2010-2019: Το αναπάντεχο χρονικό της θητείας του πρώην επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη χώρα μας, όπως το αφηγείται ο ίδιος. Αποκαλύφθηκε ότι η Ελλάδα κοινοποιούσε στις Βρυξέλλες ανακριβή στοιχεία σχετικά με την πορεία της οικονομίας της χώρας, που έκτοτε καθιερώθηκαν διεθνώς με τον όρο «Greek statistics»
Γράφει ο Πάνος Καρβούνης
Ιούλιος 2010: Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, με καλούσε σε μια συνάντηση στο γραφείο του. Κατάλαβα αμέσως. Το ραντεβού θα είχε χαρακτήρα «υψίστης σημασίας». Εχοντας στην πλάτη μου σχεδόν τριάντα χρόνια ανέλιξης στην ιεραρχία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχα συλλέξει εμπειρίες και ερμήνευσα γρήγορα τη σημειολογία μιας τέτοιας «πρόσκλησης».
«Η Ελλάδα, η πατρίδα σου, δοκιμάζεται βαθιά. Είναι καιρός να επιστρέψεις. Θα αναλάβεις επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Κομισιόν στην Ελλάδα. Εκεί θα είσαι πιο χρήσιμος…» μου είπε και το δικό μου «ναι» ήταν αυτονόητο. Τριάντα τρία χρόνια μέτοικος στη Γαλλία και στο Βέλγιο, η ξένη γη με είχε αγκαλιάσει, με είχε στηρίξει. Εκεί μεγάλωσα τα παιδιά μου. Με κατέλαβε μεγάλη αγωνία στην ιδέα της επανόδου, γιατί ήξερα ότι η χώρα μου κλονιζόταν συθέμελα από τα οικονομικά –και όχι μόνο– προβλήματα. Ημουν ένας Ελληνας του εξωτερικού που θα επέστρεφε στη χώρα του ως «πρέσβης της ΕΕ», τη στιγμή που το σύνηθες παιχνίδι πολλών κύκλων ήταν ότι «για την κρίση της Ελλάδας φταίει η Ευρώπη»…
Η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε μόλις εγκρίνει το πακέτο διάσωσης από τη βέβαιη πτώχευση των 110 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα και η αποστολή μου ήταν να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου στον δύσβατο δρόμο της εξόδου από την κρίση.
Νοέμβριος 2010: Το αεροπλάνο της γραμμής Βρυξέλλες – Αθήνα τροχοδρομούσε στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Κατακλυζόμουν από σκέψεις, αναμνήσεις και συγκίνηση. Επέστρεφα για να ξαναζήσω στη χώρα όπου γεννήθηκα, μεγάλωσα και σπούδασα. Στη χώρα όπου αναπαύονται για πάντα οι πολυαγαπημένοι γονείς μου. Στη χώρα όπου με περίμεναν πολλά αγαπημένα πρόσωπα. Πίσω στην πατρίδα μου, στις εικόνες, στα ακούσματα, στις γεύσεις, στους ίδιους περήφανους ανθρώπους, στους συμπατριώτες μου. Και το «δέος» που είχα αισθανθεί μεμιάς εξαφανίστηκε. Με κυρίευε μόνο η ευγνωμοσύνη γιατί η ζωή με έφερνε πίσω στην Ελλάδα. Και με κατέλαβε η αδημονία να ξανακοιτάξω βαθιά στην ψυχή του λαού μας.
Ξεκίνησα µε υπομονή, που την ενδυνάμωνε ο διακαής πόθος µου της επιστροφής στη γενέτειρά µου, σε συνδυασμό µε την αποστολή που µου είχαν αναθέσει οι Βρυξέλλες: «Να βοηθήσω».
Ηταν ένας πολύ υψηλός στόχος, τον οποίο µε ταπεινότητα ήθελα να πετύχω: να εισφέρω µε την εμπειρία μου στη δαιδαλώδη Κομισιόν, ώστε να ξετυλίξει η Αριάδνη τον µίτο. Δεν ήξερα ότι ο ταύρος θα ήταν µόνιµα σε οργή και θα παρέµενε στον λαβύρινθο τουλάχιστον οκτώ χρόνια, περιπλανώμενος στον δαίδαλο των τριών µμνημονίων. Ο πρόεδρος Μπαρόζο μού είχε άλλωστε αναγγείλει ότι «τα δύσκολα» θα κρατούσαν μόλις τρία χρόνια…
Αυτό το ξέφρενο ασανσέρ συναισθημάτων και ρεαλιστικής ανάγκης προσγείωσης αντιμετώπιζα κάθε µέρα: στους δρόμους, µε τα νεύρα των διαδηλωτών στα κάγκελα, στα σπίτια φίλων όπου άρχισα να συχνάζω, στα πάνελ των καναλιών.
Α, ξέχασα! Εφτασα τη στιγμή που το «λεφτά υπάρχουν» ως σύνθημα της τότε κυβέρνησης είχε γίνει ορμητικό «λεφτά δεν υπάρχουν», εξ ου και το πρώτο μνημόνιο έναντι του πακέτου διάσωσης των 110 δισ. ευρώ.
Θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το πρώτο μνημόνιο; Ισως ναι, αν αρχές του 2009, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στήριζε την κυβέρνηση όταν εκείνη δήλωνε ότι θα άλλαζε πολιτική, ότι θα έπαιρνε μέτρα για να «μαζέψει» το δημοσιονομικό έλλειμμα που είχε εκτροχιαστεί. Στο μεταξύ, αποκαλύφθηκε ότι η Ελλάδα κοινοποιούσε στις Βρυξέλλες ανακριβή στοιχεία σχετικά με την πορεία της οικονομίας της χώρας, που έκτοτε καθιερώθηκαν διεθνώς με τον όρο «Greek statistics». Το «μάρμαρο» της διόρθωσης των στατιστικών στοιχείων που ακολούθησε το χρέωσαν, όλα σχεδόν τα κόμματα, στον επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, ο οποίος κυριολεκτικά διαπομπεύθηκε και άδικα σύρεται ακόμα στα δικαστήρια και ζει εκτός Ελλάδος. Τα δύο μεγαλύτερα σήμερα κόμματα της χώρας δεν έχουν ακόμα πει ξεκάθαρα ποιος ευθύνεται πραγματικά για την οικονομική κατάσταση της χώρας τη δεκαετία του 2000, ενώ η λαθροχειρία που αποκαλύφθηκε επιτάχυνε την είσοδό μας στην κρίση με απαξιωτικούς για την Ελλάδα χαρακτηρισμούς στη διεθνή σκηνή.
Ο αρχηγός της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως και όλοι οι αρχηγοί της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη συνέχεια, διείδαν την κρίση σαν ευκαιρία ν’ αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας –έτσι είναι η πολιτική–, οπότε οδηγηθήκαμε σε πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2009. Εναν μήνα αργότερα, ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, εκπροσωπώντας τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, αποφαινόταν, απευθυνόμενος στον νεοδιορισθέντα υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας: «The game is over». Ετσι άρχιζε η κάθοδος της Ελλάδας στην κόλαση.
*Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε σ’ έναν επετειακό τόμο για τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ (http://e-pediobooks.gr/index.php?route=product/product&product_id=1783).
** Αύριο το δεύτερο μέρος της αποκαλυπτικής διήγησης του Πάνου Καρβούνη για τις μαύρες εκείνες ημέρες που ζούσε η Ελλάδα.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Τo Μanifesto”
