Η σημερινή παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στο πλευρό του Μπελγκασέμ Χαφτάρ στην Αθήνα σηματοδοτεί την πρόθεση της ελληνικής διπλωματίας να ενισχύσει τη σχέση της με τη Λιβύη σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, όπου η τουρκική παρουσία στην περιοχή εξακολουθεί να διευρύνεται.
Ο γιος του στρατάρχη Χαφτάρ, με την ιδιότητα του γενικού διευθυντή του Ταμείου για την Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Λιβύης, έθεσε στο επίκεντρο της ατζέντας την επανεκκίνηση των εμπορικών σχέσεων, καθώς η διαδικασία ανοικοδόμησης της χώρας δημιουργεί νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να αναπτύξει ισχυρότερους οικονομικούς δεσμούς, να προωθήσει επενδύσεις σε καίριους τομείς και να κατοχυρώσει ρόλο στη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Λιβύης. Το ενδιαφέρον της Αθήνας τροφοδοτείται και από την ανησυχία για την αυξανόμενη επιρροή που επιχειρεί να ασκήσει η Άγκυρα στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, δεν περνά απαρατήρητο ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων, την οποία ελέγχει ο στρατάρχης Χαφτάρ, δεν έχει ακόμη αποφανθεί οριστικά για το επίμαχο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο αναγκαία την ελληνική διπλωματική κινητικότητα.
Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στην ελληνική συμβολή στην ανασυγκρότηση της χώρας, στην ανάπτυξη υποδομών, στην επανεκκίνηση των διαδικασιών για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών αλλά και στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Η Αθήνα επιδιώκει να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος από την παύση των επαφών το 2019, σε μια περίοδο που η Άγκυρα επιχειρεί να παγιώσει την παρουσία της και στην Ανατολική Λιβύη. Η πρόσφατη συνάντηση του στρατάρχη Χαφτάρ με τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν επιβεβαίωσε τη στρατηγική διείσδυση της Τουρκίας, η οποία αξιοποιεί την αμυντική της βιομηχανία ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα εντείνει τις πρωτοβουλίες της για εμπορική και επενδυτική διείσδυση στην Ανατολική Λιβύη. Προωθείται η ανάπτυξη συνεργασιών σε ενέργεια, υγεία, μεταφορές και υποδομές, ενώ εξετάζεται η αποστολή Ελλήνων αξιωματούχων και επιχειρηματιών στη Βεγγάζη. Στο τραπέζι βρίσκεται και η επανέναρξη των αεροπορικών συνδέσεων με την Τρίπολη και τη Βεγγάζη, ώστε να δοθεί νέα δυναμική στη διπλωματική και οικονομική παρουσία της χώρας. Ταυτόχρονα, η ελληνική πλευρά προετοιμάζεται για την επανεκκίνηση των τεχνικών συνομιλιών γύρω από την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, διαδικασία που είχε «παγώσει» εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου έχει αναλάβει τον συντονισμό της σχετικής επιτροπής, η οποία αναμένεται να συνομιλήσει τόσο με την Τρίπολη όσο και με τη Βεγγάζη.
Η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Η συνάντηση με τον Μπελγκασέμ Χαφτάρ πραγματοποιείται λίγες μόλις ημέρες μετά τη δεύτερη ελληνική απάντηση στον ΟΗΕ, με την οποία απορρίπτονται οι αιτιάσεις της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα, που στηρίζονται στο παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και αγνοούν πλήρως τα δικαιώματα νησιών όπως η Κρήτη. Η Ελλάδα, με διαδοχικές ρηματικές διακοινώσεις, έχει θέσει αναλυτικά τα επιχειρήματά της, αποδομώντας τις μονομερείς κινήσεις της Τρίπολης και υπερασπιζόμενη τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Στην ατζέντα δεν λείπει και το μεταναστευτικό, καθώς έχει ήδη καταγραφεί αισθητή μείωση των ροών από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου εκπαίδευσης της λιβυκής ακτοφυλακής στην Ελλάδα. Νέα προγράμματα εκπαίδευσης έχουν δρομολογηθεί, γεγονός που ενισχύει την επιχειρησιακή συνεργασία και θωρακίζει τα ελληνικά σύνορα.
Πριν από τη συνάντηση με τον Μπελγκασέμ Χαφτάρ, ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχει επαφές με τη γενική διευθύντρια Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μπεάτε Γκμίντερ, γεγονός που δείχνει την πρόθεση της Αθήνας να συνδυάσει την ευρωπαϊκή διάσταση του μεταναστευτικού με την περιφερειακή της στρατηγική στη Λιβύη.
