Στη Θράκη η ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ είναι παλιά. Όπως και η διαρκής προτίμηση σε υποψηφίους που υιοθετούν ακραίες και κόντρα στη Συνθήκη της Λοζάνης θέσεις, οι οποίες συμβαίνει να ταυτίζονται με αυτές του τουρκικού προξενείου. Όπως και η διαρκής προσπάθεια να περιβάλλουν την στάση τους με «δικαιωματικό μανδύα», αποκαλώντας «μεταρρυθμίσεις» τις επιδιώξεις - απαιτήσεις της Άγκυρας και του Ερντογάν.
Αυτή τη φορά οι καταγγελίες ήλθαν από τα ίδια τα στελέχη του κόμματος στην περιοχή, που μιλούν για «ωμή και αισχρή παρέμβαση» και για παγίδευση σε «έναν πολιτικό κατήφορο που καταλήγει στο τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής».
Μετά τις αποκαλύψεις, που επιβεβαιώθηκαν και από το γεγονός ότι ο νομός Ροδόπης υπήρξε ο μόνος σε όλη τη χώρα που βάφτηκε κόκκινος στις εκλογές της 21 ης Μαΐου, αντί να σκύψουν το κεφάλι, πέρασαν με θράσος στην αντεπίθεση, καταγγέλλοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη για «απαράδεκτα και επικίνδυνα παιχνίδια σε βάρος της ελληνικής μουσουλμανικής μειονότητας». Την οποία οι βουλευτές τους αποκαλούν «τουρκική»!
Μετά, επανέλαβαν το γνωστό παραμύθι ότι τάχα στη Ροδόπη εκτιμήθηκε το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «έχει σαφείς προγραμματικές θέσεις και έχει ασκήσει ξεκάθαρες πολιτικές για τις αναγκαίες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στη Θράκη και πάντοτε απέναντι σε απαράδεκτες παρεμβάσεις της Τουρκίας στα εσωτερικά μας» - το τελευταίο για ξεκάρφωμα!
Και με μια διάθεση… αυτοτρολαρίσματος, αφού τελικά προκύπτει πως τελικά μόνο στη Ροδόπη είχε σαφείς προγραμματικές θέσεις ο ΣΥΡΙΖΑ!
Η συναλλαγή έχει βαθιές ρίζες, αλλά έκανε πρώτη φορά την εμφάνισή της στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε το 48,53% των ψήφων. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ ήταν 39,53%, υψηλότερο από το εθνικό ποσοστό του.
Το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε λάβει το 27,17% των ψήφων και στις πρόσφατες εκλογές βρέθηκε στο 33,18%, την ώρα που σε όλη την Ελλάδα κατακρημνιζόταν.
Μακριά από εμάς κάθε σκέψη ενοχοποίησης της μουσουλμανικής μειονότητάς μας, η οποία αποτελεί ένα εξαιρετικό και φιλότιμο τμήμα του λαού μας. Το οποίο, όμως, πρέπει να υπερασπιζόμαστε και να μην επιτρέπουμε την εργαλειοποίησή του.
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στην εξουσία (μαζί με τους Ανελίτες, να μην τους ξεχνάμε κι’ αυτούς τους σούπερ πατριώτες) αποδέχθηκαν όλες τις τουρκικές απαιτήσεις. Τις οποίες είχαν ήδη παρουσιάσει ως δικές τους κατά την προεκλογική περίοδο!
Τότε, στην προεκλογική περίοδο του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κυκλοφορήσει στη Θράκη ένα προεκλογικό φυλλάδιο γραμμένο στα τουρκικά! Είχαμε αντιδράσει κάποιοι, αλλά τότε μας έβγαζαν είτε γραφικούς, είτε γερμανοτσολιάδες!
Τι έλεγε το φυλλάδιο
Εκείνο το φυλλάδιο είχε πράγματι «ξεκάθαρες προγραμματικές θέσεις»:
1. Στο πλαίσιο ελευθερίας του «Εθνικού» και «Συλλογικού Αυτοπροσδιορισμού» εφαρμογή αποφάσεων του ΕΔΑΔ σχετικά με τα σωματεία της Τουρκικής Μειονότητας της Δυτικής Θράκης. (Αποκαλούσαν δηλαδή την μειονότητα «τουρκική»).
2. Επικύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης Πλαίσιο για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων.
Παροχή της ελευθερίας έκφρασης και ελευθερίας σκέψης στα πρόσωπα που θεωρούν ότι ανήκουν στην μειονότητα και δυνατότητα δημιουργίας και χρήσης δικών τους ΜΜΕ.
Δικαίωμα ελεύθερης χρήσης γλώσσας για τις μειονότητες σε όλον τον Ιδιωτικό και Δημόσιο τομέα. (Ζητούσαν δηλαδή να καταργηθεί η ελληνική ως μόνη επίσημη γλώσσα!)
Ειδικά για την μειονότητα της Θράκης:
1. Κατάργηση της αρμοδιότητας του ΥΠΕΞ και της ΕΥΠ για τα θέματα που αφορούν τη μειονότητα και μεταφορά των σχετικών αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο Εσωτερικών.
2. Άμεση και αυτοδίκαιη επαναχορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας σε όσους τη στερήθηκαν με το άρθρο 19 του κώδικα ιθαγένειας. (Οι οποίες ιθαγένειες για κάποιο λόγο είχαν αφαιρεθεί).
3. Χορήγηση τίτλων για τα χωράφια και τα σπίτια στους κατοίκους του ορεινού όγκου.
