Στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την εξάλειψη των ανισοτήτων στις τιμές ενέργειας μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών στοχεύει η νέα Ομάδα Κρούσης (task force) για την Ενεργειακή Ένωση, της οποίας η πρώτη συνεδρίαση προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί τέλη Ιουνίου, με επίκεντρο τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ελλάδα ως βασικό πυλώνα αυτής της πρωτοβουλίας.
Η σύσταση της task force αποτελεί άμεση συνέχεια της επιστολής που είχε αποστείλει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Ιανουάριο του 2025, ζητώντας μια πιο συνεκτική ευρωπαϊκή προσέγγιση στην ενεργειακή πολιτική, με στόχο την ενίσχυση της συνοχής της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.
Η πρωτοβουλία επικυρώθηκε επίσημα μέσω των Συμπερασμάτων της Προεδρίας που υιοθετήθηκαν στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, το οποίο πραγματοποιήθηκε παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και του υφυπουργού Νίκου Τσάκου, με τη στήριξη 25 κρατών-μελών.
Η πανευρωπαϊκή ολομέλεια της task force έχει ήδη προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο, με αντικείμενο τη στρατηγική εφαρμογή κοινών ενεργειακών πολιτικών και δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Βασικές προτεραιότητες και στόχοι της ενεργειακής στρατηγικής της ΕΕ
Τα Συμπεράσματα της Προεδρίας σκιαγραφούν ένα φιλόδοξο ενεργειακό πλάνο για τα επόμενα χρόνια, με τις εξής βασικές προτεραιότητες:
- Επιτάχυνση της ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
- Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
- Επενδύσεις σε ανθεκτικές ενεργειακές υποδομές και διασυνδέσεις
- Διαφοροποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων
- Ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής καθαρών τεχνολογιών
- Προστασία των ενεργειακών υποδομών από κυβερνοεπιθέσεις και υβριδικές απειλές
Έμφαση στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών
Ειδική βαρύτητα δίνεται στην προστασία των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος, όπως τα διακρατικά υποθαλάσσια καλώδια, από παρεμβάσεις τρίτων χωρών που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την ενεργειακή ολοκλήρωση της Ευρώπης.
Το Συμβούλιο προχώρησε επίσης σε ρητή επαναβεβαίωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών, όσον αφορά την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων τους, σύμφωνα με το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Διεθνές Δίκαιο. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενισχύοντας τη νομική θωράκιση κρίσιμων ενεργειακών έργων.
Στο επίκεντρο το ελληνικό αίτημα για μείωση των ανισοτήτων στις τιμές ενέργειας
Από ελληνικής πλευράς, κομβικής σημασίας ήταν η αναφορά στις επίμονες ανισότητες στις τιμές ενέργειας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές περιφέρειες.
Το συγκεκριμένο αίτημα της Αθήνας καταγράφεται στα Συμπεράσματα ως στρατηγικός στόχος για:
- Διατήρηση της συνοχής της ενιαίας αγοράς ενέργειας
- Ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών
- Θωράκιση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας
