«Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα…». Η δήλωση αυτή του Τζον Φ. Κένεντι ήταν που οδήγησε τον Brady Kiesling, σήμερα πρόεδρο του Συλλόγου Δημοκρατικού Κόμματος ΗΠΑ στην Ελλάδα, να μπει στην υπηρεσία Εξωτερικών. Μιλά στο «Μανιφέστο» για τον δολοφονηθέντα πρόεδρο των ΗΠΑ, την παρακαταθήκη του και όσα τον έκαναν τόσο ξεχωριστό ώστε να πρωταγωνιστεί έως τις μέρες μας στην πολιτική.
Τι είναι αυτό που έκανε τον πρόεδρο Κένεντι διαφορετικό;
Ο Τζον Φ. Κένεντι είχε αύρα. Η νιότη του και η ενέργειά του, σε συνδυασμό με τις υψηλού επιπέδου σπουδές του και τον ηρωισμό που επέδειξε υπηρετώντας στον Β’ ΠΠ, δημιούργησαν μια προσωπικότητα που προσείλκυε εκατομμύρια πολίτες. Ήταν έντονα ανταγωνιστικός, αλλά πολύ γοητευτικός και ήξερε πώς να τραβάει ξεχωριστούς ανθρώπους γύρω του. Αυτή η ανταγωνιστικότητα μας βοήθησε να ηγηθεί σε δύσκολες καταστάσεις, ιδιαίτερα στο Βιετνάμ, αλλά ήξερε πότε να προχωρήσει σε έναν ήσυχο συμβιβασμό, όπως κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας.
Έχετε σκεφθεί πώς θα ήταν η πολιτική αν δεν ήταν μέρος της Ιστορίας και μάλιστα σε μια ευαίσθητη περίοδο;
Για την τότε αμερικανική κοινωνία η πολιτική ήταν προνόμιο κυνικών ηλικιωμένων ανδρών. Ο Κένεντι με την Τζάκι και την ανεπιτήδευτη κομψότητά της έφερε νέα αίγλη (και μικρά παιδιά) στον Λευκό Οίκο. Αυτό ήταν ζωτικής σημασίας για την αναμόρφωση του Δημοκρατικού Κόμματος σε μια νεότερη, πιο προοδευτική κατεύθυνση, δημιουργώντας το συνασπισμό που επέτρεψε στον διάδοχο του JFK, Λίντον Τζόνσον, να περάσει το νόμο για τα Πολιτικά Δικαιώματα, αν και με κόστος την απώλεια πολλών ψηφοφόρων του Νότου.
Κατηγορήθηκε ότι ήταν φιλελεύθερος. Μετά από 60 χρόνια εσείς πώς θα τον χαρακτηρίζατε;
Για ποιους τελικά ο φιλελευθερισμός να θεωρηθεί κατηγορία; Ο JFK ήταν περήφανος φιλελεύθερος με την αρχική του, γνήσια έννοια, είχε το χαρακτήρα, τη φιλοσοφία και την προσωπική συμπεριφορά που αρμόζει σε έναν ελεύθερο άνθρωπο. Για τον JFK, μια φιλελεύθερη κοινωνία προωθεί την προσωπική ελευθερία, ενώ αναμένει ότι αυτή η ελευθερία θα μετριάζεται από ένα ισχυρό αίσθημα προσωπικής ευθύνης, κοινωνικής αλληλεγγύης και σεβασμού της ατομικής αξιοπρέπειας.
Προφανώς, ο φιλελευθερισμός του JFK ήταν πιο κατανοητός το 1961. Τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόβαλλαν ως η εναλλακτική λύση στα βαθιά και προφανώς ανελεύθερα κράτη του σοβιετικού μπλοκ, όπου ο παθητικός κομφορμισμός ήταν η μόνη ασφαλής πορεία για τους απλούς πολίτες. Ο φιλελευθερισμός μας οδήγησε σε κορυφαία πανεπιστήμια παγκοσμίως, λαμπρούς, δημιουργικούς επιστήμονες και δυναμικούς επιχειρηματίες με την οικονομική ελευθερία να θέτουν τις νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Οικονομικά ήταν ρεαλιστικό, μια διαρκώς μεταβαλλόμενη ισορροπία καπιταλισμού και σοσιαλδημοκρατίας.
Η προσπάθεια να μετατραπεί ο «φιλελεύθερος» σε προσβολή, μια προσπάθεια που υποστηρίζεται σθεναρά από το Κρεμλίνο και τους φίλους του, στοχεύει να αποθαρρύνει τους πολιτικούς από το να πραγματοποιήσουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε μια υγιή κοινωνία. Ο προκάτοχος του Κένεντι, ο μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός Αϊζενχάουερ, δέχτηκε επίθεση ως σοσιαλιστής επειδή χρησιμοποίησε χρήματα από φόρους για την κατασκευή διαπολιτειακών αυτοκινητοδρόμων. Τώρα, όταν ο Τζο Μπάιντεν κινητοποιεί τα τρισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για να επιτρέψει στους Αμερικανούς και τους γείτονές τους να αμυνθούν ενάντια στην κλιματική αλλαγή, δέχεται επίθεση ως «κομμουνιστής» από ανθρώπους που στον αγώνα μεταξύ ελευθερίας και αυταρχισμού προτιμούν το δεύτερο.
Ποιο είναι εκείνο για το οποίο οι ΗΠΑ θα πρέπει να είναι πάντα ευγνώμονες στον Κένεντι;
Η έκκληση του JFK προς τους νέους να υπηρετήσουν τη χώρα τους («Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα…») ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά και ο απόηχος αυτής της έκκλησης δεν έχει ξεθωριάσει. Οταν μπήκα στην Υπηρεσία Εξωτερικών των ΗΠΑ το 1983, αυτό το ιδανικό ήταν μέρος της απόφασής μου. Πολλοί από τους καλύτερους συναδέλφους μου μπήκαν στην κυβέρνηση εμπνευσμένοι από την υπηρεσία τους στο Σώμα Ειρήνης, μια από τις καλύτερες πρωτοβουλίες του JFK. Το πρόσφατα ανακοινωθέν American Climate Corps ακολουθεί το παράδειγμα του JFK.
Η δική μας «Δημοκρατικοί στο Εξωτερικό», μια οργάνωση εθελοντών που βοηθούν Αμερικανούς πολίτες στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο να ψηφίσουν στις εκλογές των ΗΠΑ, αποτελεί περήφανο μέρος της παράδοσης αυτής της ίδιας υπηρεσίας.
