Αλήθεια, πόσο ξαφνικό ήταν αυτό το μέτωπο που άνοιξε ο ΣΥΡΙΖΑ με τις εταιρείες δημοσκοπήσεων; Ηταν κεραυνός εν αιθρία ή το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας παραδοσιακά δεν έχουν καλή σχέση με τις εταιρείες αυτές; Και τι μπορεί να είναι αυτά τα «μη σταθμισμένα πρωτογενή δεδομένα», πάνω στη δημοσιοποίηση των οποίων η Πόπη Τσαπανίδου κάρφωσε την αντισυστημική παντιέρα της, προκαλώντας την αντίδραση του Συλλόγου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Ερευνας Αγοράς;
Ο διευθυντής Ερευνών της Opinion Poll, Ζαχαρίας Ζούπης, μιλά στην εφημερία “tomanifesto” και λύνει τις απορίες. Κάνει μια επιστημονική δουλειά, για τις ανάγκες της οποίας παλεύει με αριθμούς. Και, ως γνωστόν, οι αριθμοί δεν κρύβονται εύκολα. Αργά ή γρήγορα, μένουν γυμνοί. Είτε πριν είτε μετά τις εκλογές…
Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ
Τι σημαίνει ο όρος, ποια είναι αυτά τα «μη σταθμισμένα πρωτογενή δεδομένα» και ποιος είναι ο ρόλος τους στην εξαγωγή συμπερασμάτων σε μια δημοσκοπική έρευνα;
Όταν υλοποιείται μια έρευνα, η δειγματοληψία πρέπει να είναι τυχαία. Αυτή είναι μια βάση για να θεωρηθεί ότι την υλοποιείς σωστά. Όταν κάνεις τυχαίες δειγματοληψίες, βλέπεις όταν θα συμπληρωθεί το δείγμα σου, ότι υπάρχουν λίγο παραπάνω άντρες, λίγο παραπάνω γυναίκες, λίγο παραπάνω μεγάλες ηλικίες, λίγο παραπάνω μικρές ηλικίες, λίγο παραπάνω περιφερειακή κατανομή και γεωγραφική κατανομή, όπως επίσης και στην κατανομή των κομμάτων.
Επομένως, αυτά που βλέπεις είναι μια παραμορφωμένη εικόνα αν δεν κάνεις την αναγκαία επεξεργασία, τις αναγκαίες διορθώσεις. Αυτά λέει η στατιστική, όχι εγώ. Αρα τα μη σταθμισμένα πρωτογενή δεδομένα δεν συνιστούν αποτελέσματα, αλλά βασικό υλικό προς επεξεργασία, σταθμίσεις.
Ποια είναι η διεθνής πρακτική αντιμετώπισης αυτών των συγκεκριμένων δεδομένων; Μερικά παραδείγματα χωρών;
Δεν ανακαλύψαμε τις δημοσκοπήσεις και τους ορθούς κανόνες πραγματοποίησής τους μεθοδολογικά και επιστημονικά στην Ελλάδα. Αυτά ισχύουν παντού, όπου γίνονται έρευνες κοινής γνώμης, σε όλη την Ευρώπη, σε όλον τον πλανήτη.
Έχουν συζητηθεί σε επίπεδο της Ευρωπαϊκής και της Παγκόσμιας Ένωσης των Εταιρειών Δημοσκοπήσεων, σε συνέδρια, σε επιστημονικές ημερίδες.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι –επιστημονικοί αλλά και πολιτικοί– που μπορούν να προκύψουν από τη δημοσιοποίηση των «μη σταθμισμένων πρωτογενών δεδομένων»;
Η δημοσιοποίηση αστάθμιστων δεδομένων αφενός μεν δεν προβλέπεται στον Ν. 3603/2007, αφετέρου η μη δημοσιοποίησή τους αποτελεί την κρατούσα πρακτική σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν πρόκειται για κάποιου είδους υπεκφυγή. Δεν υφίσταται τεύχος αποτελεσμάτων έρευνας αν δεν προηγηθεί η επεξεργασία που περιέγραψα.
Γι’ αυτό και δεν προβλέπεται από τον νόμο η παράδοσή τους και πολύ περισσότερο η δημοσίευσή τους. Να το πούμε απλά; Τυχόν δημοσίευση μη σταθμισμένων πρωτογενών δεδομένων θα ισοδυναμούσε με παραπλάνηση, εξαπάτηση της κοινής γνώμης.
Ποιος εκτιμάτε ότι είναι ο λόγος που η εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Τσαπανίδου, μετέφερε ένα σχεδόν πολεμικό κλίμα με τις εταιρείες δημοσκοπήσεων; Εχει «προηγούμενα» ο ΣΥΡΙΖΑ με τις εταιρείες δημοσκοπήσεων;
Αυτό που μπορώ να ξέρω είναι ότι η σχέση ΣΥΡΙΖΑ-δημοσκοπήσεων είναι μια σχέση το λιγότερο αμφισβήτησης και που έχει φτάσει σε ανοικτή εχθροπάθεια. Ασφαλώς από μεριάς του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί εμείς δεν έχουμε ρόλο να αντιπαρατιθέμεθα με κανένα κόμμα, αλλά να κάνουμε το επιστημονικό μας έργο.
Θυμίζω ότι το 2019 οι επίσημες εταιρείες που ανήκουμε στον ΣΕΔΕΑ απειλούμασταν με εισαγγελείς επειδή δεν άρεσαν τα αποτελέσματά μας, όταν εταιρείες όπως η VOX POP ή η Europe Bridging δημοσίευαν τέρατα και ποτέ δεν μίλησε για αυτές. Βέβαια, έδειχναν ότι «το παιχνίδι παίζεται» όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε με 9,5% διαφορά στις ευρωεκλογές και 9,5% στις εθνικές.
Στα τελευταία χρόνια, πολλές εταιρείες έχουμε δεχθεί επιθέσεις, συκοφαντίες και δυσφήμηση. Αρα τίποτα δεν φαίνεται περίεργο. Θα πω κάτι που επαναλαμβάνω. Οσοι νομίζουν ότι έτσι μπορεί να πιεστούν οι εταιρείες δημοσκοπήσεων για το τι δίνουν στη δημοσιότητα αυταπατώνται και παράλληλα αυτή η συζήτηση δεν φέρνει ψήφους σε κανένα κόμμα.
Από πού και με ποιον τρόπο ελέγχονται οι εταιρείες δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα;
Ας ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Οι εταιρείες-μέλη του ΣΕΔΕΑ τηρούν τις διατάξεις του Ν. 3603/2007 περί δημοσκοπήσεων και λειτουργούν με απόλυτη διαφάνεια. Ελέγχονται ως προς τη διεξαγωγή των ερευνών κοινής γνώμης μέσω του συστήματος Ποιοτικού Ελέγχου Συλλογής Στοιχείων (ΠΕΣΣ) και πιστοποιούνται βάσει αυτού.
Η Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων μπορεί να έχει πρόσβαση στα πρωτογενή αστάθμιστα δεδομένα στο πλαίσιο ελέγχου οποιασδήποτε έρευνας. Επομένως, εάν κάποιος, είτε είναι ένα κόμμα ή και ένας μεμονωμένος πολίτης, επιθυμεί πρόσθετο έλεγχο σε μια δημοσκόπηση, μπορεί να προσφύγει στην Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων από εταιρείες που δεν ακολουθούν τις επιταγές του νόμου, δεν ανήκουν στον ΣΕΔΕΑ και δεν ελέγχονται για τις έρευνές τους.
