Η Γαλλορωσική κοινοπραξία πυρηνικού καυσίμου προκαλεί πολιτικές εντάσεις στη Γερμανία, ενώ η Ευρώπη προσπαθεί να μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.
Η Framatome, θυγατρική της γαλλικής EDF, σχεδιάζει να παράγει πυρηνικό καύσιμο στο Λίνγκεν της Γερμανίας, χρησιμοποιώντας ρωσικά εξαρτήματα από τη TVEL (Rosatom), όπως αναφέρει το Politico. Το σχέδιο προκαλεί έντονες αντιδράσεις λόγω της γεωπολιτικής έντασης, των κυρώσεωνστη Ρωσία και των κινδύνων ασφαλείας, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Η τελική απόφαση του Βερολίνου αναμένεται να κρίνει την ισορροπία ανάμεσα στην ενεργειακή αυτονομία και την εθνική ασφάλεια.
Μια τριγωνική σχέση που είναι κοντά στην υλοποίηση παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία θα βοηθά τη Γαλλία στην παραγωγή πυρηνικού καυσίμου για τους αντιδραστήρες της.
Η συνεργασία
Η γαλλο-ρωσική κοινοπραξία θα κατασκευάζει ράβδους πυρηνικού καυσίμου και άλλα εξαρτήματα στο Λίνγκεν της Γερμανίας.
Το εργοστάσιο θα διαχειρίζεται η Framatome, θυγατρική της γαλλικής κρατικής εταιρείας ενέργειας EDF (είναι η γαλλική ΔΕΗ), χρησιμοποιώντας ρωσικά εξαρτήματα που θα προμηθεύει η TVEL, μέρος του πυρηνικού γίγαντα Rosatom που ελέγχεται από το Κρεμλίνο. Η TVEL δεν θα συμμετέχει άμεσα στη λειτουργία του εργοστασίου, αλλά θα προμηθεύει τα ρωσικής κατασκευής εξαρτήματα που είναι απαραίτητα για την παραγωγή του πυρηνικού καυσίμου.
Η Framatome ασκεί έντονες πιέσεις στις γερμανικές Αρχές να εγκρίνουν το έργο, κινητοποιώντας τη γαλλική κυβέρνησης μέχρι τα ανώτερα κλιμάκια. Υποστηρίζει ότι οι καλές επιχειρήσεις για τη Framatome, είναι καλές επιχειρήσεις για την Ευρώπη.
Τα αγκάθια
Ωστόσο, όπως τονίζει το Politico, το σχέδιο έρχεται σε μια περίοδο που η ΕΕ προσπαθεί να απαγορεύσει όλες τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία ως αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παράλληλα το σχέδιο προκαλεί ανησυχίες στην κρατιδιακή και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για τον κίνδυνο κατασκοπείας και άλλες απειλές για την ασφάλεια.
Η πρόταση για τη γαλλορωσική κοινοπραξία δεν έχει πάρει το πράσινο φως από το Βερολίνο. Η τελική απόφαση αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες, χωρίς να υπάρχει χρονοδιάγραμμα .
Για τη Γερμανία, συνεχίζει το Politico, το να πει «ναι» είναι πολιτικά δύσκολο. Οι Α ρχές στο Βερολίνο ανησυχούν για τους κινδύνους ασφαλείας και την ρωσική κατασκοπεία, ενώ ορισμέν οι αξιωματούχ οι προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να επιτραπεί σε ρωσική εταιρεία να αποκτήσει πρόσβαση σε μια χώρα που βρίσκεται σχεδόν σε πόλεμο με το καθεστώς του Πούτιν και εξακολουθεί να βασανίζεται από την παλιά της εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια.
Οι Γερμανικές ενστάσεις
Οι γερμανικές περιφερειακές Αρχές πρέπει και αυτές να εγκρίνουν το σχέδιο, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα ενθουσιώδεις.
