Αξιόλογη αύξηση των συντάξεων προαναγγέλλει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης μέσω συνέντευξής του στο «tomanifesto», εξηγώντας αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους η οικονομία επιτρέπει πλέον κάτι τέτοιο. Ο κ. Σκυλακάκης μιλάει για το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, αναλύει το σχέδιο της κυβέρνησης για την προστασία των καταναλωτών από την ενεργειακή κρίση και δίνει μια σειρά από απαντήσεις που άπτονται του σημαντικού χαρτοφυλακίου του.
Στην Ντόρα Κουτροκόη
Το σχέδιο της Ελλάδας για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ήταν από τα πρώτα που εγκρίθηκαν από την ΕΕ. Πώς προχωράει η αξιοποίηση των κονδυλίων και πώς έχουν κατανεμηθεί ως τώρα οι πόροι;
Το «Ελλάδα 2.0» έχει ενεργοποιηθεί εδώ και περίπου ένα χρόνο και συνεχίζουμε να είμαστε πολύ μπροστά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με την εκταμίευση των πόρων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) να υπερβαίνει, ήδη, το 1,22 δισ. ευρώ. Κι αυτό ενώ στο ΕΣΠΑ 2014-2020 –ένα χρηματοδοτικό εργαλείο με μηχανισμούς δεκαετιών– το 2019 που το παραλάβαμε, δηλαδή 5,5 χρόνια από την ενεργοποίησή του, η απορρόφηση ήταν μόλις στο 27,3%! Στο επενδυτικό σκέλος του «Ελλάδα 2.0» έχουν ενταχθεί, προς το παρόν, έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 11 δισ. ευρώ. Παράλληλα, καταγράφεται υψηλό ενδιαφέρον για το δανειοδοτικό σκέλος, χάρη στους ευνοϊκούς όρους που προβλέπονται στο Πρόγραμμα, σε μία χρονική περίοδο αύξησης επιτοκίων.
Το πακέτο αυτό των δεκάδων δισ. ευρώ δεν είναι μια ευκαιρία για συνολικότερη αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της χώρας; Το βλέπετε ως τέτοιο, ή απλώς ως άλλο ένα ευρωπαϊκό πακέτο;
Το «Ελλάδα 2.0» είναι μία ιστορική ευκαιρία, καθώς τα περίπου 60δισ. ευρώ που κινητοποιεί, μπορούν να συμβάλουν καταλυτικά στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου προς μια οικονομία πιο εξωστρεφή, με αύξηση μεγάλη των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, πιο παραγωγική μέσω μαζικών επενδύσεων και πιο δίκαια με λιγότερη φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή, συντελείται ήδη. Είναι αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων που ξεκινήσαμε –ακόμη και εν μέσω πανδημίας– και που συνεχίζουμε μέσω του «Ελλάδα 2.0». Μεταρρυθμίσεις που έχουν αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Eurogroup, τους οίκους αξιολόγησης κ.ά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι εντέλει δεν πήγατε σε πρόωρες εκλογές διότι θέλετε να ελέγξετε, πλήρως, τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ ο κ. Ανδρουλάκης ζητεί τη σύσταση ενός οργάνου ελέγχου και διαφάνειας των κονδυλίων. Γιατί υπάρχει αυτή η καχυποψία, κύριε υπουργέ;
Η καχυποψία είναι στη φύση κάθε αντιπολίτευσης, το ζητούμενο είναι να μη μετατρέπεται σε ακραία κακοπιστία. Δεν θα εντρυφήσω στα κίνητρα της αντιπολίτευσης. Αυτό που μπορώ να σας πω, μετά βεβαιότητας, είναι πως το «Ελλάδα 2.0» διέπεται από όρους απόλυτης διαφάνειας. Το Σχέδιο, οι αποφάσεις ένταξης, οι προσκλήσεις, οι κανονισμοί, όλα αναρτώνται στην ειδικά διαμορφωμένη ιστοσελίδα του «Ελλάδα 2.0», που είναι προσβάσιμη σε όλους τους πολίτες. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από τη Βουλή των Ελλήνων και η επιχειρησιακή συμφωνία περιγράφει, με κάθε λεπτομέρεια, πού και πώς θα διοχετευτούν τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Το σύστημα ελέγχου είναι αυστηρό –τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το εγχώριο– και μάλιστα έχουμε προτείνει να συνεδριάζει η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής τρεις φορές τον χρόνο, για να παρουσιάζεται η πορεία υλοποίησης του «Ελλάδα 2.0» και να απαντώνται οι όποιες σχετικές απορίες.
