Στον σημαντικό ρόλο του επιτελικού κράτους στην αντιμετώπιση της κακονομίας και της πολυνομίας, τις οποίες χαρακτήρισε διαχρονικές παθογένειες, αναφέρθηκε ξεκινώντας την τοποθέτησή του σε εκδήλωση -που διοργάνωσε η Προεδρία της Κυβέρνησης- για τη λειτουργία του επιτελικού κράτους στη νοµοθέτηση, ο γενικός γραµµατέας του πρωθυπουργού, Στέλιος Κουτνατζής.
«Οι νόμοι πρέπει να γίνουν καλύτεροι. Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια νομοθέτησης η οποία πρέπει να κωδικοποιηθεί για να είναι εύκολα αναγνώσιμη και να έχει και παιδευτικό ρόλο στην κοινή γνώμη» τόνισε.
Ως βασικές αδυναμίες του συστήματος ανέφερε την μεγάλη παραγωγή νόμων «οι οποίοι είναι δυσνόητοι ως προς το περιεχόμενό τους και στην πραγματικότητα γίνονται αντιληπτοί από ένα πολύ περιορισμένο κύκλο, και οι περισσότεροι είναι γραμμένοι με έναν αποκλειστικό προσανατολισμό προς τη δημόσια διοίκηση». Πρόσθεσε πως υπάρχει και η διαδικαστική διάσταση ως προς τον τρόπο νομοθέτησης, χωρίς διαβούλευση, με γρήγορη κοινοβουλευτική διαδικασία που δεν επιτρέπει ούτε στους ίδιους τους βουλευτές να συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς νομοθετείται. «Παρότι και κατά το παρελθόν έγιναν προσπάθειες δεν υπήρχαν διαδικασίες που να μπορούν να εξασφαλίσουν την τήρηση αυτών των κανόνων» διευκρίνισε.
Ο Στέλιος Κουτνατζής είπε ότι ο νόμος για το επιτελικό κράτος ήρθε να καλύψει αυτό το κενό. «Πρώτα απ' όλα μετατρέπει τη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης σε μία γραμματεία νομικών και κοινοβουλευτικών θεμάτων η οποία, έχει ως αποστολή τη διασφάλιση της συνοχής και του συντονισμού της διαδικασίας. Επιχειρεί μία σύνθεση ανάμεσα σε συγκεντρωτικά και αποκεντρωτικά, μοντέλα νομοπαρασκευής. Εκείνο που κάνει είναι να μεταμορφώνει ένα νομοσχέδιο έτσι ώστε να πληροί τις υψηλότερες νομοτεχνικές προδιαγραφές», σημείωσε και πρόσθεσε: «Εκτός από το νόμο για το επιτελικό κράτος, το 2020 εκπονούνται αναλυτικά εγχειρίδια που επιχειρούν να προσφέρουν μια καθοδήγηση ως προς το πώς νομοθετούμε».
Αναφερόμενος στις αλλαγές που επιχειρούνται στο πεδίο της εφαρμογής, είπε πως «υπάρχει η διαδικαστική και η ουσιαστική διάσταση. Η διαδικαστική διάσταση - τα νομοσχέδια πλέον αναρτιούνται σε διαβούλευση, οι τροπολογίες μειώθηκαν κατά 50% στην τετραετία 2019 -2023, και πλέον ακόμη περισσότερο, ενώ την περίοδο 2015 -2019 ήταν περισσότερες από πέντε κατά μέσο όρο οι τροπολογίες ανά νομοσχέδιο και σήμερα είναι λιγότερες από μία και βεβαίως δεν υπάρχον πια τροπολογίες, οι οποίες να κατατίθενται λίγο πριν να ολοκληρωθεί η συζήτηση στην Ολομέλεια. Υπάρχει όμως και μια ουσιαστική αλλαγή ως προς τον τρόπο με τον οποίο γράφονται πια οι νόμοι στην Ελλάδα. Γράφονται με έναν τρόπο πολύ κατανοητό, κάθε άρθρο με το οποίο τροποποιείται η υφιστάμενη νομοθεσία έρχεται και εξηγεί ακριβώς σε το συνίσταται αυτή η αλλαγή».
«Υπάρχει λοιπόν αναβάθμιση, ουσιαστική και διαδικαστική χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε φτάσει στο σημείο στο οποίο θέλουμε να φτάσουμε. Μέσω των εκπαιδευμένων επιτελικών στελεχών επιχειρούμε τη διάχυση της νομοπαρεσκευαστικής διαδικασίας σε όλα τα υπουργεία. Μπορεί να γίνει πληρέστερη η ποσοτικοποίηση των στόχων της νομοθέτησης, η εφαρμογή της νομοθεσίας επιδέχεται βελτιώσεις, και το σημαντικότερο είναι να γίνει από όλους αντιληπτό ότι ο νόμος είναι η έσχατη επιλογή. Ο νόμος δεν είναι πανάκεια πρέπει να εξαντλήσει κανείς τις δυνατότητες να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα με διαφορετικό τρόπο. Αυτό απαιτεί μια αλλαγή κουλτούρας σε όλο το Δημόσιο» σημείωσε.
Όλα αυτά δεν θα είχαν γίνει πραγματικότητα, είπε ο Στέλιος Κουτνατζής, αν δεν υπήρχε ισχυρή πολιτική βούληση του πρωθυπουργού, του Γιώργου Γεραπετρίτη που εισηγήθηκε το νόμο για το επιτελικό κράτος και τους υπουργούς Επικρατείας που τον διαδέχτηκαν και υποστήριξαν αυτούς τους στόχους. Δεν θα είχε επιτευχθεί επίσης τίποτε χωρίς την εξαιρετική συνεργασία με τη Βουλή και τον πρόεδρό της.
Τέλος ο Στέλιος Κουτνατζής, εξήρε τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της κ. Ξανθάκη καθηγήτριας του UCL και μέλους της Επιτροπής Αξιολόγησης της Ποιότητας της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας, καθώς και της Γραμματείας Νομικών και Κοινωνικών θεμάτων.