Ο Κρίστιαν Μάγερ, υπουργός Περιβάλλοντος της Κάτω Σαξονίας, είναι μάλιστα ιδιαίτερα επιφυλακτικός . Υπενθυμίζει ότι «η Γερμανία κάποτε επέτρεψε στη Gazprom την πρόσβαση σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές και έγινε ευάλωτη σε εκβιασμούς όταν ο Πούτιν έκλεισε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια της κρίσης». Το υπουργείο του είναι η τελική αρχή που θα εγκρίνει το Λίνγκεν
Γαλλία – Ρωσία συνεργασία (στα πυρηνικά)#
Η συνεργασία ανάμεσα στην Framatome και την Rosatom άρχισε το 2021, όταν οι δύο πλευρές υπέγραψαν μακροχρόνια συνεργασία και συνέστησαν κοινοπραξία όπου Framatome κατέχει το 75% και η TVEL το 25%.
Η αίτηση της Framatome για την κατασκευή του εργοστασίου στο Λίνγκεν, με ρωσική τεχνογνωσία, ήλθε τον Μάρτιο του 2022, λίγες ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η γαλλική εταιρεία ισχυριζόταν ότι η κίνηση εντέλει θα μείωνε την εξάρτηση από τη Ρωσία: μια όχι τέλεια αλλά «100% ευρωπαϊκή λύση». Παράλληλα, η Framatome εργάζεται και πάνω στα δικά της σχέδια σε δικό της εργοστάσιο στη Γαλλία.
Η Framatome επιμένει ότι κανένας Ρώσος μηχανικός δεν έχει πατήσει στο Λίνγκεν και ότι μετά την εισβολή με τη Ρωσία οι επαφές είναι περιορισμένες.
Παρά ταύτα η Γερμανία αμφισβητεί αυτό το αφήγημα και θεωρεί ότι η συνεργασία απειλεί την εθνική και την εξωτερική ασφάλεια.
Σε αυτό το πλαίσιο το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, όπου βρίσκεται το Λίνγκεν, ζήτησε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τη γνώμη της, αλλά η κυβέρνηση Σολτς κατέρρευσε πριν απαντήσει. Η Κάτω Σαξονία επανήλθε στην κυβέρνηση Μερτς με νέα στοιχεία και αναμένει.
Πιέσεις στο Βερολίνο
Παράλληλα, η Framatome εντείνει τις προσπάθειες για lobbying στις γερμανικές Αρχές, ήδη από το 2024. Χρησιμοποιεί την εταιρεία συμβούλων Berlin Global Advisors που θεωρείται ότι έχει καλές σχέσεις και με το CDU και τα SPD, αλλά και τη Ρωσία. Πρόκειται για ένα «αβλαβές εγχείρημα» είναι το επιχείρημα των συνβούλων.
Η Framatome πιέζει αλλά απομένει να δούμε αν οι προσπάθειές της θα αποδώσουν καρπούς, σημειώνει το Politico. Υπέρ της λειτουργεί το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει επιβάλει μέχρι στιγμής κυρώσεις στη ρωσική πυρηνική βιομηχανία ή στη Rosatom.
Η Κομισιόν, από την πλευρά της, έχει έτοιμο ένα σχέδιο για την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια ενώ υποστηρίζει οικονομικά την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων μέσω των προγραμμάτων SAVE και APIS, τα οποία θέτουν τις βάσεις για μια εξ ολοκλήρου ευρωπαϊκή παραγωγή. Μία από τις εταιρείες που λαμβάνουν τέτοια υποστήριξη είναι... η Framatome, η οποία έχει λάβει επιχορήγηση 10 εκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ.
Ανεξάρτητα, τώρα, από το τι θα συμβεί στο Λίνγκεν, η Framatome σχεδιάζει ήδη να παράγει το ρωσικό καύσιμο για 15 από τους αντιδραστήρες που λειτουργούν στην ΕΕ, στις εγκαταστάσεις της στο Ρομάν-σιρ-Ιζέρ-Isère, κοντά στη Λυών, από το 2027. Η γαλλική εταιρεία δηλώνει ότι θα είναι σε θέση να προμηθεύσει όλους τους αντιδραστήρες με το δικό της καύσιμο από το 2035.
