Το 2025 καταγράφεται ως το έτος κατά το οποίο η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα έπαψε να αποτελεί «γκρίζα ζώνη» και πέρασε μαζικά στο φως της ψηφιακής εποχής.
Η καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων myDATA, η επέκταση των POS σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους και η εκρηκτική άνοδος των ψηφιακών πληρωμών μέσω IRIS, δημιούργησαν ένα πλέγμα ελέγχου που άλλαξε δεδομένα δεκαετιών και μετέφερε τεράστιο όγκο οικονομικής δραστηριότητας από την «αόρατη» στην επίσημη οικονομία.
7 δισ. ευρώ λιγότερες απώλειες ΦΠΑ κάθε χρόνο
Με βάση τα νέα στοιχεία, το Δημόσιο χάνει πλέον έως και 7 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα έσοδα από ΦΠΑ σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η βελτίωση αυτή αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην έκθεση της Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το VAT Gap 2025, όπου το κενό είσπραξης ΦΠΑ στην Ελλάδα εμφανίζεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών.
Το POS ως καταλύτης εσόδων
Μέσα σε μία μόλις χρονιά, ένα και μόνο μέτρο η καθολική υποχρέωση αποδοχής πληρωμών με κάρτα απέφερε στο κράτος επιπλέον 400 εκατ. ευρώ ΦΠΑ το 2024, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ.
Το πραγματικό όφελος, ωστόσο, αναμένεται να αποτυπωθεί πλήρως το 2025, καθώς ήταν η πρώτη χρονιά εφαρμογής του μέτρου σε όλους τους επαγγελματίες και για ολόκληρο το έτος.
Ρεκόρ δηλωμένων τζίρων στους ελεύθερους επαγγελματίες
Τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων του 2025 κατέγραψαν ιστορική αύξηση στους δηλωθέντες τζίρους για το φορολογικό έτος 2024.
Ολόκληροι κλάδοι, που παραδοσιακά εμφάνιζαν υψηλή παραβατικότητα, παρουσίασαν αυξήσεις 10% έως 15% στα ακαθάριστα έσοδα.
Ενδεικτικά παραδείγματα κλάδων
- Μπαρ (ΚΑΔ 56.30): αύξηση τζίρου 15,2%
- ΤΑΞΙ (ΚΑΔ 49.32): άνοδος εισπράξεων 14,2%
- Ηλεκτρολόγοι (ΚΑΔ 43.21): αύξηση 11,2%
- Υδραυλικοί (ΚΑΔ 43.22): άνοδος 9,8%
- Μαραγκοί (ΚΑΔ 43.32): αύξηση 8,1%
Το τεχνολογικό «άλμα» του 2025
Σε σύγκριση με μόλις ένα έτος πριν, τα ψηφιακά μέτρα εκτιμάται ότι απέφεραν επιπλέον 2,7 δισ. ευρώ φόρους που έως πρόσφατα χάνονταν λόγω φοροδιαφυγής.Αντίθετα, στην περίοδο 2010–2024, η Ελλάδα έχασε πάνω από 73 δισ. ευρώ μόνο από ΦΠΑ, με βαρύ κοινωνικό και δημοσιονομικό κόστος.
Η μεγάλη τομή μετά το 2019
Η πραγματική αλλαγή ξεκίνησε μετά το 2019, με την ενεργοποίηση των myDATA και τη δημιουργία ενός συντονισμένου ψηφιακού μηχανισμού ελέγχου.
Η ΑΑΔΕ πλέον παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τον τζίρο των επιχειρήσεων, χωρίς να περιμένει τις ετήσιες δηλώσεις.
POS παντού και online αποδείξεις
Η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS κατήργησε τα κενά μεταξύ εισπράξεων και δηλώσεων ενώ κάθε πληρωμή δημιουργεί ψηφιακό αποτύπωμα, ορατό τόσο στη φορολογική διοίκηση όσο και στον καταναλωτή.
IRIS: το ψηφιακό χρήμα στην καθημερινότητα
Το IRIS εξαπλώθηκε ραγδαία το 2024 και το 2025, αφήνοντας ίχνος που καταγράφεται αυτόματα στα myDATA.
Η αποδοχή του σε σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα και ο διπλασιασμός των ορίων από το 2026 ενισχύουν περαιτέρω τη διαφάνεια.
Το νέο σύστημα δεν βασίζεται μόνο στους ελέγχους, αλλά στην αυτοσυμμόρφωση. Με τον ετήσιο υπολογισμό μέσου τζίρου ανά ΚΑΔ, οι επιχειρήσεις γνωρίζουν εκ των προτέρων αν αποκλίνουν σημαντικά από τον κλάδο τους.
Το μέλλον των ελέγχων
Από το 2025 εφαρμόζεται το Ψηφιακό δελτίο αποστολής, ενώ από το 2026 έρχεται το Ψηφιακό τιμολόγιο, με ελέγχους ενισχυμένους από τεχνητή νοημοσύνη.Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο φορολογικό περιβάλλον, όπου η φοροδιαφυγή περιορίζεται συστημικά και η συνέπεια παύει να είναι μειονέκτημα.
