Εικόνα εσωστρέφειας, μουρμούρας και υπόγειων συγκρούσεων παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ όσο πλησιάζει το Συνέδριο, με τον προσυνεδριακό διάλογο να εξελίσσεται περισσότερο ως πεδίο αποκλεισμών και εσωκομματικών ισορροπιών, παρά ως ανοιχτή πολιτική διαδικασία.
Στο επίκεντρο της νέας εστίας έντασης βρίσκεται ο Χάρης Δούκας, ο οποίος, σύμφωνα με συνομιλητές του, εκφράζει ανοιχτά πλέον τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο με τον οποίο –όπως καταγγέλλει– αντιμετωπίζεται από την ηγεσία του κόμματος.
Το «παράπονο» του δημάρχου Αθηναίων είναι σαφές και δεν διατυπώνεται πλέον μόνο κατ’ ιδίαν: δηλώνει ότι είναι το μοναδικό προβεβλημένο στέλεχος που δεν αξιοποιείται κατά την προσυνεδριακή περίοδο, δεν έχει κληθεί να συμμετάσχει σε καμία σχετική κομματική συνεδρίαση και, το πιο ενδεικτικό, δεν έχει εμφανιστεί ούτε μία φορά σε εκδήλωση της Α’ Αθήνας – της εκλογικής περιφέρειας όπου είναι δήμαρχος και έχει σαφή πολιτική αναφορά.
Στελέχη που γνωρίζουν τις εσωκομματικές διεργασίες μιλούν για έναν κάθε άλλο παρά τυχαίο «σιωπηλό αποκλεισμό». Ο Χάρης Δούκας, από τη στιγμή που μπήκε δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο με την εκλογή του στον Δήμο Αθηναίων, αντιμετωπίζεται από την ηγεσία περισσότερο ως δυνητικός εσωκομματικός πόλος παρά ως ένα στέλεχος που μπορεί να ενταχθεί ομαλά στον κομματικό σχεδιασμό. Η αυτόνομη πολιτική του παρουσία, οι δημόσιες παρεμβάσεις του και οι αιχμές που κατά καιρούς αφήνει για τη συνολική στρατηγική του ΠΑΣΟΚ δεν περνούν απαρατήρητες στη Χαριλάου Τρικούπη.
Το αποτέλεσμα είναι το εξής παράδοξο: ενώ το κόμμα αναζητά πρόσωπα με αναγνωρισιμότητα, θεσμικό ρόλο και κοινωνική απήχηση, αφήνει εκτός κάδρου τον δήμαρχο της πρωτεύουσας, ο οποίος –θεωρητικά– θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής του όποιου πολιτικού μηνύματος. «Μιλάμε για προσυνεδριακό διάλογο χωρίς διάλογο», λένε χαρακτηριστικά στελέχη που βλέπουν τον Δούκα να κρατείται σε απόσταση ασφαλείας.
Η ηγεσία, από την άλλη πλευρά, αποφεύγει να ανοίξει δημόσια μέτωπο. Συνεργάτες του Νίκου Ανδρουλάκη υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένας αποκλεισμός, αλλά συνειδητή επιλογή να μην «μπλέκονται» οι θεσμικοί ρόλοι με τις κομματικές διαδικασίες. Ωστόσο, η επιχειρηματολογία αυτή προκαλεί ειρωνικά σχόλια στο εσωτερικό, καθώς άλλοι αυτοδιοικητικοί ή θεσμικοί παράγοντες συμμετέχουν κανονικά σε εκδηλώσεις και συσκέψεις.
Το κλίμα επιβαρύνεται περαιτέρω από τη γενικότερη αίσθηση στασιμότητας που επικρατεί στο ΠΑΣΟΚ. Οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν τη δυναμική που προσδοκούσε η ηγεσία, η συζήτηση για τις πολιτικές συμμαχίες παραμένει θολή και το αφήγημα της «αυτόνομης πορείας» μοιάζει να μην πείθει ούτε τα στελέχη ούτε τη βάση. Μέσα σε αυτό το τοπίο, κάθε εσωκομματική γκρίνια αποκτά πολλαπλάσια βαρύτητα.
