Case study της οικονομικής πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας αποκάλεσε τη ΛΑΡΚΟ ο Στέφανος Κασσελάκης. Πράγματι η υπόθεση της ΛΑΡΚΟ αποτελεί case study, αλλά αυτό αφορά τον ίδιο και το κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ. Και για όλους τους υπόλοιπους (ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά και λοιπούς), που έσπευσαν να λάβουν μέρος στο συλλαλητήριο...
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που με όψιμη οδύνη παρουσιάζουν. Το 2019 τα ταμειακά διαθέσιμα της εταιρείας ήταν μηδενικά. Οι συσσωρευμένες ζημιές από τα 160 εκατ. ευρώ στις αρχές του 2015 έφτασαν τα 407 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2019: Την πενταετία 2015-2019, σωρεύτηκαν χρέη ύψους περίπου 260 εκατ. ευρώ. Μόνο το 2019 οι ζημιές της εταιρείας ανήλθαν στα 99 εκατ. ευρώ. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της ΛΑΡΚΟ προς προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και άλλους άγγιζαν τα 500 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 351 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ.
Η Ελλάδα καταδικάστηκε τρεις φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (το 2017, το 2018 και το 2022) για μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις περί παράνομων κρατικών ενισχύσεων, ύψους 136 εκατ. ευρώ, πλέον τόκων (το 2022 στα 170 εκατ. ευρώ). Επιβλήθηκε πρόστιμο στο Ελληνικό Δημόσιο, ύψους 4,4 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης από το 2017 μέχρι την εκτέλεση της απόφασης, και κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 5,5 εκατ. ευρώ.
Ο τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός της ΛΑΡΚΟ ήταν του 2014. Διαχρονικά, επεδείκνυε σοβαρό έλλειμμα στην τήρηση των περιβαλλοντικών όρων του εργοστασίου, με κίνδυνο την άρση της Αδειας Λειτουργίας από το 2016. Διαθέτει απαρχαιωμένο εξοπλισμό που την καθιστά μη ανταγωνιστική, ανεξαρτήτως των διεθνών τιμών του νικελίου.
Τι έχει συμβεί μετά το 2020
Τον Μάρτιο του 2020 ψηφίστηκε νόμος για εγκατάσταση Ειδικής Διαχείρισης και ακολούθησαν ενέργειες εξορθολογισμού του κόστους, τόσο σε επιχειρησιακό όσο και χρηματοοικονομικό επίπεδο, με τη συμβολή και των εργαζομένων, αφού η εταιρεία ήταν αδύνατο να συνεχίσει τη λειτουργία της με ζημιές 99 εκατ. ευρώ κάθε έτος. Η εγκατάσταση της Ειδικής Διαχείρισης επιλέχθηκε από την κυβέρνηση ως η μόνη λύση που θα μπορούσε να κρατήσει την εταιρεία ανοιχτή, χωρίς να βρεθούν οι εργαζόμενοι στον δρόμο.
Η ΛΑΡΚΟ, την τριετία 2020-2022, αποπλήρωσε όλες τις υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν αυτή την περίοδο σε εργαζομένους, ΔΕΗ, εργολάβους και προμηθευτές, χωρίς να σταματήσει ούτε μία μέρα την παραγωγή νικελίου. Και χωρίς να έχει προχωρήσει σε απόλυση ενός εργαζομένου. Χάρη και στην κρατική χρηματοδότηση, για πρώτη φορά τα τελευταία έτη, ύψους 52 εκατ. ευρώ. Ετσι στάθηκε δυνατή η αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή.
Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο του 2013, στο πλαίσιο του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, η Ελλάδα γνωστοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να πωλήσει, μέσω ανοικτών διαγωνισμών, ορισμένα στοιχεία ενεργητικού τα οποία είτε διαχειριζόταν η ΛΑΡΚΟ είτε ανήκαν σε αυτήν: το μεταλλουργικό εργοστάσιο στη Λάρυμνα, μέρος των μεταλλείων Αγίου Ιωάννη, μέρος των μεταλλείων Ευβοίας και τα μεταλλεία Καστοριάς. Η Επιτροπή εξέτασε, σε χωριστή έρευνα, κατά πόσον η πώληση θα είχε ως αποτέλεσμα να συνεχίσει η επιχείρηση τη δραστηριότητά της με νέα επωνυμία.
