Στις 24 Δεκεμβρίου 1984, ένας 28χρονος αστυφύλακας πήγε στη δουλειά του και δεν γύρισε ποτέ.
Ο Χρήστος Μάτης δολοφονήθηκε εν ώρα υπηρεσίας από τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη», μέσα σε μια τράπεζα γεμάτη πολίτες, παραμονή Χριστουγέννων. Δεν ήταν τυχαίο θύμα. Ήταν ο άνθρωπος που στάθηκε απέναντι σε ένοπλους δολοφόνους και πλήρωσε με τη ζωή του.
Σαράντα ένα χρόνια μετά, η μνήμη του δεν είναι απλώς μια ημερομηνία. Είναι υπενθύμιση. Για το τι σημαίνει καθήκον, τι σημαίνει τρομοκρατία και τι σημαίνει αμετανόητη βία.
Η «17 Νοέμβρη» εκείνη την περίοδο είχε ήδη σκοτώσει. Παρουσίαζε τις εκτελέσεις ως “πολιτική πράξη” και τις ληστείες ως “επαναστατική χρηματοδότηση”. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μια οργάνωση που δολοφονούσε χωρίς δισταγμό. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας, κεντρικό στέλεχος και σήμερα αμετανόητος, μπήκε στην τράπεζα μεταμφιεσμένος σε αστυνομικό. Το σχέδιο προέβλεπε ακινητοποίηση. Δεν προέβλεπε αντίσταση.
Ο Χρήστος Μάτης αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Δεν υπάκουσε μηχανικά. Προσπάθησε να αμυνθεί. Η αντίδρασή του διέλυσε το αφήγημα περί «αναίμακτης ληστείας». Ο πυροβολισμός ήταν εξ επαφής. Ο θάνατος ακαριαίος.
Οι δολοφόνοι έφυγαν με τα χρήματα και με το υπηρεσιακό όπλο του νεκρού αστυφύλακα. Το κράτησαν ως λάφυρο. Δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι δεκαοκτώ χρόνια αργότερα, αυτό ακριβώς το όπλο θα έβαζε τέλος στην οργάνωσή τους.
Το βράδυ της 29ης Ιουνίου 2002, μετά την αποτυχημένη βομβιστική επίθεση στον Πειραιά, στην τσάντα του Σάββα Ξηρού βρέθηκε το περίστροφο του Χρήστου Μάτη. Ήταν το πρώτο αδιάσειστο στοιχείο που συνέδεε απευθείας πρόσωπα, επιθέσεις και γιάφκες. Από εκεί ξετυλίχθηκε το νήμα που οδήγησε στην εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη».
Η ιστορία έχει τη σκληρή της ειρωνεία. Το όπλο ενός δολοφονημένου αστυφύλακα έγινε εργαλείο Δικαιοσύνης. Όχι από εκδίκηση, αλλά από αλήθεια. Η Δημοκρατία δεν εκδικείται. Θυμάται, ερευνά και τελικά αποκαλύπτει.
Σήμερα, 41 χρόνια μετά, γνωρίζουμε σχεδόν τα πάντα για τη δράση της «17 Νοέμβρη». Ένα πράγμα όμως παραμένει αμετάβλητο: η στάση του Δημήτρη Κουφοντίνα. Ούτε μεταμέλεια, ούτε συγγνώμη, ούτε έστω σιωπή. Μόνο επιμονή σε ένα αφήγημα που έχει καταρρεύσει μαζί με τα ψέματα της οργάνωσης.
Η μνήμη του Χρήστου Μάτη δεν χρειάζεται υπερβολές. Χρειάζεται καθαρό λόγο και σεβασμό. Ήταν ένας νέος άνθρωπος που έκανε το καθήκον του και δολοφονήθηκε από ανθρώπους που μισούσαν τη Δημοκρατία και τους θεσμούς της.
Αν ζούσε σήμερα, ο Χρήστος Μάτης θα ήταν 69 ετών. Θα ετοιμαζόταν για Χριστούγεννα με την οικογένειά του. Αντί γι’ αυτό, έμεινε για πάντα 28. Όμως η αλήθεια βγήκε στο φως και η οργάνωση που τον σκότωσε δεν υπάρχει πια.
Αυτή είναι μια μικρή παρηγοριά.
Και μια μεγάλη υπενθύμιση.
Καλά Χριστούγεννα, με μνήμη, αξιοπρέπεια και πίστη ότι η Δικαιοσύνη, έστω και αργά, νικά.