4. Προσανατολισμός της ποσόστωσης του 0,5% του άρθρου 23 του Ν. 3647/08 για πρόσληψη στο δημόσιο για τα μέλη της μειονότητας.
Για την εκπαίδευση:
1. Δικαίωμα στη μειονότητα για δημιουργία δίγλωσσων νηπιαγωγείων.
2. Δημιουργία Παιδαγωγικού Τμήματος Τουρκικής Γλώσσας στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Ελεύθερη χρήση της τουρκικής γλώσσας σε όλες τις εκδηλώσεις.
3. Κατάργηση του νόμου Ιεροδιδασκάλων και δικαίωμα εκλογής Μουφτή. (Επομένως οΣΥΡΙΖΑ ζητούσε εκλογή μουφτή).
4. Κλείσιμο των 2 Ιεροσπουδαστηρίων και μετατροπή τους σε επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ).
5. Διορισμοί δασκάλων τουρκικής για τους μουσουλμάνους Τούρκους μαθητές στην Αθήνα.
Για τις θρησκευτικές μειονότητες:
1. Κατάργηση της υποχρεωτικής πρωινής προσευχής.
2. Κατάργηση του σημερινού μαθήματος Θρησκευτικών και η αντικατάσταση του από μάθημα «Φιλοσοφίας Θρησκειών».
3. Θέσπιση υποχρεωτικού πολιτικού γάμου για όλους τους πολίτες μαζί με το θρησκευτικό γάμο.
Δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχόταν όσα απαιτούσε η Τουρκία και το προξενείο. Ουσιαστικά, υποσχόταν ξήλωμα της Συνθήκης της Λοζάνης, αποκαλώντας την μειονότητα «τουρκική», αποδεχόταν εκλογή του μουφτή – δηλαδή δημιουργία στη Θράκη πολιτικοθρησκευτικού ηγέτη – και προανήγγελλε κατάργηση του νόμου περί ιεροδιδασκάλων που είχε προκαλέσει την οργή του προξενείου.
Επομένως, μοίρασε ένα μανιφέστο που ικανοποιούσε τις τουρκικές επιδιώξεις και εξασφάλιζε την υποστήριξη του τουρκικού προξενείου.
Η ώρα του λογαριασμού
Μετά την επικράτησή του, για τον ΣΥΡΙΖΑ ήλθε η ώρα του λογαριασμού.
Στις 15 Δεκεμβρίου 2017, στη συνέντευξη Τύπου που ο κ. Τσίπρας έδωσε μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, απαντώντας σε ερώτηση όσον αφορά στα θέματα που είχαν τεθεί κατά την μόλις ολοκληρωθείσα επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και ειδικά για το θέμα των μουφτήδων, είχε απαντήσει:
«Κοιτάξτε, αυτή τη συζήτηση η κυβέρνηση την έχει ξεκινήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό στο εσωτερικό της και έρχεται ως μία αντικειμενική ανάγκη, που δεν αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και δεν αφορά τον Τούρκο Πρόεδρο. Είναι μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό και είναι μια συζήτηση που πρέπει να επεκταθεί δημόσια και ανοιχτά με τη μειονότητα, τους Έλληνες πολίτες που ζουν στη Θράκη. Με τη μουσουλμανική μειονότητα, όπως είπε και ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος, που δεν είναι τουρκική, είναι μουσουλμανική και είναι τριφυούς προέλευσης, όπως είπε. Συνεπώς, θα έλεγα ότι ήδη έχουμε πάρει πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση μεταρρυθμίσεων, που θα αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας στη Θράκη, που έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση, με τα σχολεία τους, με τα κίνητρα και τις δυνατότητες για αύξηση του βιοτικού τους επιπέδου, για την εργασία. Ταυτόχρονα, συζητήσαμε και ήδη έχουμε φέρει στη Βουλή έναν νόμο-τομή, που αφορά την Σαρία, δηλαδή τη μη υποχρεωτική υπαγωγή κάθε Έλληνα πολίτη που ανήκει στη μουσουλμανική μειονότητα σ’ αυτό το, κατά τη δική μου εκτίμηση, μεσαιωνικής αντίληψης και λειτουργίας πλαίσιο που καθορίζει τις οικογενειακές σχέσεις, οι οποίες θα πρέπει να ορίζονται από το Δίκαιο που ισχύει στη χώρα και όχι από το θρησκευτικό νόμο. Αυτή ήταν, αν θέλετε, μια υποχρέωση που είχαμε και απέναντι στο ελληνικό Σύνταγμα και απέναντι στο ευρωπαϊκό Δίκαιο, αλλά και απέναντι στη δική μας την αντίληψη περί ανθρωπισμού. Από κει και πέρα, η συζήτηση που αφορά το πώς θα μπορέσουμε να αμβλύνουμε υπαρκτές αντιθέσεις στο χώρο της μειονότητας, που έχουν να κάνουν με το ότι ένα μεγάλο τμήμα της δεν αναγνωρίζει τον επίσημο θρησκευτικό ηγέτη που αναγνωρίζει η ελληνική Πολιτεία, αυτή είναι μία συζήτηση που πρέπει να την κάνουμε. Πρέπει να την κάνουμε, διότι ούτε την ελληνική Πολιτεία τιμά αυτό ούτε βεβαίως τη μειονότητα, τη μουσουλμανική μειονότητα, την κάνει να αισθάνεται άνετα μια τέτοια πραγματικότητα. Θα θέλαμε λοιπόν να φθάσουμε στο σημείο εκείνο όπου – και δε θα γίνει αύριο αυτό, αλλά σε ένα βάθος χρόνου – αυτούς που θα αναγνωρίζει ως θρησκευτικούς ηγέτες η ελληνική Πολιτεία δε θα τους αμφισβητεί η μειονότητα ή μέρος της μειονότητας. Αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει με τους ίδιους τους Έλληνες πολίτες μουσουλμανικής πίστης και να καταλήξει το συντομότερο δυνατό, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε και την αντίστοιχη νομοθέτηση, που σε ένα βάθος χρόνου θα δημιουργεί εξελίξεις για να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια και αυτά τα προβλήματα. Δεν αφορά αυτό τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και μάλιστα – να εκφράσω και μία ευχή – μακάρι αυτό στο οποίο θα καταλήξουμε να μην το μποϊκοτάρουν κάποιοι και να το αποδεχθούν όλοι. Αλλά, επαναλαμβάνω, δεν είναι κάτι καινούριο αυτό και δεν αφορά και τις αμέσως επόμενες μέρες».