Ωστόσο, καθώς η πώληση θα διεξαγόταν μέσω ανοικτών διαγωνισμών και αφορούσε μόνο μέρος των δραστηριοτήτων της ΛΑΡΚΟ, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται οικονομική συνέχεια και ότι η πώληση δεν πραγματοποιείται προκειμένου να αποφευχθεί η επιστροφή της ασύμβατης κρατικής ενίσχυσης. Συνεπώς, η υποχρέωση επιστροφής της ασύμβατης ενίσχυσης δεν θα μεταβιβαζόταν στους αγοραστές των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού, αλλά θα εξακολουθούσε να βαρύνει τη ΛΑΡΚΟ. Επομένως, προσπάθειες έγιναν...
Με έναν νόμο και ένα άρθρο
Είχε προηγηθεί, στις 15 Νοεμβρίου 2012, επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα. Προειδοποίησε την τότε κυβέρνηση «να μην προχωρήσει στο ξεπούλημα του εθνικού πλούτου και των εθνικών δυνατοτήτων για ανάκαμψη», ενώ χαρακτήρισε τη ΛΑΡΚΟ «εμβληματική επιχείρηση» και «ιστορική βιομηχανία που έχει συνδέσει την παρουσία της με τις δυνατότητες και τις πρωτοβουλίες παραγωγικής και βιομηχανικής ανασυγκρότησης του τόπου», θυμίζοντας ότι «κατέχει το 3% των εθνικών εξαγωγών».
Και έσπευσε να προσθέσει: «Το μεγάλο έγκλημα δεν είναι οι μισθοί και οι συντάξεις – που θα επαναφέρουμε με έναν νόμο και ένα άρθρο, όταν πολύ γρήγορα θα βρεθούμε σε θέση διακυβέρνησης, για να αντιστρέψουμε αυτή την καταστροφή. Το μεγάλο έγκλημα είναι ότι θέλουν τώρα, που βρίσκονται στην εξουσία αυτοί που κατεδάφισαν τον τόπο, να ξεπουλήσουν ό,τι έχει απομείνει σε εθνικό πλούτο για να μην έχει στα χέρια της η κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, που θα αναλάβει πολύ σύντομα, τα εργαλεία για την παραγωγική ανασυγκρότηση».
Συμφωνία χωρίς αντίκρισμα
Μ’ αυτά και μ’ αυτά ήλθε και η δική του ώρα να ασχοληθεί με το θέμα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν τα χρέη προς τη ΔΕΗ. Στις 12 Ιανουαρίου 2017, εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από τη γενική συνέλευση των μετόχων της ΔΕΗ η σύμβαση για την προμήθεια ενέργειας της ΛΑΡΚΟ και τη διευθέτηση οφειλών προηγούμενων ετών. Τη σχετική εισήγηση είχε υπερψηφίσει και ο εκπρόσωπος του ΤΑΙΠΕΔ, που ελέγχει το 17% των μετοχών της ΔΕΗ, τασσόμενος, όπως είπε, με τη θέση του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο επίσης υπερψήφισε την πρόταση.
Ωστόσο το ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε διά του εκπροσώπου του ότι η εισήγηση δεν επαρκεί για να σταθμιστούν τα οφέλη και οι κίνδυνοι και έθεσε τα ερωτήματα ποια είναι η θέση του εποπτεύοντος υπουργείου για το θέμα, όπως και αν υπάρχει νομική γνωμοδότηση για μη έγερση θεμάτων ανταγωνισμού ή/και παράνομης κρατικής ενίσχυσης. Από τα χείλη του τότε επικεφαλής της ΔΕΗ ενημερώθηκε πως... δεν κρίθηκε σκόπιμο να ζητηθεί ιδιαίτερη γνωμοδότηση, δεδομένου ότι η συμφωνία αποτελούσε προϊόν διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο εταιρειών, «η οποία είναι αμοιβαία επωφελής». Ανέφερε επίσης ότι η συμφωνία έχει τη σύμφωνη γνώμη του εποπτεύοντος υπουργείου.
Ομολογία: «Θα σκάσει βόμβα»!
Οπότε, στις 9 Νοεμβρίου 2017, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα παραβίασε την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αποφεύγοντας να εκτελέσει την απόφαση 2014/539 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον παράνομο χαρακτήρα της κρατικής ενισχύσεως που χορήγησε η Ελλάδα στη ΛΑΡΚΟ Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική Α.Ε. Σημειώστε πως κατά πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, εφόσον ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να εισπράξει από τη δικαιούχο επιχείρηση το συνολικό ποσό της ενισχύσεως, τότε οφείλει να κινήσει τη διαδικασία πτωχεύσεως.
