Η εσωκομματική εκλογική διαδικασία του Οκτωβρίου για την ανάδειξη νέου προέδρου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ύστερα από μακρά περίοδο έντονων αμφισβητήσεων από τους επίδοξους «δελφίνους» και μιας πολύμηνης προεκλογικής περιόδου με ένθεν κακείθεν συντροφικά μαχαιρώματα, κυριάρχησε στην πολιτική ατζέντα του Σοσιαλιστικού Κινήματος για τη χρονιά που φεύγει σύντομα. 

Κομβικό σημείο για τον Νίκο Ανδρουλάκη αποτέλεσαν οι ευρωεκλογές του Ιουνίου, όταν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έβαλε ψηλά τον πήχυ θέτοντας με επίσημες δηλώσεις του στόχο τη δεύτερη θέση, κάτι που τελικά δεν επετεύχθη. 

Το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές του Ιουνίου τερμάτισε τρίτο, με τα ποσοστά του καθηλωμένα στα αντίστοιχα που συγκέντρωσε στις βουλευτικές εκλογές, παρά το γεγονός ότι η ψήφος για την Ευρωβουλή θεωρείται «χαλαρή» και πολλοί ψηφοφόροι έδειξαν να βρίσκουν διέξοδο στα μικρά κόμματα για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους γυρίζοντας στην ουσία την πλάτη στο ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη.

Το ΠΑΣΟΚ τερμάτισε τρίτο, κερδίζοντας όμως κάποιους νομούς στον χάρτη. Ηράκλειο και Λασίθι μετά από χρόνια βάφτηκαν πράσινα, ενώ σε 19 νομούς ήρθε δεύτερο. Τα ποσοστά όμως στα αστικά κέντρα δεν ήταν καλά. Συγκεκριμένα, υπήρξε γεωγραφική εκλογική ασυμμετρία, που είχε συνέπεια να ξεκινήσει το γαϊτανάκι της αμφισβήτησης.

Η αντίδραση ήταν άμεση από στελέχη του κινήματος που αμφισβήτησαν ανοιχτά τον Νίκο Ανδρουλάκη, προεξάρχοντος του δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα, ο οποίος ανακοίνωσε έπειτα από λίγες ημέρες και επίσημα την υποψηφιότητά του για την προεδρία του κόμματος θέτοντας μέσα από τις δεσμεύσεις του ακόμη πιο ψηλά τον πήχυ των προσδοκιών για το ΠΑΣΟΚ και τονίζοντας ότι ο νέος πρόεδρος του κόμματος θα πρέπει να μπορεί να κερδίσει στα ίσια τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την Άννα Διαμαντοπούλου να σημειώνει με έμφαση ότι ο νέος ηγέτης θα πρέπει να έχει στοιχεία κυβερνησιμότητας.

Η χρονιά ξεκίνησε με το ΠΑΣΟΚ να είναι δημοσκοπικά στη δεύτερη θέση. Στη συνέχεια όμως ήρθαν δύο νομοσχέδια που τάραξαν τα λιμνάζοντα ύδατα της Χαριλάου Τρικούπη.

Το πρώτο νομοσχέδιο ήρθε τον Φεβρουάριο και αφορούσε τον γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Κατά την ψηφοφορία απείχαν 11 βουλευτές που αποτελούν περίπου το 1/3 της κοινοβουλευτικής δύναμης του κόμματος. Η απουσία αυτή άνοιξε έναν κύκλο εσωστρέφειας, καθώς το ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα που έκανε τις μεγάλες τομές στο οικογενειακό δίκαιο και πολλοί πίστεψαν πως έπρεπε να τιμήσει την ιστορία του και να στηρίξει σύσσωμο το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Η διαφοροποίηση αυτή των 11 βουλευτών έφερε γκρίνια και δυσαρέσκεια στα στελέχη του κόμματος.

Λίγες ημέρες αργότερα η κυβέρνηση έφερε ακόμη ένα νομοσχέδιο που προκάλεσε αναστάτωση στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ. Αφορούσε τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Στη θυελλώδη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας που έγινε στις αρχές Μαρτίου άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Βουλευτές κατηγόρησαν την ηγετική ομάδα για θολό πολιτικό στίγμα και τόνισαν πως θέλουν να ψηφίσουν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Η ηγετική ομάδα αντέδρασε.

Βουλευτές του κόμματος δήλωσαν τότε πως το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν προωθεί και δεν διασφαλίζει την παιδεία ως ποιοτικό δημόσιο αγαθό και ως βασικό μοχλό κοινωνικής κινητικότητας. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επέβαλε κομματική πειθαρχία και βουλευτές όπως η Νάντια Γιαννακοπούλου και ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος αναγκάστηκαν να πειθαρχήσουν και να καταψηφίσουν. Το ρήγμα όμως είχε ενεργοποιηθεί στο εσωτερικό της παράταξης.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης στη διευρυμένη Κοινοβουλευτική Ομάδα που έγινε μετά τις ευρωεκλογές στο ισόγειο της Χαριλάου Τρικούπη, με τη συμμετοχή μελών του Πολιτικού Συμβουλίου, δέχτηκε τα πυρά των στελεχών του κόμματος. Τον κατηγόρησαν για πολλά, ενώ ο Φίλιππος Σαχινίδης τον παρομοίασε με τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Δεν αντέδρασε όμως. 