Εντελώς άλλα πράγματα είχε πει ο κ. Κοτζιάς στη Real News, στις 17 Δεκεμβρίου 2017: «Ειδικότερα, ως προς τους μουφτήδες η τουρκική διπλωματία κάνει προτάσεις για τους Έλληνες μουφτήδες ενώ δεν της πέφτει λόγος. Προτείνει, δε, να προωθηθεί κάτι που δεν γίνεται στην ίδια την Τουρκία και μάλιστα όταν οι δικοί της μουφτήδες δεν ασκούν δικαστικές λειτουργίες. Όπως παραδέχθηκε ο Τούρκος Πρόεδρος κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, εξέφρασε μία «παράκληση» και όχι μία πολιτική θέση».
Πάντως, προχώρησαν κανονικά στην τήρηση των υποσχέσεών τους:
Παραμύθια της Χαλιμάς για τη Σαρία
Ξεκίνησαν – για δήθεν ξεκάρφωμα - με το νόμο 4511/2018 (Ιανουάριος 2018) και την προαιρετική ισχύ της Σαρία. Φυσικά το γεγονός ουδόλως ενόχλησε το προξενείο – το αντίθετο. Ο ισλαμικός νόμος είναι πολύ ισχυρός και δύσκολα κάποιο μέλος της μειονότητας – πολύ περισσότεροι οι γυναίκες – θα τον απαρνιόταν. Με το νόμο ΣΥΡΙΖΑ η Σαρία έγινε ακόμη πιο σκληρή, αφού η προσφυγή έγινε διαζευκτική και όχι σωρευτική, όπως ίσχυε προηγουμένως, όταν μπορούσε κάποιος να καταφύγει και στο δικαστήριο της Σαρία και στην τακτική Δικαιοσύνη.
Δηλαδή, ο νόμος, που ο κ. Τσίπρας παρουσίασε ως το πετράδι του στέμματος της ισονομίας, προέβλεπε απόλυτη δικαιοδοτική διάκριση. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό «αμφότερα τα διάδικα μέρη υποβάλλουν σχετική αίτησή τους ενώπιόν του (του μουφτή) για επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς κατά τον Ιερό Μουσουλμανικό Νόμο. Η υπαγωγή της υπόθεσης στη δικαιοδοσία του Μουφτή είναι αμετάκλητη και αποκλείει τη δικαιοδοσία των τακτικών δικαστηρίων για τη συγκεκριμένη διαφορά. Εάν οποιοδήποτε από τα μέρη δεν επιθυμεί την υπαγωγή της υπόθεσής του στη δικαιοδοσία του Μουφτή, δύναται να προσφύγει στα πολιτικά δικαστήρια, κατά τις κοινές ουσιαστικές και δικονομικές διατάξεις, τα οποία σε κάθε περίπτωση έχουν το τεκμήριο της δικαιοδοσίας».
Αυτά που έλεγε ο κ. Τσίπρας περί νομοθεσίας – τομής σχετικά με την ψήφιση της προαιρετικής υπαγωγής στη Σαρία και στον Μουφτή ήταν παραμύθια. Αυτό ίσχυε. Και μάλιστα με τον σωστό τρόπο, καθώς οι αποφάσεις του μουφτή δεν ήταν αμετάκλητες και μπορούσαν να προσβληθούν στα τακτικά δικαστήρια.
Για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2008, το Μονομελές Πρωτοδικείο της Ροδόπης αποφάσισε ότι οι δικαιοδοτικές αρμοδιότητες του μουφτή δεν μπορούν να λειτουργούν σε βάρος των ατομικών δικαιωμάτων. Άλλωστε, από το 2006 είχε αποφασιστεί από το Υπουργείο των Εξωτερικών ο συστηματικότερος έλεγχος των δικαστικών αποφάσεων που εξέδιδαν οι μουφτήδες ώστε να είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Και στις 19 Φεβρουαρίου 2009, το Μονομελές Πρωτοδικείο της Ροδόπης δικαίωσε μια μουσουλμάνα και της έδωσε την επιμέλεια των παιδιών της κόντρα στην απόφαση του μουφτή.
«Δεν μου είπε όχι»…
Ακολούθησε ο νόμος 4459/2018 (Αύγουστος 2018, όταν βιώναμε την τραγωδία στο Μάτι), όπου κατά τον ΣΥΡΙΖΑ και τον τότε υπουργό Γαβρόγλου περάσαμε σε μια «νέα εποχή στις μουφτείες». Με εκείνον τον νόμο συνταξιοδοτήθηκαν υποχρεωτικά οι νόμιμοι μουφτήδες της Ξάνθης και της Κομοτηνής.
