Το Blockchain (στα ελληνικά ο όρος θα μπορούσε να αποδοθεί ως «μπλοκ αλυσίδας», «τεχνολογία κατανεμημένης εγγραφής» ή «αλυσίδα ομάδων συναλλαγών») είναι ένα ψηφιακό, κατανεμημένο και αποκεντρωμένο λογιστικό αρχείο που βασίζεται στα περισσότερα εικονικά νομίσματα που είναι υπεύθυνα για την καταγραφή όλων των συναλλαγών χωρίς να απαιτείται ένας χρηματοπιστωτικός διαμεσολαβητής, όπως μια τράπεζα. Με άλλα λόγια, είναι ένας νέος τρόπος μεταφοράς χρημάτων ή/και καταγραφής πληροφοριών.
του Έρολ Ούσερ*
Προς τι η ξαφνική ανάγκη για το Blockchain; Το Blockchain συνιστά το όραμα των προγραμματιστών που έκριναν ότι το τρέχον τραπεζικό σύστημα είναι ελαττωματικό. Συγκεκριμένα, θεωρούν τις τράπεζες, οι οποίες ενεργούν ως τρίτα μέρη και προβαίνουν σε χρεώσεις συναλλαγών, ως περιττές, και χλευάζουν την αντίληψη ότι η επικύρωση και ο διακανονισμός των πληρωμών θα έπρεπε να διαρκεί έως και πέντε εργάσιμες ημέρες σε ό,τι αφορά διασυνοριακές συναλλαγές. Με το Blockchain, οι συναλλαγές μπορούν να πραγματοποιηθούν σε πραγματικό χρόνο (ακόμη και πέραν των συνόρων), ενώ οι τράπεζες παραμένουν εκτός εξίσωσης στο σύνολό τους, ενδεχομένως ακόμα και εάν μείωσουν τα τέλη συναλλαγής.
Υπάρχουν και άλλες εφαρμογές του Blockchain, πέρα από τις ρυθμίσεις συναλλάγματος. Πολλά στοιχεία του Dow Jones Industrial Average δοκιμάζουν ορισμένες από αυτές τις χρήσεις σε μικρής κλίμακας έργα και σε δοκιμαστικές εφαρμογές.
Αναρωτιέστε πιθανώς τι μπορεί να κάνει αυτή η ενδεχόμενη αλλαγή παιχνιδιού στον πραγματικό κόσμο. Λοιπόν, μην αναρωτιέστε πια. Ακολουθούν 20 πιθανές εφαρμογές της τεχνολογίας Blockchain.
- Επεξεργασία πληρωμών και μεταφορά χρημάτων
Αναμφισβήτητα η πιο λογική εφαρμογή του Blockchain είναι αυτή για την επιτάχυνση της μεταφοράς χρημάτων από το ένα μέρος στο άλλο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με την απομάκρυνση των τραπεζών από την εξίσωση και την επικύρωση των συναλλαγών επί 24ώρης βάσης ημερησίως, επτά ημέρες την εβδομάδα, οι περισσότερες συναλλαγές που υποβάλλονται σε επεξεργασία μέσω Blockchain θα μπορούν να διευθετηθούν εντός ολίγων δευτερόλεπτων.
- Παρακολουθήστε τις αλυσίδες εφοδιασμού
Το Blockchain εξυπηρετεί επίσης την παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού. Οι επιχειρήσεις, με την κατάργηση των γραπτών πιστοποιήσεων, θα μπορούν να εντοπίζουν γρήγορα τις ανεπάρκειες στην αλυσίδα εφοδιασμού τους, καθώς και να εντοπίζουν αντικείμενα σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, το Blockchain θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις, και ενδεχομένως ακόμη και στους καταναλωτές, να παρακολουθούν την απόδοση των προϊόντων από την άποψη του ποιοτικού ελέγχου, ενόσω μεταφέρονται από τον τόπο παραγωγής τους στον προμηθευτή.
- Προγράμματα ανταμοιβών λιανικής πίστης
Το Blockchain θα μπορούσε να φέρει την επανάσταση στο λιανικό εμπορίο, καθιστώντας το κατάλληλο για την ανταμοιβή των πιστών πελατών. Δημιουργώντας ένα σύστημα βασισμένο σε δωροεπιταγές που επιβραβεύει τους καταναλωτές και αποθηκεύοντας αυτές τις δωροεπιταγές σε ένα Blockchain, θα ενθάρρυνε τους καταναλωτές να επιστρέψουν σε ένα συγκεκριμένο κατάστημα ή αλυσίδα για να κάνουν τις αγορές τους. Θα εξαλείφει επίσης την απάτη και τα απορρίμματα που συνήθως απορρέουν από τα προγράμματα επιβράβευσης με τη χρήση χάρτινων κουπονιών ή καρτών.
- Ψηφιακές ταυτότητες
Περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετωπίζουν προκλήσεις ταυτότητας. O χρήστης του Blockchain προσπαθεί να το αλλάξει. Δημιουργούνται ψηφιακά αναγνωριστικά στην εφαρμογή Authenticator –η οποία χρησιμοποιείται σήμερα από εκατομμύρια ανθρώπους– που επιτρέπει στους χρήστες να ελέγχουν τις ψηφιακές τους ταυτότητες. Αυτό θα επέτρεπε στους ανθρώπους υποβαθμισμένων περιοχών να έχουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες ή, λόγου χάριν, να εγκαινιάσουν τη δική τους επιχείρηση. Φυσικά, οι προσπάθειες της Microsoft να δημιουργήσει μια αποκεντρωμένη ψηφιακή ταυτότητα βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο.
- Κοινοχρησία δεδομένων
Το Cryptocurrency IOTA κυκλοφόρησε μια έκδοση beta του Data Marketplace που αποδεικνύει ότι το Blockchain θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αγορά για κοινή χρήση ή πώληση αχρησιμοποίητων δεδομένων. Δεδομένου ότι τα περισσότερα εταιρικά δεδομένα δεν χρησιμοποιούνται, το Blockchain θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ενδιάμεσος για την αποθήκευση και τη μετακίνηση αυτών των δεδομένων για τη βελτίωση πολλών βιομηχανιών. Ενώ βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, το IOTA έχει περισσότερους από 35 εμπορικούς συμμετέχοντες (ένας εκ των οποίων είναι η Microsoft) που μεταφέρουν τις εντυπώσεις τους.
- Προστασία πνευματικών δικαιωμάτων
Σε έναν κόσμο με αυξανόμενη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας για τη μουσική και άλλες τέχνες προδιαγράφονται θολοί. Με το Blockchain, οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας θα ενισχυθούν σημαντικά για λήψεις ψηφιακού περιεχομένου, διασφαλίζοντας ότι ο καλλιτέχνης ή ο δημιουργός του περιεχομένου που αγοράζεται λαμβάνει το δίκαιο μερίδιό του. Το Blockchain θα παρέχει επίσης σε πραγματικό χρόνο και διαφανή δεδομένα διανομής δικαιωμάτων σε μουσικούς και δημιουργούς περιεχομένου.
- Ψηφιακή ψηφοφορία
Ανησυχείτε για υποκλοπή ψηφοφόρων; Λοιπόν, δεν υπάρχει καμία ανησυχία σε ό,τι αφορά την τεχνολογία Blockchain. Το Blockchain προσφέρει τη δυνατότητα ψήφου με ψηφιακό τρόπο, καθώς είναι αρκετά διαφανές ώστε οι ρυθμιστικές αρχές να μπορούν να ελέγξουν αν άλλαξε κάτι στο δίκτυο. Συνδυάζει την ευκολία της ψηφιακής ψηφοφορίας με το αμετάβλητο (δηλαδή, αμετάβλητη φύση) του Blockchain για να κάνει την ψήφο σας να μετράει πραγματικά.
- Μεταβιβάσεις τίτλων ακινήτων, γης και οχημάτων
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του Blockchain είναι να καταργήσει το χαρτί από την εξίσωση, καθώς τα ίχνη χαρτιού αποτελούν συχνά πηγές σύγχυσης. Εάν αγοράζετε ή πουλάτε γη, ακίνητο ή όχημα, θα πρέπει να μεταβιβάσετε ή να λάβετε έναν τίτλο. Αντί να γίνει σε χαρτί, το Blockchain μπορεί να αποθηκεύσει τίτλους στο δίκτυό του, επιτρέποντας μια διαφανή εικόνα αυτής της μεταβίβασης, καθώς και μια κρυστάλλινη εικόνα της νομικής ιδιοκτησίας.
- Ασφάλεια τροφίμων
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα εφαρμογή του Blockchain θα μπορούσε να αφορά την παρακολούθηση της τροφής από την παραγωγή στην κατανάλωση. Λόγω του ότι τα δεδομένα Blockchain είναι αμετάβλητα, θα μπορείτε να εντοπίσετε τη μεταφορά προϊόντων διατροφής από την παραγωγή τους στο σούπερ μάρκετ. Επιπλέον, εάν υπάρχει μια τροφική δηλητηρίαση, το Blockchain θα μπορούσε να εντοπίσει την πηγή του μολυσματικού παράγοντα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι συμβαίνει σήμερα.
