποκαλύπτονται σε δημοσίευμα του Guardian, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει εκμυστηρευτεί σε ανώτατους αξιωματούχους του Πενταγώνου ότι ένα πλήγμα με τη βόμβα “bunker buster” GBU-57 στην υπόγεια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Φορντό στο Ιράν θα είχε νόημα μόνο αν διασφαλιζόταν η επιτυχία της επιχείρησης.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, στον πρόεδρο παρουσιάστηκε η εκτίμηση ότι η βόμβα 13,6 τόνων θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην εγκατάσταση, όμως ο Τραμπ παραμένει επιφυλακτικός και δεν έχει δώσει ακόμα τελική έγκριση, προσδοκώντας ότι η απειλή στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ θα ωθήσει την Τεχεράνη σε διαπραγματεύσεις.
Διχασμός στο Πεντάγωνο για τη δυνατότητα καταστροφής
Το βάθος και η ενίσχυση του Φορντό – το οποίο εκτιμάται πως φτάνει έως και τα 90 μέτρα κάτω από το έδαφος – προκαλούν διχογνωμία εντός του Πενταγώνου. Σύμφωνα με δύο αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας, μόνο η χρήση τακτικού πυρηνικού όπλου θα μπορούσε να καταστρέψει ολοκληρωτικά την εγκατάσταση. Ωστόσο, το σενάριο αυτό δεν εξετάζεται από τον Τραμπ, ούτε τέθηκε στο τραπέζι από τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ ή τον στρατηγό Νταν Κέιν, κατά τις συσκέψεις στο Λευκό Οίκο.
Όπως ανέφεραν άτομα που είχαν γνώση των σχετικών ενημερώσεων, ακόμα και η συνδυασμένη ρίψη πολλαπλών GBU-57 δεν θα επαρκούσε για την πλήρη εξουδετέρωση του Φορντό. Θα μπορούσε, ωστόσο, να προκαλέσει κατάρρευση σήραγγων και προσωρινή αχρήστευση της εγκατάστασης.
Η έκθεση της DTRA και τα ρίσκα του εγχειρήματος
Η Υπηρεσία Μείωσης των Απειλών στην Άμυνα (DTRA) έχει καταλήξει ότι η συμβατική προσέγγιση με τις GBU-57 έχει περιορισμένα αποτελέσματα. Παρά το γεγονός ότι η βόμβα έχει σχεδιαστεί για να διεισδύει σε υπόγειες εγκαταστάσεις, οι τεχνικοί περιορισμοί και η απαιτούμενη αεροπορική υπεροχή καθιστούν το εγχείρημα ιδιαίτερα περίπλοκο.
Η χρήση της βόμβας προϋποθέτει συμμετοχή βομβαρδιστικών B2, σταθερό σήμα GPS και αεροπορική κάλυψη, γεγονός που προσθέτει στρώματα δυσκολίας σε οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση.
Η γεωστρατηγική σημασία του Φορντό και η στάση του Ισραήλ
Το Φορντό, μία από τις πιο προστατευμένες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστά έως και 83,7%, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) — ποσοστό κοντά στο όριο του 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Η εξουδετέρωση του Φορντό, με στρατιωτικά ή διπλωματικά μέσα, αποτελεί κομβική προτεραιότητα για την αποτροπή της ιρανικής πυρηνικής απειλής.
Το Ισραήλ, το οποίο διατηρεί σχέδια για ενδεχόμενη μονομερή ενέργεια, δεν διαθέτει τα απαραίτητα μέσα – όπως οι GBU-57 ή τα βομβαρδιστικά B2 – για να πλήξει αποτελεσματικά την εγκατάσταση. Στο παρελθόν, έχει εξετάσει ακόμα και σενάρια επίθεσης κομάντο, μέσω ελικοπτέρων, τα οποία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, απορρίφθηκαν από τον Τραμπ.
«Ακούγεται καλό στην τηλεόραση, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό»
Ο απόστρατος υποστράτηγος Ράντι Μάνερ, πρώην αναπληρωτής διευθυντής της DTRA, δήλωσε πως η GBU-57 δεν μπορεί να εγγυηθεί την πλήρη καταστροφή του Φορντό, ενώ σημείωσε ότι το Ιράν θα μπορούσε να αποκαταστήσει την εγκατάσταση μέσα σε έξι μήνες με ένα έτος. «Ακούγεται καλό για την τηλεόραση, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
