Σαν σήμερα, πριν από 51 χρόνια, στις 4 Οκτωβρίου 1974, η πολιτική ζωή της Ελλάδας γύρισε σελίδα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, έχοντας επιστρέψει λίγους μήνες νωρίτερα από το Παρίσι, έδωσε όνομα και υπόσταση σε μια νέα παράταξη: τη Νέα Δημοκρατία. Δεν ήταν απλώς η ίδρυση ενός κόμματος· ήταν το πρώτο σταθερό βήμα μετά το ταραγμένο καλοκαίρι της Μεταπολίτευσης, τότε που οι Έλληνες έψαχναν σημείο αναφοράς, έδαφος να σταθούν ξανά όρθιοι.
Η Ελλάδα του ’74 δεν έμοιαζε σε τίποτα με τη σημερινή. Βαριά τραυματισμένη από τη δικτατορία, με ανοιχτή ακόμη την πληγή της Κύπρου, η κοινωνία βίωνε αβεβαιότητα αλλά και μια πρωτόγνωρη αίσθηση ελευθερίας. Οι πλατείες γέμιζαν με πολιτικές συζητήσεις, οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν με πάθος, και όλοι μιλούσαν για «δημοκρατία» σαν για κάτι που έπρεπε να ξανακερδηθεί καθημερινά. Σε αυτό το κλίμα, ο Καραμανλής αποφάσισε να ιδρύσει έναν νέο πολιτικό φορέα, που δεν θα έμοιαζε με τις παλιές παρατάξεις της προδικτατορικής εποχής.
Η επιλογή του ονόματος μόνο τυχαία δεν ήταν. «Νέα Δημοκρατία»: ηχηρό, απλό, με μια υπόσχεση. «Νέα», γιατί η χώρα έπρεπε να αποτινάξει τις σκιές του παρελθόντος· «Δημοκρατία», γιατί αυτό ήταν το ζητούμενο μετά από επτά χρόνια αυταρχισμού. Εκείνη τη στιγμή, το σύνθημα λειτούργησε περισσότερο ως εγγύηση παρά ως ιδεολογικό στίγμα. Ο κόσμος χρειαζόταν σιγουριά και σταθερότητα, κι αυτό ήταν που εκπροσωπούσε ο Καραμανλής.
Μόλις έξι εβδομάδες μετά την ίδρυση, η Νέα Δημοκρατία κατέβηκε στις πρώτες ελεύθερες εκλογές και θριάμβευσε με πάνω από 54%. Η νίκη εκείνη δεν ήταν απλώς κομματική· ήταν μια ψήφος εμπιστοσύνης στη σταθερότητα, στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, στη δημοκρατία που μόλις είχε ξαναγεννηθεί. Με αυτήν τη δυναμική, ήρθε και το δημοψήφισμα για το πολίτευμα, που έκλεισε οριστικά τον κύκλο της μοναρχίας.
Από τότε έχουν περάσει 51 χρόνια. Η Νέα Δημοκρατία έζησε νίκες και ήττες, μεγάλες στιγμές και δύσκολες περιόδους. Πέρασε από διαφορετικές ηγεσίες, άλλαξε ύφος και γλώσσα, άλλοτε περισσότερο συντηρητική κι άλλοτε πιο φιλελεύθερη, πάντοτε όμως κρατώντας τον κεντρικό της ρόλο στο πολιτικό σκηνικό. Για πολλούς Έλληνες, η ΝΔ έγινε συνώνυμη της σταθερότητας, της ευρωπαϊκής προοπτικής και του «μεγάλου κόμματος εξουσίας». Για άλλους, αποτέλεσε τον βασικό αντίπαλο, την παράταξη απέναντι στην οποία καθορίστηκαν οι υπόλοιπες.
Όπως κάθε πολιτικός οργανισμός που ζει μισό αιώνα, έτσι και η Νέα Δημοκρατία δεν έμεινε ίδια. Προσαρμόστηκε, άλλαξε, πέρασε κρίσεις. Όμως το γεγονός ότι παραμένει το μοναδικό κόμμα της Μεταπολίτευσης που διατηρεί αδιάλειπτα τη θέση του στο προσκήνιο, είναι από μόνο του ιστορικό. Σηματοδοτεί όχι μόνο την αντοχή της ίδιας της παράταξης, αλλά και την ανάγκη του πολιτικού συστήματος να στηρίζεται σε σταθερούς πόλους.
Σαν σήμερα, λοιπόν, δεν μιλάμε μόνο για την ίδρυση ενός κόμματος. Μιλάμε για μια ολόκληρη εποχή που ξεκίνησε εκείνον τον Οκτώβρη του ’74. Για τις προσδοκίες ενός λαού που βγήκε από τη νύχτα της δικτατορίας και αναζήτησε πυξίδα σε ένα όνομα απλό, αλλά φορτωμένο ελπίδες: Νέα Δημοκρατία. Και αν κάτι αποδεικνύει η πορεία των 51 χρόνων, είναι ότι εκείνη η ιδρυτική στιγμή παραμένει ζωντανή, όχι μόνο ως ανάμνηση, αλλά και ως συνεχής υπενθύμιση ότι η δημοκρατία χρειάζεται πάντα ανθρώπους, κόμματα, θεσμούς που να τη στηρίζουν και πολίτες που να τη διεκδικούν.