- Αμετάβλητη δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων
Το Blockchain μπορεί επίσης να είναι ο τέλειος τρόπος δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων. Παρόλο που τα συστήματα αποθήκευσης cloud έχουν σχεδιαστεί για να αποτελούν πηγή για την αποθήκευση δεδομένων, δεν είναι απαλλαγμένα από εισβολές ή ακόμη και προβλήματα υποδομής. Η χρήση του Blockchain ως εφεδρικής πηγής για κέντρα δεδομένων cloud –ή για οποιαδήποτε δεδομένα, όπως εξετάζει η Boeing με δέκτες GPS στα αεροπλάνα της– θα μπορούσε να επιλύσει αυτήν την ανησυχία.
- Φορολογική ρύθμιση και συμμόρφωση
Έχουμε αναφέρθει στο πόσο σημαντική είναι η διαφάνεια και το αμετάβλητο; Για παράδειγμα, οι εταιρίες με προϊόντα μαριχουάνας μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Blockchain ως μέσο καταγραφής των πωλήσεών τους και να αποδείξουν στους νομοθέτες ότι συμμορφώνονται με τους τοπικούς, πολιτειακούς ή/και ομοσπονδιακούς νόμους. Το πιο σημαντικό, αυτές οι πωλήσεις λειτουργούν ως αδιάψευστο πειστήριο για την Εφορία ότι έχουν καταβάλει το δίκαιο μερίδιο των φόρων τους στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
- Εργασιακά δικαιώματα
Μια άλλη ενδιαφέρουσα εφαρμογή του Blockchain είναι ότι λειτουργεί ως μέσο ενίσχυσης των δικαιωμάτων των εργαζομένων παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, 25 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εργάζονται σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας. Η Coca-Cola, μαζί με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και άλλους συνεργάτες, εργάζεται σε ένα μητρώο Blockchain με έξυπνες συμβάσεις –πρωτόκολλα που πιστοποιούν, διευκολύνουν ή καθιερώνουν μια σύμβαση– για να βελτιώσουν τις εργασιακές πολιτικές και να εξαναγκάσουν τους εργοδότες να σεβαστούν τις ψηφιακές συμβάσεις με τους εργαζομένους τους.
- Ιατρική τήρηση αρχείων
Τα καλά νέα είναι ότι ο ιατρικός τομέας έχει ήδη καταργήσει το χαρτί για λόγους τήρησης αρχείων εδώ και χρόνια. Ωστόσο, το Blockchain προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια και ευκολία. Εκτός από την αποθήκευση αρχείων ασθενών, ο ασθενής, ο οποίος διαθέτει το «κλειδί» για πρόσβαση σε αυτά τα ψηφιακά αρχεία, θα έχει τον έλεγχο του ποιος αποκτά πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα. Θα ήταν ένα μέσο ενίσχυσης του «Νόμου περί φορητότητας και λογοδοσίας της ασφάλισης υγείας» που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία της ιδιωτικότητας των ασθενών.
- Παρακολούθηση όπλων
Ένα από τα φλέγοντα θέματα σε οποιοδήποτε δίκτυο ειδήσεων αυτή τη στιγμή είναι η οπλοχρησία. Το Blockchain θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα διαφανές και αμετάβλητο δίκτυο μητρώου που επιτρέπει την επιβολή του νόμου και να δώσει τη δυνατότητα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να παρακολουθεί την οπλοκατοχή, καθώς και να διατηρεί αρχείο των όπλων που πωλούνται για ιδιωτική χρήση.
- Διαθήκες ή κληρονομίες
Το Blockchain μπορεί επίσης να καθησυχάσει τις ανησυχίες σας για το τέλος της ζωής σας. Αντί να δημιουργούν μια διαθήκη, οι άνθρωποι θα μπορούν να έχουν την επιλογή να δημιουργήσουν και να αποθηκεύσουν την ψηφιακή τους επιθυμία σε ένα δίκτυο Blockchain. Όταν χρησιμοποιείται με έξυπνα συμβόλαια, τα οποία θα μπορούσαν να διαχωρίσουν τις κληρονομιές με βάση το πότε πληρούνται ορισμένα κριτήρια (όπως όταν ένα εγγόνι φτάσει σε μια συγκεκριμένη ηλικία), οι διαθήκες θα μπορούν να είναι ξεκάθαρες και νομικά δεσμευτικές, χωρίς να αφήνουν περιθώριο για ερωτήσεις σχετικά με το ποιος θα πρέπει να λάβει ποια περιουσιακά στοιχεία αφού πεθάνετε.
