Παραγωγική χαρακτήριζαν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών τη χθεσινή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Γιώργου Γεραπετρίτη.
Σε μια διαδικασία που διήρκησε πάνω από τέσσερις ώρες, ο υπουργός ενημέρωσε τους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων εφ’ όλης της ελληνικής διπλωματικής ύλης: για το Κυπριακό, τις εξελίξεις στις ελληνολιβυκές σχέσεις αλλά και για τα δύο θαλάσσια πάρκα, τα οποία ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος την ώρα που εξελισσόταν το ΕΣΕΠ.
Συνομιλιών συνέχεια
Το Κυπριακό ήταν στο επίκεντρο της συνεδρίασης, στον απόηχο της άτυπης συνάντησης που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη αλλά και στη σκιά των διχοτομικών μηνυμάτων που επανέλαβε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τα Κατεχόμενα ανήμερα της «μαύρης επετείου» της τουρκικής εισβολής. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε στους ομοτράπεζούς του τη σύμπνοια Αθήνας-Λευκωσίας στο Κυπριακό ενώ μίλησε για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Τουρκοκυπρίων.
Ειδικότερα, αποτίμησε την πορεία των ΜΟΕ που είχαν συμφωνηθεί στην άτυπη συνάντηση του περασμένου Μαρτίου –των τεσσάρων που υλοποιήθηκαν και των δύο που δεν προχώρησαν (άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης στην Πράσινη Γραμμή, ηλιακή ενέργεια στην ουδέτερη ζώνη)– ενώ αναφέρθηκε και στα άλλα τέσσερα που συμφωνήθηκαν στη Νέα Υόρκη (τεχνική επιτροπή για τη νεολαία, κοινές περιβαλλοντικές δράσεις, αποκατάσταση κοιμητηρίων, αποναρκοθέτηση).
Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας προέβη σε αξιολόγηση των τουρκοκυπριακών θέσεων υπό το πρίσμα και των εκλογών που θα διεξαχθούν στα Κατεχόμενα τον Οκτώβριο.
Στο πλαίσιο αυτό ενημέρωσε ότι η επόμενη συνάντηση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με τον Τουρκοκύπριο επικεφαλής, Ερσίν Τατάρ, θα λάβει χώρα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2025, ενώ η επόμενη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό θα γίνει μετά τις εκλογές στα Κατεχόμενα. Οσον αφορά το Λιβυκό, ο κ. Γεραπετρίτης περιέγραψε τα αποτελέσματα των επισκέψεών του σε Τρίπολη και Βεγγάζη αλλά και τα επόμενα βήματα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη βορειοαφρικανική χώρα.
Σχετικά με τις δύο ρηματικές διακοινώσεις της κυβέρνησης της Τρίπολης στον ΟΗΕ, υποστήριξε ότι αυτές αποτελούν αντίδραση σε δύο ελληνικές πρωτοβουλίες: τη δημοσίευση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, ερωτηθείσες από το «Μανιφέστο» σχετικά με τους ισχυρισμούς εκπροσώπων της αντιπολίτευσης ότι η Ελλάδα έχει ήδη αποστείλει «κρυφίως» απάντηση στον ΟΗΕ κατά της Λιβύης, το διέψευσαν κατηγορηματικά. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ελλάδα αναμένεται να απαντήσει στη Λιβύη μέσω δύο διακριτών επιστολών προς τον ΟΗΕ, οι οποίες βρίσκονται υπό προετοιμασία.
Για τα θαλάσσια πάρκα, πηγές του υπουργείου Εξωτερικών επαναλάμβαναν ότι οι πρωτοβουλίες και η ενεργητικότητα της Αθήνας προκαλούν τις αντιδράσεις τρίτων δρώντων και σχολιάζοντας τη χθεσινή αντίδραση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, υπογράμμιζαν ότι αυτή ήταν ηπιότερη από την αντίστοιχη του 2024 για το ίδιο θέμα.
Στο θαλάσσιο πάρκο στις Νότιες Κυκλάδες περιλαμβάνονται και τέσσερα νησιά που σύμφωνα την Αγκυρα εμπίπτουν στη λεγόμενη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Γι’ αυτό και στην τουρκική ανακοίνωση γίνεται λόγος για «ζητημάτα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, βραχονησίδων και υφάλων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες», ενώ επαναλαμβάνεται και η άποψη που «βλέπει» ως ημίκλειστες θάλασσες το Αιγαίο και τη Μεσόγειο, στο πλαίσιο του τουρκικού αφηγήματος για τις «ειδικές συνθήκες» που επικρατούν στις εν λόγω θαλάσσιες περιοχές.
Οι εκτιμήσεις των κομμάτων
Κατά τα ειωθότα, το ΚΚΕ απείχε από τη συνεδρίαση του ΕΣΕΠ, όπως και οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Λύσης που διεμήνυσε ότι δεν θα μετάσχει ξανά σε αυτό. Εκπρόσωποι των κομμάτων που μίλησαν στο «Μανιφέστο» υποστήριξαν ότι ο κ. Γεραπετρίτης τους μετέφερε την αισιοδοξία του ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν θα επικυρωθεί από τη λιβυκή βουλή.
Ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Μάντζος, επισήμανε ότι η κατοχή της Κύπρου συνεχίζεται και πως η Τουρκία «εντείνει τις προσπάθειες για μονιμοποίηση των τετελεσμένων της». Πρόσθεσε δε ότι η θέση της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ «δεν είναι διακοσμητική» και ότι η χώρα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Από την πλευρά της, η τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι μέσω της «ΙΧ εξωτερικής πολιτικής» που ασκεί έχει οδηγήσει τη χώρα σε «περιφερειακή αποδρομή». Για το Κυπριακό, η κ. Δούρου σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να επανεκκινήσουν από εκεί που σταμάτησαν το 2017 στο Κραν Μοντανά, θέση που υποστήριξε και ο εκπρόσωπος της Νέας Αριστεράς, Νίκος Μπίστης.
