Με καζάνι που βράζει μοιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ, με την εσωκομματική ένταση να κορυφώνεται εν όψει της κρίσιμης συνεδρίασης της Πολιτικής Γραμματείας που έχει οριστεί για το μεσημέρι της Πέμπτης. Το κόμμα βρίσκεται σε μια περίοδο βαθιάς εσωτερικής ανασφάλειας και στρατηγικής αβεβαιότητας, με τα στελέχη του να κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις, καθώς οι πληγές από την καθοδική εκλογική και δημοσκοπική πορεία και την παρατεταμένη εσωστρέφεια δεν έχουν επουλωθεί.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ασφαλώς ο Σωκράτης Φάμελλος, καθώς η στάση του απέναντι στις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια σε αρκετά στελέχη, τα οποία θεωρούν ότι ήταν υπερβολικά υποτονική, ίσως και συμβιβαστική, σε μια περίοδο που απαιτούνταν δυναμικές τοποθετήσεις.
Η κριτική που δέχεται δεν περιορίζεται μόνο στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε τις παρεμβάσεις Τσίπρα, αλλά επεκτείνεται και στη συνολική πολιτική του παρουσία και στάση απέναντι στα κρίσιμα εσωκομματικά ζητήματα. Ορισμένοι –σε κλειστά δείπνα, όπως το πιο πρόσφατο στο Παλαιό Φάληρο– μιλούν για αδυναμία άσκησης ηγεσίας και αναζητούν νέο πρόσωπο που θα μπορέσει να γίνει επικεφαλής μιας πιο επιθετικής αντιπολιτευτικής στρατηγικής.
Πάει για... μετωπική
Από την άλλη πλευρά, ο Παύλος Πολάκης εμφανίζεται αποφασισμένος να αναλάβει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν κρύβει την ενόχλησή του για τη χαλαρότητα που –κατά τη γνώμη του– έχει επιδείξει το κόμμα απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και απέναντι στα εσωτερικά του προβλήματα και επιμένει σε μια πιο σκληρή γραμμή, ζητώντας καθαρές κουβέντες, ξεκαθάρισμα λογαριασμών και επαναπροσδιορισμό των ιδεολογικών ορίων.
Ο ίδιος βλέπει θετικά την προοπτική δημιουργίας ενός πιο μαχητικού κόμματος, πιο κοντά στον ριζοσπαστισμό της πρώτης περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ, πρόταση που βρίσκει ανταπόκριση σε σημαντικό κομμάτι της βάσης, ιδιαίτερα σε εκείνους που νιώθουν ότι το κόμμα έχει αποξενωθεί από τα παραδοσιακά κοινωνικά του στηρίγματα και την εργατική τάξη.
Την ίδια ώρα μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να έχει παραιτηθεί, ωστόσο η σκιά του παραμένει βαριά πάνω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ όλα δείχνουν ότι προετοιμάζει το έδαφος για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχηματισμού, κάτι που προκαλεί αναστάτωση και αβεβαιότητα στην Κουμουνδούρου, οι πάντες ψάχνουν κάτι το διαφορετικό και δεν είναι ικανοποιημένοι. Ορισμένοι μάλιστα κάνουν λόγο για ανασχηματισμό του χώρου, ενώ άλλοι βλέπουν στην κίνηση Τσίπρα –όταν γίνει– την τελική διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πρώην στελέχη και βουλευτές έχουν αρχίσει να τοποθετούνται θετικά απέναντι στο πιθανό εγχείρημα του πρώην πρωθυπουργού, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αποχώρησής τους από τον ΣΥΡΙΖΑ, εάν το κόμμα δεν διαμορφώσει μια άλλη ελκυστική πολιτική πρόταση. Με λίγα λόγια η κατάσταση θυμίζει επικίνδυνα 2015, όταν η εσωκομματική σύγκρουση οδήγησε σε μαζικές αποχωρήσεις και στη δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας.
Γι’ αυτό και η συνεδρίαση της ΠΓ την Πέμπτη αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πολλοί προβλέπουν ότι θα υπάρξουν ανοιχτές συγκρούσεις, προσωπικές αιχμές και ενδεχομένως κάποιες αποχωρήσεις, αφού στελέχη που μέχρι πρότινος τηρούσαν στάση αναμονής, φαίνεται πλέον να είναι διατεθειμένα να εκφραστούν ανοιχτά, ακόμα και αν αυτό σημάνει τη ρήξη με την υφιστάμενη ηγεσία.
Εξάλλου η συζήτηση θα στραφεί όχι μόνο στις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και στην αντιπολιτευτική τακτική του κόμματος, αλλά και στη συνολική φυσιογνωμία και προοπτική του. Θα τεθούν ερωτήματα για το πώς μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, ποιος πρέπει να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας και ποιες δυνάμεις χωρούν ή δεν χωρούν στο νέο πολιτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται.
Ωστόσο, η φράση «ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα», που ακούγεται με νόημα στους διαδρόμους της Κουμουνδούρου, αντικατοπτρίζει το κλίμα απογοήτευσης αλλά και το αίσθημα αδιεξόδου που κυριαρχεί. Πολλοί πλέον δεν θεωρούν βιώσιμη τη συνύπαρξη όλων των ρευμάτων κάτω από την ίδια κομματική στέγη. Οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές είναι τέτοιες, που μοιάζει αναπόφευκτη η σύγκρουση –ή και η διάσπαση– ακόμα και πριν από τις κινήσεις Τσίπρα.
Οι επόμενες εβδομάδες είναι σαφώς κρίσιμες για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Αν δηλαδή θα καταφέρει να ανασυνταχθεί, να προχωρήσει σε ειλικρινή αυτοκριτική και να αναδείξει ένα νέο, πειστικό αφήγημα ή αν θα βυθιστεί ακόμη περισσότερο στην εσωστρέφεια και στις προσωπικές αντιπαραθέσεις. Το βέβαιο είναι ότι το κόμμα έχει χάσει την πολιτική του πυξίδα και κινδυνεύει να μείνει και χωρίς καπετάνιο και χωρίς πλήρωμα.
Σε κάθε περίπτωση, οι οπαδοί του συγκεκριμένου χώρου επιζητούν μια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κυβέρνηση, την οποία προς το παρόν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται ικανός να την προσφέρει. Η πολυφωνία, η έλλειψη στρατηγικής και η εσωστρέφεια λειτουργούν αποτρεπτικά για οποιαδήποτε προσπάθεια πολιτικής επανεκκίνησης.
Ωστόσο, η κρίση αυτή ίσως να είναι και μια ευκαιρία για μια ριζική ανανέωση. Με νέους ανθρώπους, νέες ιδέες και, κυρίως, με ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η φράση «ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα», από σχήμα λόγου, θα γίνει... εφιαλτική πραγματικότητα.