Το γεγονός πανηγυρίστηκε δεόντως στην Τουρκία, με τον Τύπο να αναφέρει ότι «ο Τσίπρας έκανε το χατίρι του Ερντογάν». Υποστήριζαν μάλιστα ότι με τη ρύθμιση «ανάβει το πράσινο φως για την εκλογή των μουφτήδων».
Έγραψε η εφημερίδα Σαμπάχ: «Ο Τσίπρας έδωσε εντολή. Για το χατίρι του προέδρου Ερντογάν…».
Η Τζουμχουριέτ σχολίασε ότι πρόκειται για «ερντογανική ρύθμιση για τους μουφτήδες στην Ελλάδα», ενώ το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu ανέφερε: «Υποχρεωτική συνταξιοδότηση των διορισμένων μουφτήδων στη Δυτική Θράκη».
Είχε προηγηθεί, τον Ιούλιο του 2018, η συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν στις Βρυξέλλες. Ο Ερντογάν, μιλώντας σε δημοσιογράφους, είχε πει: «Συζητήσαμε και το θέμα της Δυτικής Θράκης. Του υπενθύμισα το θέμα του μουφτή. Ελπίζω ότι ο μουφτής θα εκλέγεται. Δεν μου είπε όχι. Μου είπε ότι «θα αλλάξουμε το σύστημα, θα καταργήσουμε το διορισμό του μουφτή. Συνεπώς έχουμε το "πράσινο φως" στο θέμα». Επί του «θέματος» δεν υπήρξε διάψευση από πλευράς Τσίπρα.
Στις 17 Αυγούστου 2018, ανακοινώθηκε ο διορισμός των δύο νέων τοποτηρητών στις δύο μουφτείες. Ένας από αυτούς, ο μουφτής της Κομοτηνής Χαλίλ Τζιχάτ, έγινε γνωστό πως ήταν «απόφοιτος του Ισλαμικού Πανεπιστημίου της Ιεράς Πόλεως της Μεδίνας (Βασίλειο Σαουδικής Αραβίας) από το οποίο έχει λάβει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης και Διδακτορικό Δίπλωμα στον Ιερό Ισλαμικό Νόμο (Σαρία). Έχει εργαστεί στην συντακτική ομάδα για την απόδοση των εννοιών του Ιερού Κορανίου στην Ελληνική Γλώσσα που λειτούργησε υπό την ευθύνη του “Ιδρύματος του Βασιλιά Φαχντ της Σαουδικής Αραβίας για την εκτύπωση του Ιερού Κορανίου”».
Δηλαδή, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγύριζε για την κατάργηση της υποχρεωτικότητας της Σαρία, διόριζαν τοποτηρητή μουφτή με… διδακτορικό στη Σαρία και μάλιστα από την Σαουδική Αραβία!
Η Τουρκία ζητά επίμονα και από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις να εκλέγονται οι μουφτήδες στη Θράκη. Μάλιστα, εκβιαστικά το θέμα συνδέεται με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Το θέμα των μουφτήδων είχε θέσει ο Ερντογάν στον Γ. Παπανδρέου τον Μάιο του 2010, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, ο Ερντογάν είχε πει πως «ο μουφτής πρέπει να εκλέγεται και μετά να επικυρώνεται από την ελληνική κυβέρνηση. Να υπάρξει παραλληλία στον τρόπο εκλογής των ιεραρχών. Νομίζω ότι αυτό το θέμα πρέπει τάχιστα να λήξει». Επί του θέματος δεν είχε δοθεί απάντηση, ωστόσο, τον Μάρτιο του 2011, με αφορμή νέες δηλώσεις Ερντογάν για το θέμα, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Πεταλωτής είχε απαντήσει ότι «υπάρχουν νόμιμοι μουφτήδες, έτσι όπως προβλέπονται από τον ελληνικό νόμο και τις διεθνείς συνθήκες».
Ο Ερντογάν συνέχισε το ίδιο βιολί και επί κυβέρνησης Σαμαρά. Στις 4 Μαρτίου 2013, κατά την επίσκεψη Σαμαρά στην Κωνσταντινούπολη και την συνάντησή του με τον Ερντογάν είχαν υπογραφεί 25 συμφωνίες. Ο Σαμαράς τότε είχε κλείσει το θέμα της μειονότητας στη Θράκη δηλώνοντας ότι «υποχρέωση μίας ευνομούμενης πολιτείας είναι η προστασία όλων των πολιτών με ισονομία, ισοπολιτεία και εγγύηση των δικαιωμάτων τους επί τη βάσει του
διεθνούς δικαίου».
Ο Ερντογάν είχε επανέλθει στο θέμα μετά την συνάντησή του με την κ. Μέρκελ, λέγοντας ότι «ο αρχιμουφτής πρέπει να εκλέγεται και όχι να διορίζεται, πρέπει να διορθωθεί το λάθος αυτό, οι μουφτήδες μας εκεί πρέπει να μπορούν να εκλέγουν τον αρχιμουφτή». Ως απάντηση, στις 30 Μαρτίου 2013, το ελληνικό υπουργείο των Εξωτερικών είχε εκδώσει
ανακοίνωση, αναφέροντας ότι «η αρχή της ισονομίας και της ισοπολιτείας εφαρμόζεται απαρέγκλιτα από την Ελληνική Πολιτεία για τα ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη».