Αισιοδοξείτε ότι στο τέλος της ημέρας μπορεί να υπάρξει ένα κοινό ευρωπαϊκό σχέδιο για το φυσικό αέριο από τη στιγμή που υπάρχουν ουσιαστικές διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών; Υπάρχει ακόμα χρόνος για διαβουλεύσεις;
Η εξεύρεση αποτελεσματικής ευρωπαϊκής απάντησης είναι ακόμα ζητούμενο. Η Ρωσία είτε θα οδηγηθεί στην πλήρη διακοπή εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο είτε θα συνεχίσει την τροφοδοσία, αλλά με το «σταγονόμετρο». Σε κάθε περίπτωση, εκτιμώ πως αργά ή γρήγορα η Ευρώπη συλλογικά –ή εν ανάγκη τα επιμέρους κράτη-μέλη μόνα τους– θα βρουν εναλλακτικές πηγές και τότε οι ληστρικές τιμές που πληρώνουμε για το φυσικό αέριο θα αποκλιμακωθούν, δραστικά. Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς θα συμβεί κάτι τέτοιο, γι’ αυτό και απαιτείται η λήψη πρόσθετων αποφάσεων. Το «κλειδί» είναι η υποκατάσταση, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, του αερίου, με άλλες πηγές. Ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει πως το χρονικό διάστημα της οξείας κρίσης θα αυξήσουμε την παραγωγή λιγνίτη, μέχρι να βρούμε εναλλακτικές πηγές. Ο λιγνίτης, ενώ υπό κανονικές συνθήκες ήταν το ακριβότερο καύσιμο (πλην πετρελαίου), πλέον είναι πιο οικονομικός από το φυσικό αέριο, καθώς οι τιμές του τελευταίου είναι πια εξωφρενικές. Επιπλέον, μεγιστοποιούμε την είσοδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), καθώς διπλασιάζονται το 2022 σε σχέση με το 2019. Επιταχύνουμε την υλοποίηση των προγραμμάτων εξοικονόμησης, ενώ παράλληλα με τον νέο σταθμό στην Αλεξανδρούπολη και με το πλοίο που πηγαίνει στη Ρεβυθούσα, αυξάνεται και η διαθεσιμότητα του LNG.
Οι εξελίξεις στην Ιταλία με την παραίτηση Ντράγκι μπορεί να έχουν ευρύτερες παρενέργειες στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στην οικονομία; Βλέπετε να ανοίγει ένας νέος κύκλος ανόδου των δυνάμεων του λαϊκισμού;
Το φαινομενικά παράδοξο στην περίπτωση της Ιταλίας είναι ότι ενώ η πλειοψηφία των Ιταλών ήθελε την παραμονή του Μάριο Ντράγκι στην κυβέρνηση, ταυτόχρονα το ίδιο εκλογικό σώμα φαίνεται, προς ώρας, να δείχνει προτίμηση σε δυνάμεις λαϊκισμού. Είναι γεγονός ότι η ιταλική οικονομία είναι μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Ωστόσο, επειδή η Ιταλία έχει πλούσια ιστορία περιόδων πολιτικής ακυβερνησίας, λόγω του εκλογικού της συστήματος, της απλής αναλογικής, η δημόσια διοίκηση και η οικονομία δεν εξαρτώνται από την κυβέρνηση όσο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ας περιμένουμε, πάντως, τις εκλογές και θα δούμε.
Ως αρμόδιος υπουργός, πόσο εύκολη είναι η επικείμενη κατάρτιση του προϋπολογισμού όταν από τη μια έχουμε μπροστά μας εκλογές και από την άλλη είναι σε εξέλιξη ο πόλεμος με τις πολλαπλές παρενέργειες;
Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι το μεγάλο ερωτηματικό στον προϋπολογισμό που εκτελείται αλλά και στον επόμενο, τουλάχιστον. Κι αυτό διότι εμπεριέχει σε ποσοστό 30%-40% φυσικό αέριο, το οποίο επί του παρόντος κοστίζει 12-14 παραπάνω από ό,τι κόστιζε προ του πολέμου στην Ουκρανία και της απειλής αυτού. Ενδεχομένως μέχρι την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2023 να έχει αποκλιμακωθεί, σε κάποιο βαθμό, η πίεση που δημιουργεί στην ευρωπαϊκή οικονομία, και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα, η εξωφρενική αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου. Σε κάθε περίπτωση, για τη φετινή χρονιά θα προχωρήσουμε στην κατάθεση ενός δεύτερου συμπληρωματικού προϋπολογισμού, χωρίς όμως να αλλάξουμε τον δημοσιονομικό μας στόχο που περιγράφεται στο πρόγραμμα σταθερότητας.
Υπάρχουν πληροφορίες ότι η κυβέρνηση μέσα στους πρώτους μήνες του νέου έτους θα εξαγγείλει αύξηση συντάξεων αλλά και νέα αύξηση του κατώτατου μισθού. Ηθελα να σας ρωτήσω, κύριε υπουργέ, αν κάτι τέτοιο είναι στις προθέσεις σας, αλλά και αν το αντέχει η οικονομία.
