Την 77η Ημέρα Ανεξαρτησίας του εβραϊκού κράτους γιόρτασε το απόγευμα της Πέμπτης η Πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα, στο Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα εν μέσω αντιδράσεων για την επίταση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα αλλά και στον απόηχο του αντισημιτικού τρομοκρατικού χτυπήματος στο κέντρο της Ουάσιγκτον όπου δολοφονήθηκαν δύο υπάλληλοι της ισραηλινής πρεσβείας.
Όπως την 76η, το Ισραήλ τίμησε και τη φετινή Ημέρα της Ανεξαρτησίας του εν μέσω πολέμου, ο οποίος ξεκίνησε την 7η Οκτωβρίου 2023 μετά τις βάρβαρες τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς εναντίον αμάχων Ισραηλινών πολιτών.
Η ιστορική πορεία του εβραϊκού λαού είναι συνυφασμένη με περιπλανήσεις, διωγμούς και «κορωνίδα» το Ολοκαύτωμα από τη ναζιστική Γερμανία, ενώ το κράτος του Ισραήλ από την πρώτη ημέρα της ίδρυσής του αντιμετωπίζει πολέμους, κρίσεις και προκλήσεις.
Η ανθεκτικότητα, η μαχητικότητα και η ανάγκη για επιβίωση εμπότισαν τον εβραϊκό λειτουργικό κώδικα στο πέρασμα των χρόνων και των αιώνων. Και αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζουν ακόμα και οι εχθροί του. «Ο εβραϊκός λαός απέκτησε την ικανότητα, όταν αποτελεί μειονότητα, να αντιστέκεται και, όταν κατέχει ισχύ, να κυριαρχεί απολύτως», υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, στο βιβλίο «Το στρατηγικό βάθος».
Το 1917, η Διακήρυξη Μπάλφουρ (αναφερόταν στην προοπτική δημιουργίας εβραϊκής «εθνικής εστίας») σηματοδότησε την έναρξη της επιστροφής των Εβραίων στην περιοχή που στην αρχαιότητα αποκαλούνταν Ιουδαία και αργότερα Παλαιστίνη ύστερα από περίπου 1.800 χρόνια μακριά από αυτή. Όταν οι Εβραίοι θεώρησαν ότι βρήκαν τη γη της επαγγελίας και ανακήρυξαν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948 (ελάχιστα χρόνια μετά τη φρίκη του Ολοκαυτώματος), ήρθαν αντιμέτωποι με την ωμή πραγματικότητα.
Την επομένη, στις 15 Μαΐου 1948, στρατιωτικές δυνάμεις των Αιγύπτου, Ιορδανίας, Λιβάνου, Ιράκ και Συρίας επιτέθηκαν στο Ισραήλ. Ο λεγόμενος Πόλεμος της Ανεξαρτησίας ήταν ο πρώτος από τους τέσσερις αραβοϊσραηλινούς πολέμους. Ακολούθησαν η Κρίση του Σουέζ ή Πόλεμος του Σινά (1956), ο Πόλεμος των Έξι Ημερών (1967) και ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ (1973). Και στους τέσσερις το Ισραήλ επικράτησε στρατιωτικά. Οι νίκες υπογράμμισαν τις δυνατότητες και αύξησαν το κύρος μιας χώρας με δημοκρατία δυτικού τύπου, η οποία περιστοιχίζεται από αυταρχικά και θεοκρατικά καθεστώτα.
Αναγνώριση
Η Ελλάδα ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που ψήφισε εναντίον της ίδρυσης του εβραϊκού κράτους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Νοέμβριο του 1947. Δύο χρόνια αργότερα, η χώρα μας προέβη σε de facto αναγνώριση του Ισραήλ. Στον αντίποδα, η Τουρκία αναγνώρισε de facto το 1949 και de jure το επόμενο έτος το Ισραήλ. Ήταν η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το εβραϊκό κράτος.
Έκτοτε και μέχρι το 2010, Ιερουσαλήμ και Άγκυρα ανέπτυξαν πολύ στενές σχέσεις σε πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, κάτι που δημιουργούσε επιφυλακτικότητα και καχυποψία στην Αθήνα όσον αφορά το Ισραήλ. Υπό την πρωθυπουργία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η Ελλάδα αναγνώρισε de jure το Ισραήλ το 1990, βάζοντας τα θεμέλια για τη σχέση που έχουν σήμερα οι δύο χώρες.
Οι έντονες επικρίσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εις βάρος της πολιτικής ηγεσίας του Ισραήλ (2009) και το επεισόδιο με το πλοίο «Mavi Marmara» το 2010 ήταν τομή στις σχέσεις Ιερουσαλήμ-Άγκυρας. Ελλάδα και Ισραήλ βρήκαν την ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά.
Αυτό το «πιο κοντά» μεταφράζεται σε μια ισχυρή διμερή στρατηγική σχέση, οι δύο χώρες μετέχουν σε τριμερή/τετραμερή σχήματα συνεργασίας, έχουν συναντίληψη περί των ευκαιριών αλλά και των απειλών ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Εκτός από τις πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές σχέσεις, Αθήνα και Ιερουσαλήμ εμβαθύνουν και στην οικονομική τους συνεργασία, η οποία έχει πολλές προοπτικές.
Σε πλείστες περιπτώσεις, Αθήνα και Ιερουσαλήμ (αλλά και η Λευκωσία) έχουν ταυτόσημα ή συμπληρωματικά συμφέροντα στην περιοχή. Αυτός είναι και ο λόγος που η προσέγγιση με το Ισραήλ υπηρετήθηκε με προσήλωση από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως του τι έλεγαν ως αντιπολίτευση (βλέπε ΣΥΡΙΖΑ).
Επιτήδειος ουδέτερος
Όσοι εγχωρίως εξαίρουν την Τουρκία που δρα ως επιτήδειος ουδέτερος (Frank Weber) των διεθνών σχέσεων, όπως στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, κραυγάζουν εναντίον της ξεκάθαρης στάσης της Ελλάδας στο Μεσανατολικό και την τρέχουσα κρίση της Γάζας. Εκτός από τη στρατηγική της σχέση με το Ισραήλ, η Ελλάδα έχει παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο και ιδιαίτερα στενές με τις ηγέτιδες δυνάμεις του: Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Ιορδανία.
Υπό αυτό το πρίσμα, η Αθήνα καταδίκασε τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και αναγνώρισε το δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ. Ταυτόχρονα διέκρινε τον παλαιστινιακό λαό από τη Χαμάς, ενώ τώρα τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της ανάγκης για άμεση κατάπαυση του πυρός, ζητώντας παράλληλα την πλήρη αποκατάσταση της ροής της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