Γεννηθήκατε κάτω «από το δένδρο του πάρε»
Την 1η Σεπτεμβρίου 2014, ο Ερντογάν, μετά την εκλογή του στο προεδρικό αξίωμα, είχε επισκεφθεί, τα Κατεχόμενα στην Κύπρο, και είχε συνδέσει και πάλι το θέμα της Χάλκης με αυτό των μουφτήδων. Όπως είχε πει, «σύμφωνα με τη Λοζάνη, τα μέλη της Ιεράς Συνόδου πρέπει να είναι Τούρκοι πολίτες. Σήμερα όμως, δεν έχει μείνει κανείς, εκτός από τον Βαρθολομαίο. Του είπα, φέρτε κληρικούς από το εξωτερικό να τους κάνουμε Τούρκους πολίτες, έτσι τουλάχιστον να πράξουμε αυτό, που προβλέπει η Συνθήκη της Λοζάνης. Μέχρι στιγμής νομίζω ότι δώσαμε την τουρκική υπηκοότητα σε περίπου 20 άτομα. Τώρα, ζητώ κι εγώ κάτι από εσάς. Εσείς ακόμη επιμένετε να διορίζετε τον αρχιμουφτή. Κι εκείνον θα πρέπει να τον εκλέγουν οι εκεί Τούρκοι και οι μουφτήδες. Η διεθνής κοινότητα, ο χριστιανικός κόσμος, δεν μπορεί να δώσει απάντηση σ' αυτά τα ερωτήματά μου». Και συνέχισε, απαντώντας σε ερώτημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου: «Τώρα εσείς ακόμη με ρωτάτε για την Θεολογική Σχολή. Το να ανοίξουμε την Θεολογική Σχολή δεν είναι τίποτε το δύσκολο, την ανοίγουμε. Όμως, κρατήστε κι εσείς το λόγο σας. Εσείς δεν τον κρατάτε. Γεννηθήκατε κάτω "από το δένδρο του πάρε" κι εκεί μεγαλώσατε, τελικά απαντήστε». Αποκαλούσε δηλαδή τουρκική την μουσουλμανική μειονότητα και εξίσωνε τον αρχιμουφτή με τον Πατριάρχη (ενώ συγχρόνως επικαλείτο τη Συνθήκη της Λοζάνης, καταστρατηγώντας τη!)
Στις 5 Σεπτεμβρίου 2014, Σαμαράς και Ερντογάν συναντήθηκαν και πάλι στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ουαλία. Ενόψει αυτής της συνάντησης – και με δεδομένες τις δηλώσεις της 1 ης Σεπτεμβρίου - το υπουργείο των Εξωτερικών είχε και πάλι κυκλοφορήσει έγγραφο με τις θέσεις της Ελλάδας σε όλα τα θέματα – και σ’ αυτό των μουφτήδων. Δηλαδή ο Ερντογάν είχε προειδοποιηθεί ενόψει της συνάντησής του με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Στο τέλος εκείνης της συνάντησης διαπιστώθηκε η πλήρης διαφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, κυρίως όσον αφορά στο Κυπριακό και στον αντιρατσιστικό νόμο (σχετικά με την άρνηση των Γενοκτονιών) και από τον Έλληνα πρωθυπουργό ακούστηκε η γνωστή πλέον φράση «Λοιπόν, κ. πρόεδρε, βρισκόμαστε ενώπιον ενός πραγματικού προβλήματος, μιας πραγματικής διαφοράς».
Ναι, υποστήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ!
Ποια είναι, όμως, η αλήθεια; Όπως αποδεικνύεται, η αλήθεια βρίσκεται σε κάτι που ο κ. Κοτζιάς είχε πει ήδη από τις 11 Μαΐου 2015, μιλώντας στην τουρκική δημόσια τηλεόραση TRT.
Η ερώτηση στην οποία απάντησε ήταν:
«Στις εκλογές η μειονότητα στη Θράκη υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχουν πολλά θέματα που περιμένουν λύσεις, όπως το ζήτημα του μουφτή και το εκπαιδευτικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ τι υπόσχεται στη μειονότητα;»
Και ο Κοτζιάς είχε απαντήσει:
«Ναι υποστήριξαν το ΣΥΡΙΖΑ πάνω από 40%. Νομίζω ότι για πρώτη φορά από ένα κόμμα εξουσίας, τον ΣΥΡΙΖΑ, εξελέγησαν τρεις βουλευτές που δηλώνουν μουσουλμάνοι και αισθάνονται πολλαπλούς πολιτισμικούς και θρησκευτικούς δεσμούς με την Τουρκία.
Δηλαδή, αυτό είναι ένα γεγονός θετικό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα της αριστεράς, ενσωματώνει αυτές τις διαδικασίες. Νομίζω ότι η Θράκη είναι ένα πεδίο στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν όλα τα καλά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας. Υπάρχουν θετικά βήματα που γίνονται τα τελευταία χρόνια. Και θέλω να σας θυμίσω ότι, παρά τις δυσκολίες στην Ελλάδα, στην Θράκη διατηρήθηκαν στοιχεία που φέρουν τουρκικές ρίζες. Δε λέω τουρκικά στοιχεία, λέω στοιχεία με τουρκικές ρίζες. Ενώ όσον αφορά την Τουρκία, είχαμε δυσκολίες στη διατήρηση των 250.000 Ρωμιών, από τους οποίους απέμειναν 2.000 με 3.000. Άρα στη Θράκη τα προβλήματα είναι στην πλειονότητα προβλήματα ανάπτυξης και όχι προβλήματα που σχετίζονται με καταπίεση και περιορισμό των δικαιωμάτων».