Σημείωσε όλες τις πολιτικές διαφωνίες και λίγες ημέρες αργότερα, στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που έγινε στις 30 Ιουνίου, σήκωσε το γάντι. Απάντησε σε όλους από το βήμα του κορυφαίου κομματικού οργάνου και τόνισε πως το ΠΑΣΟΚ θα οδηγηθεί σε εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη νέου αρχηγού στις 6 και 13 Οκτωβρίου.

Αμέσως Παύλος Γερουλάνος και Χάρης Δούκας έκαναν γνωστές τις προθέσεις τους να διεκδικήσουν την ηγεσία του κόμματος και δήλωσαν υποψηφιότητα. Ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες οι Μιχάλης Κατρίνης και Νάντια Γιαννακοπούλου. Ενώ στις 16 Ιουλίου η Άννα Διαμαντοπούλου ανακοίνωσε κι εκείνη την υποψηφιότητά της.

Το καλοκαίρι η Χαριλάου Τρικούπη μπήκε σε νέο κύκλο εσωστρέφειας και θερινού κομματικού ράλι. Τα στρατόπεδα με τους υποψήφιους σχηματίστηκαν σχετικά νωρίς. Οι υποψήφιοι όργωσαν την Ελλάδα για να πείσουν όσο το δυνατόν περισσότερα στελέχη να στηρίξουν την υποψηφιότητά τους. Σε κάθε νομό έγιναν πολιτικές εκδηλώσεις. Αυτός ο πολιτικός διάλογος κορυφώθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου με το ντιμπέιτ στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ. Έξι υποψήφιοι για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, έκαναν τον απολογισμό τους και συγκρούστηκαν πολιτικά για το αύριο της παράταξης.

303.223 φίλοι και μέλη του ΠΑΣΟΚ ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και ψήφισαν για νέο αρχηγό στις 6 Οκτωβρίου. Πρώτος έκοψε το νήμα ο Νίκος Ανδρουλάκης που έλαβε 89.288 σταυρούς προτίμησης που αντιστοιχούν στο 29,64% του σώματος. Ακολούθησε ο Χάρης Δούκας με 64.490 και ποσοστό 21,41%. Αμφότεροι πέρασαν στον δεύτερο γύρο.

Ο Παύλος Γερουλάνος συγκέντρωσε 63.632 ψήφους που αντιστοιχούν στο 21,12%. Είναι μόλις 858 ψηφοδέλτια λιγότερα από αυτά που συγκέντρωσε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας. Τέταρτη ήρθε η Άννα Διαμαντοπούλου με 58.809 σταυρούς προτίμησης και ποσοστό 19,52%. Πέμπτος ο Μιχάλης Κατρίνης με 18.163 σταυρούς προτίμησης και 6,03%, ενώ τελευταία τερμάτισε η Νάντια Γιαννακοπούλου με 6.890 και ποσοστό 2,29%.

Η «επόμενη ημέρα» βρήκε το ΠΑΣΟΚ με τον σχηματισμό συντονιστικού πολιτικού κέντρου και τον ορισμό της Άννας Διαμαντοπούλου ως υπεύθυνης του πολιτικού σχεδιασμού. Ανακοινώθηκε επίσης ο Κώστας Τσουκαλάς ως νέος εκπρόσωπος Τύπου και συντονιστής προγράμματος χρίστηκε ο 29χρονος Λευτέρης Καρχιμάκης.

Αυτές ήταν μερικές από τις κινήσεις εξωστρέφειας και ενότητας που έκανε ο Νίκος Ανδρουλάκης αμέσως μετά τις εσωκομματικές εκλογές. Κινήσεις που ωστόσο μέχρι σήμερα δείχνουν ότι δεν έχουν αποδώσει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα και σε δημοσκοπικά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται πλέον από σπόντα  στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και τις διασπάσεις λόγω Κασσελάκη. 

Η γκρίνια μέσα στο ΠΑΣΟΚ αποτυπώνεται και σήμερα με πολλά από τα στελέχη να κατηγορούν τον Ανδρουλάκη για «one man show» τακτική και μια πολιτική αντιπολίτευσης που λέει «όχι» σε όλα, ακόμη και σε πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που στηρίζουν το κοινωνικό σύνολο και είναι υπέρ των λαϊκών στρωμάτων. Και από την άλλη πλευρά, οι επίδοξοι δελφίνοι φαίνεται ότι έχουν αρχίσει κάπως πρώιμα να ακονίζουν τα μαχαίρια τους…
Καλή χρονιά!