- Συναλλαγή μετοχών
Ως ένα βαθμό, το Blockchain θα μπορούσε να ανταγωνιστεί ή να αντικαταστήσει τις τρέχουσες πλατφόρμες διαπραγμάτευσης μετοχών για αγορά ή πώληση μετοχών. Επειδή τα δίκτυα Blockchain θα επικυρώνουν και θα διευθετούν τις συναλλαγές τόσο γρήγορα, θα μπορούσε να εξαλείψει τον πολυήμερο χρόνο αναμονής που συναντούν οι επενδυτές όταν πωλούν αποθέματα και αναζητούν πρόσβαση στα κεφάλαιά τους με σκοπό την επανεπένδυση ή την ανάληψη.
- Διαχείριση δικτύων για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων
Ο κολοσσός δικτύωσης Cisco Systems μπορεί να βρίσκεται πίσω από μια εφαρμογή βασισμένη σε Blockchain που θα παρακολουθεί τα δίκτυα για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things – IoT). Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων περιγράφει ασύρματα συνδεδεμένες συσκευές που μπορούν να στέλνουν και να λαμβάνουν δεδομένα. Μια τέτοια εφαρμογή θα μπορούσε να καθορίσει την αξιοπιστία των συσκευών σε ένα δίκτυο – και να το κάνει συνεχώς για συσκευές που εισέρχονται και εξέρχονται από το δίκτυο, όπως έξυπνα αυτοκίνητα ή smartphone.
- Επιτάχυνση της διαπραγμάτευσης και συμμόρφωσης μελλοντικών συμβολαίων ενέργειας
Ακόμη και η ενεργειακή βιομηχανία μπαίνει στο παιχνίδι. Παρόμοια με τα οφέλη που θα μπορούσε να αποφέρει στους επενδυτές μετοχών, το Blockchain προσφέρει τη δυνατότητα να βοηθήσει τις εταιρίες ενέργειας να διευθετήσουν τις προθεσμιακές εμπορευματικές τους συναλλαγές πολύ πιο γρήγορα από ό,τι σήμερα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το Blockchain θα μπορούσε να βοηθήσει ενεργειακές εταιρίες όσον αφορά την καταγραφή των πόρων τους και τη συμμόρφωσή τους με τις κανονιστικές διατάξεις.
- Εξασφάλιση πρόσβασης στα περιουσιακά σας στοιχεία
Τα έξυπνα συμβόλαια σε δίκτυα Blockchain έχουν επίσης τη δυνατότητα προσαρμογής στις ανάγκες των επιχειρήσεων ή των καταναλωτών. Ως καταναλωτής, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε το Blockchain ως μέσο για να παραχωρήσετε πρόσβαση στο σπίτι σας σε τεχνικούς συντήρησης ή να επιτρέψετε στον μηχανικό σας να έχει πρόσβαση στο αυτοκίνητό σας να πραγματοποιήσει επισκευές. Αλλά χωρίς αυτό το ψηφιακό κλειδί, που μόνο εσείς διαθέτετε, οι εν λόγω τεχνικοί δεν θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στα υπάρχοντά σας.
- Παρακολούθηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων
Τέλος, το Blockchain θα μπορούσε να αποτελέσει μέσο για τη διάφανη παρακολούθηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Σε έναν κόσμο όπου οι επιστροφές συνταγών και τα πλαστά φάρμακα αποτελούν μια πραγματικότητα, το Blockchain προσφέρει στις φαρμακευτικές εταιρίες τη δυνατότητα να παρακολουθούν τα προϊόντα τους βάσει σειριακών αριθμών για να διασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές λαμβάνουν το σωστό φάρμακο από το φαρμακείο. Η Merck δοκιμάζει ένα τέτοιο σύστημα για επιστροφές συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Μολονότι το Blockchain απέχει πολύ από το να είναι τέλειο, παρέχει αναμφισβήτητα πολλές εφαρμογές που ανταποκρίνονται στον πραγματικο κόσμο.
Εταιρίες, όπως οι Blockchainarmy, Coinarmy, KISAKISA.COM,IBM, Accenture, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία INATBA της Επιτροπής για την Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία, καθώς και το Blockchainacademy του Πανεπιστημίου Aydin της Κωνσταντινούπολης είναι οι οραματιστές και ένθερμοι υποστηρικτές για να «μπλοκ-τσεϊνιστεί» ο κόσμος.
*O Έρολ Ούσερ (Erol User) είναι πρόεδρος και CEO της USER HOLDİNG. Επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, πρόκειται έναν από τους καινοτόμους παίκτες της επιχειρηματικής τουρκικής σκηνής. Η USER HOLDİNG είναι επενδυτική τραπεζική εταιρεία που προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες τόσο σε τουρκικές όσο και διεθνείς εταιρείες.