Οι μουφτήδες ΔΕΝ είναι θρησκευτικοί ηγέτες
Βάσει της Συνθήκης της Λοζάνης, η μειονότητα που παρέμεινε στην Ελλάδα μετά την ανταλλαγή πληθυσμών είναι θρησκευτική (μουσουλμανική), ενώ αυτή που παρέμεινε στην Τουρκία ελληνική, δηλαδή εθνική.
Η Συνθήκη δεν προβλέπει μεν τον τρόπο επιλογής των μουφτήδων, ωστόσο κατοχυρώνει απόλυτα τη θρησκευτική ελευθερία (άρθρο 42). Για να εξασφαλίζεται η θρησκευτική ελευθερία, αλλά και για να κατοχυρωθεί και να υπογραμμιστεί ο θρησκευτικός χαρακτήρας της μειονότητας, στην Ελλάδα επελέγη το μοντέλο εφαρμογής μιας ιδιότυπης ήπιας Σαρίας, ώστε οι μουσουλμάνοι Έλληνες υπήκοοι να μην αισθάνονται ότι στερούνται των θρησκευτικών ελευθεριών τους, του δικαιώματός τους δηλαδή να απευθύνονται για διάφορα θέματα στους ιερωμένους τους.
Ακριβώς, όμως, επειδή οι μουφτήδες με τον τρόπο αυτό απέκτησαν εκτός από θρησκευτικές και δικαστικές αρμοδιότητες, κατέστησαν κρατικοί λειτουργοί μισθοδοτούμενοι από το Κράτος. Και ακριβώς επειδή έχουν διττό ρόλο, δεν είναι δυνατόν να εκλέγονται. Γι’ αυτό και πουθενά στον κόσμο δεν εκλέγονται – ούτε στην Τουρκία!
Η Ελλάδα δεν έχει δεχθεί διαχωρισμό αρμοδιοτήτων, διότι κάτι τέτοιο θα κινδύνευε να οδηγήσει σε εθνική μειονότητα.
Γι’ αυτό και το Σύνταγμα θέτει υπό την εποπτεία της Πολιτείας τόσο την επικρατούσα θρησκεία όσο και τις άλλες αναγνωρισμένες θρησκείες. Και γι’ αυτό θα ήταν λάθος ένας χωρισμός Κράτους και Εκκλησίας.
Ο Ερντογάν εδώ και πάνω από δέκα χρόνια επαναλαμβάνει συνεχώς τα ίδια:
Επικαλούμενος τη Συνθήκη της Λοζάνης και ερμηνεύοντάς την κατά το δοκούν, εξισώνει τον Πατριάρχη με τον αρχιμουφτή.
«Η ελληνική κυβέρνηση διορίζει τον αρχιμουφτή σα να είναι υπάλληλός της», είχε πει τον Οκτώβριο του 2013 μιλώντας σε βουλευτές του. Και πρόσθεσε: «Λες και διορίζω εγώ τον Πατριάρχη»…
Ωστόσο, το αξίωμα του Πατριάρχη είναι το ανώτατο ιερατικό αξίωμα, ενώ αυτό του μουφτή δεν είναι. Ο αντίστοιχος του Πατριάρχη στη μουσουλμανική θρησκεία είναι ο Χαλίφης ή ο Σεϊχ-Ουλ-Ισλάμ.
Επομένως, αν γίνονταν δεκτές οι «απόψεις» Ερντογάν, στις οποίες είχε προσχωρήσει ο Τσίπρας όταν έλεγε πως η μειονότητα πρέπει «να αισθάνεται άνετα», θα παραβιαζόταν η Συνθήκη της Λοζάνης, η οποία στο άρθρο 27 αναφέρει:
«Ουδεμία πολιτική, νομοθετική ή διοικητική εξουσία ή δικαιοδοσία θέλει ασκηθή, δι’οιονδήποτε λόγον, υπό της Κυβερνήσεως ή των Αρχών της Τουρκίας εκτός του τουρκικού εδάφους επί των υπηκόων εδάφους διατελούντος υπό την κυριαρχίαν ή το προτεκτοράτον των λοιπών Δυνάμεων των υπογραψασών την παρούσαν Συνθήκην και επί των υπηκόων εδάφους αποσπασθέντος της Τουρκίας. Εννοείται ότι η πνευματική δικαιοδοσία των θρησκευτικών μουσουλμανικών Αρχών δεν θέλει ποσώς θιγή».
Δεν επιτρέπει δηλαδή η Συνθήκη οποιαδήποτε παρέμβαση στην Τουρκία, αναγνωρίζοντας μόνο τον σεβασμό στη θρησκευτική ελευθερία.
Με λίγα λόγια δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα δεν δέχεται παρέμβαση στα εσωτερικά της. Δεν το επιτρέπει και η Συνθήκη της Λοζάνης. Η οποία δεν περιλαμβάνει και τον όρο της αμοιβαιότητας – οπότε η Τουρκία δεν μπορεί να ζητά την εκλογή του μουφτή ως αντάλλαγμα για την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης.
Προσεκτική νομοθεσία
Όλες οι προ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ελληνικές κυβερνήσεις υπήρξαν εξαιρετικά προσεκτικές σ’ αυτό το θέμα.
Με τον νόμο 3536/2007, επί κυβέρνησης Καραμανλή, συστάθηκαν στις Μουφτείες 240 θέσεις ιεροδιδασκάλων ισλαμικής θρησκείας, προκειμένου να κηρύττουν το Κοράνιο στα τζαμιά της Θράκης. Τις 40 θέσεις κάλυψαν πτυχιούχοι τμημάτων θεολογικών ισλαμικών σπουδών του εσωτερικού ή αναγνωρισμένων πανεπιστημίων του εξωτερικού και τις υπόλοιπες απόφοιτοι ιεροσπουδαστηρίων ή απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με αποδεδειγμένη γνώση της διδασκαλίας του Κορανίου. Παράλληλα συστήθηκαν και δέκα νέες οργανικές θέσεις διοικητικών υπαλλήλων στις μουφτείες της Θράκης.