Την 1η Φεβρουαρίου 2018 εκδόθηκε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που απέρριψε την προσφυγή της ΛΑΡΚΟ κατά των αποφάσεων της Κομισιόν για επιστροφή κρατικών ενισχύσεων συνολικού ύψους 136 εκατ. ευρώ. Κατόπιν τούτου, στις 29 Μαρτίου 2018, ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μετά από συνάντηση με βουλευτές και εκπροσώπους του σωματείου εργαζομένων, αποφάνθηκε πως «η πρόσφατη καταδικαστική απόφαση δημιουργεί ένα νέο τοπίο. Ολα τα σενάρια είναι πλέον ανοιχτά»!
Είχε προηγηθεί, στις 5 Φεβρουαρίου 2018, η ομιλία του προέδρου της ΓΕΝΟΠ, Γιώργου Αδαμίδη στην εκδήλωση για την κοπή της πίτας της ΔΕΗ. Οπως ανέφερε, «θα σκάσει η βόμβα με τη ΛΑΡΚΟ», προσθέτοντας: «Πολλές εταιρείες με μεγάλες οφειλές δεν θέλουν να πληρώσουν. Είναι ευθύνη της διοίκησης αν πρέπει να συνεχίζει τη ρευματοδότησή τους χωρίς να κάνει άρση της εκπροσώπησης. Θα κριθούν όλοι γι’ αυτό».
Εργα και ημέρες του ΠΑΣΟΚ
Και καθώς και το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται σήμερα σε κατάσταση επαναστατικής γυμναστικής, να θυμίσουμε ότι: Το 1986 η ΛΑΡΚΟ εμφανιζόταν και με πλεονάζον προσωπικό και με υπερωρίες – ενώ ήδη διογκώνονταν τα χρέη προς τη ΔΕΗ! Το 1987 επιχειρήθηκε «εξυγίανση» μέσω «χρυσών» εθελουσίων αποχωρήσεων της τάξης των 2 εκατ. δραχμών. Οσοι δεν έφθαναν αυτό το ποσό λάμβαναν πριμ που κυμαίνονταν από 400.000 ως 600.000 δραχμές. Οσοι κατοικούσαν σε οικισμούς περί την επιχείρηση λάμβαναν και πριμ μετεγκατάστασης (400.000 δραχμές ανά οικογένεια). Συνολικό κόστος άνω του 1 δισ. ευρώ. Το 1988 επιβλήθηκε χαράτσι στις υγιείς επιχειρήσεις, προκειμένου να καλυφθούν οι ζημιές της ΛΑΡΚΟ!
Τι πρόκειται να γίνει τώρα...
Σήμερα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εξασφαλίζει τους εργαζομένους χωρίς να προκαλεί, προσφέροντάς τους μια δεύτερη επαγγελματική ευκαιρία μέσω δύο προγραμμάτων. Κι αυτό διότι –καθώς η εταιρεία τελεί υπό Ειδική Διαχείριση από τον Φεβρουάριο του 2020 και έχει πάψει να λειτουργεί τους τελευταίους μήνες– δεν ήταν δυνατόν να συνεχίζεται επ’ άπειρον να καλύπτεται η μισθοδοσία των εργαζομένων από το Δημόσιο με δαπάνη που από το 2020 έχει ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ!
Το ένα πρόγραμμα αφορά σε όσους είναι ηλικίας άνω των 55 ετών, προκειμένου να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο για θεμελίωση πλήρους συνταξιοδοτικού́ δικαιώματος λόγω γήρατος. Με κόστος 40 εκατ. ευρώ, οι άνθρωποι αυτοί (320 άτομα) θα εργασθούν σε μια σειρά δήμους και περιφέρειες. Με ακαθάριστες αποδοχές 1.210 ευρώ και συνολική́ χρονική́ διάρκεια απασχόλησής τους έως τα 7 έτη.
Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά σε όσους είναι ηλικίας έως 54 ετών (κόστος 19,5 εκατ. ευρώ, 536 νέες θέσεις). Οι εργαζόμενοι αυτοί θα τοποθετηθούν σε φορείς του υπουργείου Υγείας, στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), στον e-ΕΦΚΑ, στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Με ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές στα 1.210 ευρώ και την συνολική χρονική διάρκεια απασχόλησής τους να ορίζεται σε 12 μήνες με δυνατότητα επέκτασης για άλλους 12 μήνες.
Παράλληλα, μπορούν να συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης με πιστοποίηση. Γιατί πράγματι έπρεπε να υπάρξει μια λύση γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Ο Στέφανος Κασσελάκης και οι λοιποί που κατεβαίνουν στα συλλαλητήρια θα πρέπει να μας πουν το δικό τους σχέδιο. Το οποίο, άλλωστε, είδαμε επί διακυβέρνησής τους...
* Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
