Η ανθρωπιστική κρίση στις σύγχρονες κοινωνίες δεν αποτελεί, δυστυχώς, μόνο μία αναπόφευκτη έκβαση του πολέμου και της μετανάστευσης. Είναι μία καθημερινότητα από δεκάδες περισσότερο ή λιγότερο αθώα περιστατικά απανθρωπιάς, αναλγησίας, ομοφοβίας και ρατσισμού, που φτάνουν μέχρι τη βία και την εγκληματικότητα.
Από τον ταξιτζή που αρνήθηκε να βάλει στο αυτοκίνητο τον σκύλο-συνοδό αθλήτριας παραολυμπιονίκη και την παράνομη στάθμευση σε θέσεις ΑμεΑ, μέχρι τη βίαιη συμπεριφορά που οδήγησε στον θάνατο του Αντώνη Καργιώτη στο λιμάνι του Πειραιά στις 5/9/2023, όταν μέλη του πληρώματος του πλοίου «Blue Horizon» της Attica Group με προορισμό το Ηράκλειο έσπρωξαν τον 36χρονο από τον καταπέλτη στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να πνιγεί αβοήθητος.
Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης οι πολίτες του κόσμου γίνονται πρωταγωνιστές και κομπάρσοι στη «La strada» του Φελίνι. Στη μεταπολεμική Ιταλία, όπου ένας πλανόδιος καλλιτέχνης, ο βίαιος Ζαμπανό, αγοράζει για τις ανάγκες των ατραξιόν του την κόρη μιας φτωχής αγρότισσας, την ευαίσθητη και ονειροπαρμένη Τζελσομίνα που υπομένει με χαμόγελο την απάνθρωπη συμπεριφορά του. Οταν όμως, έπειτα από διάφορες περιπλανήσεις και κακουχίες, χάσει το χαμόγελό της, ο Ζαμπανό την εγκαταλείπει. Το μελαγχολικό τραγούδι της Τζελσομίνα μένει ν’ αντηχεί στ’ αυτιά της κοινωνίας. Θα μπορέσει να ανοίξει τα μάτια της και να αντιμετωπίσει τους καθημερινούς πολέμους με τη σκληρότητα και τη βαναυσότητα;
Συνθλίβονται αξίες
Οπως κατήγγειλε μία τυφλή παραολυμπιονίκης, οδηγός ταξί αρνήθηκε να την επιβιβάσει στο όχημα μαζί με τον σκύλο-οδηγό της στις 3 Σεπτεμβρίου όταν κάλεσε ταξί από ραδιοταξί για να τη μεταφέρει από την Κηφισιά στον προορισμό της. Φτάνοντας ο οδηγός στο σημείο όπου είχε κλειστεί το ραντεβού, ενημέρωσε την τυφλή αθλήτρια πως δεν γίνεται να την εξυπηρετήσει λόγω του σκυλιού-οδηγού της. Τότε η γυναίκα κατέβηκε από το ταξί, έβγαλε το κινητό της και ξεκίνησε να τραβά βίντεο την αντίδραση του οδηγού.
«Αν κατουρήσει, εγώ τι θα κάνω;» ακούγεται να ρωτά ο οδηγός. «Ξέρετε τι σημαίνει σκύλος-οδηγός;» απαντά η παραολυμπιονίκης. Στον έντονο διάλογο που ακολούθησε όσον αφορά τις προβλέψεις του νόμου, ο ταξιτζής κατέληξε: «Σε αυτό το ταξί εγώ κάνω κουμάντο». Το περιβόητο κουμάντο σε αυτή τη χώρα είναι τελικά ένα κακό σπυρί μιας μιαρής ασθένειας: της αδιαφορίας και της έλλειψης σεβασμού των δικαιωμάτων και των αναγκών του συνανθρώπου.
Γνώριμες και καθημερινές οι εικόνες στην πόλη με τριπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα, με ή χωρίς τον οδηγό στη θέση του. Στάθμευση σε ράμπες και θέσεις ΑμεΑ ενώ ένα λευκό μπαστούνι προσπαθεί να ελιχθεί ανάμεσα από τα εμπόδια για να διασχίσει τον δρόμο και να περάσει απέναντι ένας τυφλός, με τα αυτοκίνητα όχι μόνο να μη σταματούν, αλλά ούτε να κόβουν ταχύτητα.
Ισως η κατάσταση να είναι κατά τι βελτιωμένη γιατί, όπως λέει και ο λαός, ο φόβος φυλάει τα έρμα. Η παράνομη στάθμευση σε θέσεις ΑμεΑ το 2025 επιφέρει πρόστιμο 150 ευρώ, αφαίρεση πινακίδων και άμεση απομάκρυνση του οχήματος, με βάση τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Ηλικιακός ρατσισμός;
Στις σύγχρονες κοινωνίες όμως δεν είναι όλοι για όλα. Και στην Ελλάδα του τουρισμού και της φιλοξενίας, οι ντόπιοι και δη οι ηλικιωμένοι δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις υπηρεσίες.
Τον περασμένο Ιούλιο επισκέπτης οργανωμένης πλαζ στην Αγία Παρασκευή Αλεξανδρούπολης κατήγγειλε τη βάναυση και προσβλητική συμπεριφορά ιδιοκτήτη beach bar απέναντι σε οικογένεια τακτικών πελατών, ανάμεσά τους δύο ηλικιωμένες γυναίκες 75 και 77 ετών. Ο ιδιοκτήτης φέρεται να απαίτησε, με φωνές και ειρωνείες, την αποχώρηση πελατών επειδή δεν του αρκούσε η κατανάλωση των 25 ευρώ, άλλωστε εκείνος «έκανε κουμάντο» και τον έπνιγε το… δίκιο του: «Η ευγένεια τελείωσε. Δεν οδηγεί πουθενά. Ενα καλοκαίρι έχουμε να βγάλουμε κανένα φράγκο. Σηκωθείτε». Και έτσι, σώριασε τους Ελληνες πελάτες κάτω από μία ομπρέλα, με τη σκιά να μη φτάνει καν το ενάμισι μέτρο.
Ενώ τον Μάρτιο του 2023 σε αργία τέθηκε με εντολή του τότε υπουργού Υγείας Θάνου Πλέυρη ένας υπάλληλος ιδιωτικού ασθενοφόρου που κλήθηκε στον Ωρωπό να παραλάβει ηλικιωμένη ασθενή. Για να την καθαρίσει, την έβαλε γυμνή στην πυλωτή της κατοικίας και την έπλυνε με το λάστιχο ποτίσματος, σε κοινή θέα.
Το 2021 καταγράφεται ένα ακόμη περιστατικό απάνθρωπης συμπεριφοράς σε ηλικιωμένο ΑμεΑ σε τραπεζικό κατάστημα Μεγάρων. Το θερμόμετρο έδειχνε 35 βαθμούς. Ενας ηλικιωμένος, με ραντεβού στις 11:00, περιμένει έξω από την πόρτα μέσα στον ήλιο με δύο πατερίτσες για τουλάχιστον 20 λεπτά. Η υπάλληλος του αρνείται την είσοδο. Ο άνθρωπος αρχίζει να μη νιώθει καλά και οι άλλοι πελάτες που ήταν στην ουρά χτυπούν το τζάμι προκειμένου να ανοίξουν για να μη λιποθυμήσει. Η υπάλληλος τους ζητάει τον λόγο και αρχίζει να εξηγεί ότι δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη για άτομα με αναπηρίες ώστε να πάρουν προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση!
Μήπως, τελικά, ζούμε (ή θα έπρεπε να ζούμε) σε άλλη χώρα;