Τον Ιανουάριο του 2013, επί κυβέρνησης Σαμαρά, ψηφίστηκε τροπολογία με την οποία για πρώτη φορά δόθηκε η δυνατότητα σε 240 ιεροδιδασκάλους των τριών μουφτειών της Θράκης να διδάσκουν το Κοράνιο και σε δημόσια σχολεία της Θράκης σε μαθητές της μειονότητας που έχουν απαλλαγεί από το μάθημα των θρησκευτικών, εντός του ωραρίου διδασκαλίας τους και χωρίς η διδασκαλία αυτή να αποτελεί μέρος του επισήμου σχολικού προγράμματος. Ο Τούρκος πρόξενος στην Κομοτηνή είχε τότε δηλώσει πως «όσο είμαι εγώ εδώ, δεν θα περάσει».
Είναι προφανές ότι οι Τούρκοι δεν θέλουν καμιά εποπτεία από το ελληνικό κράτος ως προς το περιεχόμενο των σπουδών τους.
Τον Ιανουάριο του 2014, με άλλη τροπολογία επιβεβαιώθηκε ο νόμος 1920/1991 (θυμίζω ότι το 1990, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, κηρύχθηκε απόλυτη ισονομία, με αποτέλεσμα τον Σεπτέμβριο του 2006 ο Ερντογάν να παραδεχθεί ότι «η κατάσταση στη Δ. Θράκη σήμερα είναι καλύτερη»), που προέβλεπε ότι οι μουφτείες είναι δημόσιες
υπηρεσίες. Με την τροπολογία του 2014 ορίσθηκε ότι οι μουφτείες είναι δημόσιες υπηρεσίες επιπέδου γενικής διεύθυνσης.
Ο νόμος του 2022 και οι αντιδράσεις της Άγκυρας
Τον Ιούλιο του 2022, επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, ψηφίστηκε ο νέος νόμος (4964/2022) για τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών. Είχε προηγηθεί μακρά διαβούλευση με τους εκπροσώπους της μειονότητας, που οδήγησε σε ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, πλήρως συμβατό με το Σύνταγμα της Ελλάδας, τη Συνθήκη της Λοζάνης, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και τις αρχές και τα νενομισμένα του Ισλάμ.
Η ανάδειξη των υποψηφίων μουφτήδων ανατίθεται σε μια Συμβουλευτική Επιτροπή, αποτελούμενη από μουσουλμάνους πολίτες της Θράκης, ενώ υπάρχει η πρόνοια για μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των γυναικών στην διαδικασία επιλογής.
Αμέσως, το τουρκικό υπουργείο των Εξωτερικών είχε αντιδράσει, αναφέροντας σε ανακοίνωσή του πως η νέα ρύθμιση «παραβιάζει για άλλη μια φορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες της Τουρκικής Μειονότητας της Δυτικής Θράκης και προσπαθεί να μετατρέψει τον θεσμό της Μουφτείας σε μια δομή τελείως υπό τον έλεγχο του ελληνικού κράτους»!
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, οι Μουφτείες Διδυμοτείχου, Κομοτηνής και Ξάνθης αποτελούν αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, επιπέδου γενικής διεύθυνσης και υπάγονται απευθείας στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων. Οι Μουφτήδες είναι δημόσιοι υπάλληλοι και κατέχουν θέση προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης. Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, οι Μουφτήδες έχουν τις κατά το Σύνταγμα και τους νόμους υποχρεώσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Ο Μουφτής καταχωρίζει τους θρησκευτικούς λειτουργούς της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης στο Μητρώο Θρησκευτικών Λειτουργών.
Όλες οι πράξεις, τα πιστοποιητικά και τα έγγραφα που εκδίδονται από τον Μουφτή στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του συντάσσονται στην επίσημη γλώσσα του κράτους και μπορούν να μεταφράζονται σε άλλη γλώσσα εφόσον υφίσταται ανάγκη.
Ο έλεγχος των αποφάσεων του μουφτή
Υπήρξε επίσης και μια σημαντική παράγραφος, σύμφωνα με την οποία:
Οι αποφάσεις που εκδίδονται από τον Μουφτή επί υποθέσεων αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας δεν μπορούν να εκτελεσθούν ούτε αποτελούν δεδικασμένο, αν δεν κηρυχθούν εκτελεστές από το μονομελές πρωτοδικείο της περιφέρειας όπου η έδρα του Μουφτή, κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας. Το δικαστήριο ερευνά μόνο αν η απόφαση εκδόθηκε μέσα στα όρια της δικαιοδοσίας του Μουφτή και αν οι διατάξεις που εφαρμόσθηκαν αντίκεινται στο Σύνταγμα, ιδίως στην παρ. 2 του άρθρου 4 και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Κατά της αποφάσεως του μονομελούς πρωτοδικείου χωρεί προσφυγή ενώπιον του οικείου πολυμελούς πρωτοδικείου που δικάζει κατά την ίδια διαδικασία. Κατά της αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου δεν χωρεί ένδικο μέσο τακτικό ή έκτακτο.
