Την περασμένη Τετάρτη έγιναν μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για την τραγωδία στα Τέμπη, στις οποίες διαμαρτυρίες συμμετείχαν μέσω απεργίας η ΑΔΕΔΥ, τα μεγαλύτερα εργατικά κέντρα της χώρας και διάφορες ακόμα ομοσπονδίες και σωματεία. Και το ερώτημα εδώ είναι το εξής: Πρέπει οπωσδήποτε να απεργήσεις για να κάνεις μία διαμαρτυρία;
του Μιχάλη Δεμερτζή
Για να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι: Εάν η διαμαρτυρία δεν σχετίζεται με τη δουλειά σου, προς τι η απεργία; Εννοείται, βέβαια, ότι ο καθένας έχει το συνταγματικό δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί για οτιδήποτε θέλει. Η ημέρα όμως έχει 24 ώρες… Είναι απαραίτητο να διαμαρτυρηθείς την ώρα της εργασίας σου; Οι εργαζόμενοι στα μέσα αστικών συγκοινωνιών, ας πούμε, γιατί πρέπει να σταματήσουν να εξυπηρετούν τον κόσμο προκειμένου να πάρουν θέση για ένα κοινωνικό ζήτημα; Δεν αρκεί που πενθούμε ως κοινωνία, πρέπει να ταλαιπωρηθούμε κι από πάνω;
Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μία, είναι συγκεκριμένη και, παρότι την γνωρίζουμε όλοι, δεν την πολυσυζητάμε γιατί είναι πολύ άβολη: Στην Ελλάδα, μονίμως ψάχνουμε αφορμές για να σταματήσουμε να δουλεύουμε. Για να είμαστε ακριβείς βέβαια, αυτό το φαινόμενο στην πράξη αφορά το δημόσιο τομέα πολύ περισσότερο από τον ιδιωτικό, αλλά ως νοοτροπία αγγίζει τους πάντες, καθώς τον τόνο στην ελληνική εργασιακή ηθική τον δίνει το Δημόσιο. Σχεδόν όλοι οι Έλληνες εκεί θέλουμε να δουλέψουμε…
Σε κάθε περίπτωση, όταν υπάρχει μία γιορτή δεν δουλεύουμε, όταν υπάρχει μία μέρα ανάμεσα στη γιορτή και το Σαββατοκύριακο πάλι δεν δουλεύουμε, όταν συνδικαλιζόμαστε σίγουρα δεν δουλεύουμε, όταν ψηφίζουμε επίσης δεν δουλεύουμε και, γενικώς, όταν υπάρχει ένα μεγάλο γεγονός εθνικής εμβέλειας συνηθίζουμε να σταματάμε να δουλεύουμε. Θα μου πείτε, τώρα, πως όταν συνέβη η τραγωδία στο Μάτι δεν κάναμε απεργία… Σωστά, μόνο που τότε ήταν καλοκαίρι και οι περισσότεροι δεν ήμασταν στην εργασία μας αλλά στις παραλίες.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα της σχέσης μας με την εργασία είναι αυτό της Πρωτομαγιάς του 2021. Θυμάστε τότε; Που η Πρωτομαγιά έπεσε Σάββατο; Επειδή, λοιπόν, έπεσε Σάββατο, αποφασίσαμε ότι θα κάνουμε Πρωτομαγιά την Τρίτη. Την Τρίτη ήταν 4 Μαΐου αλλά εμείς αποφασίσαμε ότι θα είναι 1 Μαΐου και θα την περάσουμε σαν αργία. Επειδή όμως Πρωτομαγιά σημαίνει εργατιά, κάναμε και μία απεργία την Πέμπτη, στις 6 Μαΐου, γιατί έτσι. Καταλάβατε; Το Σάββατο Πρωτομαγιά, την Τρίτη αργία Πρωτομαγιάς και την Πέμπτη απεργία Πρωτομαγιάς! Μόνο στην Ελλάδα…
Μιλάμε για μία εργασιακή αντίληψη το λιγότερο νοσηρή. Δεν λέμε ότι είναι κακό να θέλεις να πηγαίνεις λιγότερο στη δουλειά σου. Λέμε ότι είναι κακό να ερμηνεύεις τα πάντα ως δικαίωμα να μην δουλέψεις. Η εργασία υπάρχει για να παράγει κάποια πράγματα που χρειαζόμαστε στις ζωές μας. Εμείς κάνουμε λες και στις ζωές μας είμαστε γκεστ σταρ. Λες και κάποιος άλλος θα παραγάγει στη θέση μας αυτά που χρειαζόμαστε ή θα παραχθούν ως διά μαγείας από μόνα τους, ενώ εμείς απλά θα χτυπάμε κάρτα για να παίρνουμε μισθό. Η αγορά, με άλλα λόγια, μας είναι κάτι άγνωστο και αφιλόξενο, το οποίο θέλουμε να είναι εκεί μόνο για να μας εξυπηρετεί, αλλά όχι για να μας δώσει ευκαιρίες, δουλειά ή αξία. Αυτά, βλέπετε, δημιουργούν υποχρεώσεις και εμείς θέλουμε μόνο δικαιώματα.
Όλα τα παραπάνω εξηγούν γιατί στην Ελλάδα όταν λέμε «αγώνας» δεν εννοούμε ποτέ τις δυσκολίες της εργασίας ή της καθημερινότητάς μας, αλλά τις συγκεντρώσεις και τις απεργίες. Στην πραγματικότητα, αυτός ο «αγώνας» δεν είναι παρά η αφορμή για να αφήσουμε τις υποχρεώσεις μας στην άκρη, με το πρόσχημα ότι θέλουμε αλλαγές προς το καλύτερο. Η ειρωνεία, εν τω μεταξύ, σε όλο αυτό είναι πως όταν κάτι πάει πραγματικά να αλλάξει, κάνουμε πάλι συγκεντρώσεις και απεργίες ώστε να μην αλλάξει τίποτα!