Ο Χάρης Δούκας, προς το παρόν, δεν σηκώνει τους τόνους δημοσίως. Όμως, το μήνυμα που εκπέμπει στο παρασκήνιο είναι καθαρό: δεν προτίθεται να αποδεχθεί ρόλο κομπάρσου. Και όσο το ΠΑΣΟΚ επιμένει να μιλά για «ενότητα» χωρίς να αξιοποιεί όλα του τα στελέχη, τόσο θα βαθαίνει η αίσθηση ότι στο εσωτερικό του κόμματος δεν παίζουν όλοι στο ίδιο γήπεδο.
Με απλά λόγια, στο ΠΑΣΟΚ μπορεί να δηλώνουν ότι «όλα βαίνουν καλώς», αλλά η ατμόσφαιρα κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή είναι. Και όταν ο δήμαρχος της Αθήνας λέει πως «δεν με παίζουν», το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό – είναι πολιτικό.
Ούτε μαζί ούτε χώρια
Στη Χαριλάου Τρικούπη επικρατεί η εκτίμηση ότι ο δήμαρχος Αθηναίων «δεν έχει ακόμη αποφασίσει τι ακριβώς θέλει», γεγονός που, όπως λένε στελέχη του στενού ηγετικού κύκλου, δημιουργεί καχυποψία και αμηχανία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε κλειστές συσκέψεις της ηγεσίας έχει τεθεί επανειλημμένα το ερώτημα αν ο Δούκας βλέπει τον εαυτό του ως καθαρά αυτοδιοικητικό παράγοντα ή ως εν δυνάμει κεντρικό πολιτικό παίκτη. Η απουσία ξεκάθαρης απάντησης οδηγεί, όπως παραδέχονται ακόμη και συνομιλητές του προέδρου, σε μια τακτική «ελεγχόμενης απόστασης»: ούτε σύγκρουση ούτε πλήρης ενσωμάτωση.
Στο ίδιο πλαίσιο, δεν περνά απαρατήρητο ότι ο Δούκας διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με πρόσωπα και τάσεις που δεν βρίσκονται στον σκληρό πυρήνα της ηγεσίας. Κάποιοι στη Χαριλάου Τρικούπη θεωρούν πως «κρατά επαφές παντού», κάτι που ερμηνεύεται –δικαίως ή αδίκως– ως προετοιμασία για μελλοντικές κινήσεις. «Δεν είναι τυχαίο που δεν του ανοίγουν εύκολα μικρόφωνο», σχολιάζει παλιό στέλεχος του κόμματος.
Από την πλευρά του δημάρχου, το παρασκήνιο έχει άλλη ανάγνωση. Συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι ο αποκλεισμός του δεν είναι αποτέλεσμα ασάφειας, αλλά πολιτικής επιλογής της ηγεσίας να μην αναδειχθεί κανένα πρόσωπο που θα μπορούσε να λειτουργήσει ανταγωνιστικά στο εσωκομματικό πεδίο. «Δεν τον φοβούνται γι’ αυτά που λέει, αλλά γι’ αυτά που θα μπορούσε να εκφράσει», λένε χαρακτηριστικά.
Ιδιαίτερο εκνευρισμό προκαλεί στο περιβάλλον του Δούκα το γεγονός ότι, ενώ αποφεύγεται η συμμετοχή του στον προσυνεδριακό διάλογο, την ίδια στιγμή «διαρρέουν» σενάρια περί δήθεν αποστασιοποίησής του από το κόμμα. «Πρώτα τον κρατούν εκτός και μετά τον κατηγορούν ότι δεν είναι μέσα», σημειώνει στενός του συνεργάτης.