Οι υποθέσεις της παρ. 8 (γάμοι, διαζύγια, κηδεμονίες κλπ), ρυθμίζονται από τις κοινές διατάξεις και μόνο κατ’ εξαίρεση υπάγονται στη δικαιοδοσία του Μουφτή, εφόσον αμφότερα τα διάδικα μέρη υποβάλλουν σχετική αίτησή τους ενώπιόν του για επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς κατά τον ιερό μουσουλμανικό νόμο. Η υπαγωγή της υπόθεσης στη δικαιοδοσία του Μουφτή είναι αμετάκλητη και αποκλείει τη δικαιοδοσία των τακτικών δικαστηρίων για τη συγκεκριμένη διαφορά. Εάν οποιοδήποτε από τα μέρη δεν επιθυμεί την υπαγωγή της υπόθεσής του στη δικαιοδοσία του Μουφτή, δύναται να προσφύγει στα πολιτικά δικαστήρια, κατά τις κοινές ουσιαστικές και δικονομικές διατάξεις, τα οποία σε κάθε περίπτωση έχουν το τεκμήριο της δικαιοδοσίας.
(Εδώ το κατ’ εξαίρεση εξαρτάται απόλυτα από την χειραφέτηση των γυναικών).
Επίσης, σύμφωνα με το νόμο μουφτήδες μπορούν να διοριστούν είτε οι κάτοχοι πτυχίου της Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ή Ισλαμικών Σπουδών από αναγνωρισμένη ανώτατη Θεολογική Σχολή της αλλοδαπής και έχουν διατελέσει τουλάχιστον επί πέντε (5) έτη Ιμάμηδες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Θρησκευτικών Λειτουργών, είτε είναι απόφοιτοι των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων της Θράκης και έχουν διατελέσει τουλάχιστον επί δέκα (10) έτη Ιμάμηδες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Θρησκευτικών Λειτουργών ή και τα δύο.
Μουφτείες μακριά από τα κόμματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον Μουφτή ή Τοποτηρητή Μουφτή απαγορεύεται, κατά την άσκηση των καθηκόντων του, η οποιασδήποτε μορφής εκδήλωση υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος.
Η θέση του Μουφτή προκηρύσσεται από τον υπουργό Παιδείας και στον Τοποτηρητή Μουφτή υποβάλλεται κατάλογος των υποψηφίων. Μια Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελούμενη από 33 μέλη (Έλληνες πολίτες, μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης και με υψηλά προσόντα) διατυπώνει απλή αιτιολογημένη γνώμη περί της
επάρκειας των υποψηφίων. Η Συμβουλευτική Επιτροπή ανακοινώνει τα ονόματα των υποψηφίων στον υπουργό Παιδείας ο οποίος και κάνει την τελική επιλογή.
Το «ιδιαίτερο» ενδιαφέρον του ΣΥΡΙΖΑ πάντως εκδηλώθηκε με την άποψη να μην είναι οι ιμάμηδες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Θρησκευτικών Λειτουργών του νόμου του 2014!
Θυμίζω ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προέβλεπε ακριβώς εκλογή μουφτήδων! Δηλαδή δημιουργία πολιτικοθρησκευτικού ηγέτη με ολέθριες συνέπειες για τη Θράκη. Αυτά υποσχόταν με αντάλλαγμα τον επηρεασμό της ψήφου της μειονότητας μέσω του προξενείου.
Και πριν από το γελοίο δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015, ο Τούρκος υπουργός ΠΕΧΩΔΕ περιόδευσε σε Ξάνθη, Κομοτηνή και Μεγάλο Δέρειο και, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, έδωσε μάχη υπέρ του «Όχι»!
Τι συζήτησαν;
Δεν γνωρίζουμε, βέβαια, τι ακριβώς συζήτησαν Τσίπρας και Ερντογάν στη συνάντησή τους τον Φεβρουάριο του 2019 κατά την επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία, μπορούμε όμως να εικάσουμε, με βάση τις δηλώσεις του από την Χάλκη, στις 6 Φεβρουαρίου 2019:
«Και το λέω αυτό, διότι αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι δεν αποτελεί αντικείμενο διμερούς συμφωνίας, διαπραγμάτευσης, συναλλαγής ή ανταλλαγής, η αυτόβουλη υποχρέωση των κυβερνήσεών μας να προασπίζουν και να υπερασπίζουν τα συμφέροντα, τις διεκδικήσεις και τα δικαιώματα των μειονοτήτων σε κάθε μια χώρα ξεχωριστά. Δεν αποτελεί αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης, αλλά αυτόβουλης υποχρέωσης και απόδειξης ότι είμαστε κράτη και κυβερνήσεις, που σεβόμαστε την αρχή της ισοπολιτείας, την αρχή της ισότητας και των θρησκευτικών ελευθεριών των πολιτών μας».
Δηλαδή δεν θα το έκανε επειδή το ήθελε ο Ερντογάν, αλλά επειδή του άρεσε του ίδιου! Γι’ αυτό και πανηγύριζε πάλι ο τουρκικός Τύπος!
Αξίζει επίσης να θυμηθούμε ότι στις 6 του Μαΐου 2019, στην προεκλογική συγκέντρωσή του στην Ξάνθη – τότε που είπε το περίφημο «στις 26 του Μάη κάποιοι θα τρίβουν τα μάτια τους με το αποτέλεσμα» - ο Τσίπρας ξαναθυμήθηκε τις μεγάλες «μεταρρυθμίσεις» του για τη μειονότητα.
Κι’ από τότε δεν σταματάμε να τρίβουμε τα μάτια μας!
*Η Σοφία Βούλτεψη είναι Υποψήφια Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, πρώην υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