Η αύξηση στις συντάξεις θα είναι αξιόλογη. Η σχετική «φόρμουλα» είναι νομοθετημένη. Το ποσοστό της αύξησης προκύπτει κατά 50% από το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ και κατά 50% από την αύξηση του ΔΤΚ (πληθωρισμός) του προηγούμενου έτους. Και μπορούμε να κάνουμε λόγο για σημαντική αύξηση, καθώς η ανάπτυξη θα είναι μεγαλύτερη του αναμενόμενου. Για το θέμα του κατώτατου μισθού δεν έχω κάτι να προσθέσω. Διανύουμε περίοδο ακραίας αβεβαιότητας, καθώς η πανδημία, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση έχουν προκαλέσει «ηλεκτροσόκ» στην παγκόσμια οικονομία, οδηγώντας τον εισαγόμενο πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα. Η ελληνική κυβέρνηση, με σύνεση και σοβαρότητα, αποφασίζει και υλοποιεί τις κατάλληλες πολιτικές την κατάλληλη χρονική στιγμή.
Τι απαντάτε σε όσους χαρακτηρίζουν φιάσκο την επιδότηση της ενέργειας μέσω του power pass;
Τo power pass ήταν μία σημαντική παρέμβαση της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα. Το πόσο πέτυχε προκύπτει από τη μαζική συμμετοχή σε αυτό. Αυτό είναι το κριτήριο που μετράει.
Είναι στη σκέψη σας η επέκταση και για άλλους μήνες του προγράμματος επιδότησης των καυσίμων;
Πρώτη προτεραιότητά μας είναι το ηλεκτρικό ρεύμα και συγκεκριμένα η ανακούφιση των πολιτών από τις αυξήσεις σε ένα αγαθό όπου δεν μπορούν να έχουν τον έλεγχο της κατανάλωσης. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε ανάλογα με τις εξελίξεις.
Εντέλει ποια είναι η συνεισφορά του τουρισμού στα οικονομικά της χώρας;
Πολύ σημαντική. Ενδεικτικά σας αναφέρω πως, παρότι στον δημοσιονομικό σχεδιασμό μας έχουμε προβλέψει ότι ο τουρισμός θα ανακτήσει φέτος το 80% του κύκλου εργασιών του 2019, τα πρώτα στοιχεία για τα έσοδα του κλάδου είναι πολύ πιο ενθαρρυντικά. Εκτιμούμε ότι θα κινηθούν σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, εξέλιξη που θα συμβάλει στην τόνωση της οικονομίας, αλλά και στη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για πρόσθετες παρεμβάσεις στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, εφόσον χρειαστεί.
Είναι «φυσιολογικό» περίπου ένας στους τρεις Ελληνες να είναι, πλέον, στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, όπως έδειξαν τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ; Τι θα γίνει με την έκρηξη των τιμών; Υπάρχουν περιθώρια αντίδρασης;
Κατ’ αρχάς, τα σχετικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από την ΕΛΣΤΑΤ αφορούν μέχρι τις αρχές του 2021. Συνεπώς, συνδέονται με τις επιπτώσεις της πανδημίας. Δεν είναι λίγοι οι συμπολίτες μας, που για κάποιο σεβαστό χρονικό διάστημα, εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης, είχαν μόνο τις ενισχύσεις της κυβέρνησης. Εκτοτε ο εισαγόμενος πληθωρισμός έχει χτυπήσει την οικονομία και δημιουργεί προβλήματα στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Με τις τιμές των διεθνώς εμπορευόμενων προϊόντων να έχουν αυξηθεί σημαντικά, η Ελλάδα, που ήταν ανέκαθεν μία βαθιά εισαγωγική χώρα, δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από αυτήν την εξέλιξη. Ταυτόχρονα, το ευρώ καταγράφει απώλειες της τάξεως του 16% τον τελευταίο χρόνο, κάτι που προστίθεται στον πληθωρισμό των εισαγομένων. Ωστόσο, εξαιτίας των πολιτικών που εφαρμόζουμε, έχουμε καταφέρει να επιτυγχάνεται ταχύτερη ανάπτυξη και τους πόρους που παίρνουμε από αυτήν την ταχύτερη ανάπτυξη τους διοχετεύουμε πίσω στην κοινωνία. Αυτή είναι η διαφορά μας από την αντιπολίτευση. Εκείνοι στις καλές περιόδους για τη διεθνή οικονομία είχαν υπανάπτυξη και υπερφορολόγηση και εμείς στις πιο δύσκολες διεθνείς συγκυρίες έχουμε υψηλή ανάπτυξη και μείωση φόρων και εισφορών.
