Παλαιστινιακό: Σε κρίσιμη φάση το σχέδιο προσάρτησης τμημάτων της Δυτικής Όχθης

Θα γίνει ή δεν θα γίνει. Και αν ναι, με ποιον τρόπο; Μία εβδομάδα πριν από την καθορισμένη ημερομηνία της 1ης Ιουλίου, εντείνονται οι διαβουλεύσεις για την εφαρμογή του επίμαχου ισραηλινού σχεδίου προσάρτησης τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, η οποία θα θέσει και πάλι στο διεθνές προσκήνιο το Παλαιστινιακό.

Βάσει συμφωνίας στην οποία ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κατέληξε με τον πολιτικό του αντίπαλο Μπένι Γκαντς στο πλαίσιο του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας, ο ισραηλινός πρωθυπουργός μπορεί να ανακοινώσει από την 1η Ιουλίου την στρατηγική του για να μεταφράσει σε πράξεις το «σχέδιο» της κυβέρνησης Τραμπ για την Μέση Ανατολή.

Το σχέδιο προβλέπει την προσάρτηση από το Ισραήλ της κοιλάδας του Ιορδάνη, μίας τεράστιας ζώνης καλλιεργήσιμης γης, και των περί τους εκατό εβραϊκών οικισμών της Δυτικής Όχθης, μαζί με την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους σε μία περιορισμένη εδαφική έκταση, χωρίς την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του.

Για τον Νετανιάχου, το σχέδιο Τραμπ προσφέρει μία «ιστορική ευκαιρία» για την επέκταση της ισραηλινής κυριαρχίας σε ζώνες της «Ιουδαίας-Σαμάριας», σύμφωνα με την βιβλική ονομασία της Δυτικής Οχθης που χρησιμοποιεί και το εβραϊκό κράτος.

Για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν έχει παρά ένα περιορισμένο πλέον χρονικό περιθώριο λίγων μηνών, αφού η επανεκλογή του μεγάλου του συμμάχου Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Ο επισπεύδων Νετανιάχου επωφελείται επίσης από την διάσταση απόψεων στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρώτο οικονομικό εταίρο του Ισραήλ, σχετικά με το ζήτημα της επιβολής πιθανών κυρώσεων, καθώς και από την ασθενή μέχρι στιγμής κινητοποίηση του παλαιστινιακού πληθυσμού κατά του σχεδίου.

Ελέφαντας

Τα τρία αυτά στοιχεία συνηγορούν για μία ταχεία προσάρτηση. «Για τον Νετανιάχου, το θέμα είναι να καταπιεί τον ελέφαντα και το ερώτημα είναι τι θα προλάβει να καταπιεί, δηλαδή ποια θα είναι τα εδάφη που θα προσαρτηθούν», δηλώνει δυτικός διπλωμάτης που παρακολουθεί το ευαίσθητο θέμα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο ισραηλινός πρωθυπουργός πολλαπλασιάζει τις συναντήσεις με εκπροσώπους των περισσότερων των 450.000 εβραίων εποίκων που ζουν παράλληλα με τα 2,8 εκατομμύρια των παλαιστινίων κατοίκων της Δυτικής Οχθης, με τα ερωτήματα «από πού να ξεκινήσει» και «μέχρι πού θα φθάσει».

Το μαξιμαλιστικό σενάριο υπαγορεύει την προσάρτηση τόσο των εβραϊκών οικισμών όσο και της Κοιλάδας του Ιορδάνη, ενώ το μινιμαλιστικό σενάριο προβλέπει την εκκίνηση της προσάρτησης από τους εβραϊκούς οικισμούς ή μπλοκ εβραϊκών οικισμών όπως τα Μααλέ Αντουμίμ, Γκους Ετζιόν και Αριέλ.

«Η έκταση της προσάρτησης θα έχει σημαντική επίπτωση στις διεθνείς αντιδράσεις», σημειώνει ο Νιμρόντ Γκορέν, ιδρυτής του ερευνητικού ινστιτούτου Mitiv και καθηγητής στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

Στην παλαιστινιακή πλευρά, «εάν υπάρξει έκρηξη βίας στην Λωρίδα της Γάζας ή την Δυτική Οχθη, αυτό θα ωθήσει και άλλες χώρες να οξύνουν την αντίδρασή τους και ίσως να αναμειχθούν περισσότερο».

Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών, οι «Αραβικές Ανοίξεις», η εμφάνιση της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και η αύξηση της ισχύος του Ιράν στην περιφερειακή σκηνή είχαν ως αποτέλεσμα το Παλαιστινιακό να υποχωρήσει από το προσκήνιο των μεσανατολικών ζητημάτων.

Παράλληλα, το Ισραήλ, το οποίο δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις παρά με δύο αραβικές χώρες, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, δημιούργησε επαφές με τις δυνάμεις του Κόλπου, κυρίως, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Εξομάλυνση;

Για πρώτη φορά, στα μέσα του Ιουνίου, εκπρόσωπος των Εμιράτων δημοσίευσε άρθρο στα εβραϊκά σε ισραηλινή εφημερίδα για να απευθύνει προειδοποίηση κατά της προσάρτησης τμημάτων της Δυτικής Όχθης.

«Η προσάρτηση θα τερματίσει με βεβαιότητα τις ισραηλινές επιθυμίες για καλύτερες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο και τα Εμιράτα στους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας και του πολιτισμού», προειδοποιεί ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Ουάσινγκτον Γιούσεφ αλ-Οτάιμπα, στο κείμενο που δημοσιεύθηκε στη Yediot Aharonot και αναρτήθηκε στο Twitter από το υπουργείο Εξωτερικών των Εμιράτων.

«Έχουμε πλέον με το μέρος μας έναν ευρύ διεθνή συνασπισμό κατά του ισραηλινού σχεδίου προσάρτησης», διαβεβαίωσε με δηλώσεις στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ο γενικός γραμματέας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) Σάεμπ Ερεκάτ.

Εκτός των περιφερειακών δυνάμεων και της πιθανής επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσεων, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ θα πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη και των ΗΠΑ του Τραμπ, διότι το σχέδιο του Λευκού Οίκου προέβλεπε προσάρτηση έπειτα από συνομιλίες, και να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές επικρίσεις.

Ο κυβερνητικός του εταίρος στην κυβέρνηση ενότητας Μπένι Γκαντς, πρώην αρχηγός των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, έχει απευθύνει προειδοποίηση για ενέργειες που θα θέσουν σε δοκιμασία τις σχέσεις του Ισραήλ με την Ιορδανία, η οποία έχει χαρακτηρίσει την προσάρτηση «άνευ προηγουμένου απειλή για την ειρηνευτική διαδικασία», που μπορεί να βυθίσει την Μέση Ανατολή «σε μία μακρά και οδυνηρή σύρραξη».

Τέλος, μεσούσης της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η επιδημία Covid-19, η υποστήριξη προς την προσάρτηση φυλλοροεί στην ισραηλινή κοινή γνώμη, έχοντας πέσει κάτω από το όριο του 50%, κυρίως εξαιτίας των φόβων για νέο κύμα βίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:

Η κατεχόμενη Δυτική Όχθη σε αριθμούς

Η Δυτική Όχθη είναι παλαιστινιακό έδαφος το οποίο καταλήφθηκε το 1967, κατά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, από το Ισραήλ.

Πληθυσμός

Η Δυτική Όχθη βρίσκεται ανατολικά του Ισραήλ και δυτικά της Ιορδανίας και έχει έκταση 5.655 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Μέχρι σήμερα, περισσότερα από 2,8 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν στην Δυτική Όχθη, όπου κατοικούν παράλληλα 450.000 ισραηλινοί έποικοι, κάτοικοι παράνομων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο εβραϊκών οικισμών.

Σύμφωνα με στοιχεία της ισραηλινής Οργάνωσης «Ειρήνη Τώρα», ο αριθμός των μονάδων εγκατάστασης στους εβραϊκούς οικισμούς σχεδόν διπλασιάσθηκε (+90%) από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ένθερμου υποστηρικτή του Ισραήλ, στην προεδρία των ΗΠΑ.

Η πλειονότητα των 130 περίπου εβραϊκών οικισμών σχηματίζουν ένα είδος κορδονιού και ενώνονται μεταξύ τους οδικώς μέσα από ζώνες που τελούν υπό ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο.

Περίπου 10.000 από τους 450.000 εβραίους εποίκους που είναι εγκατεστημένοι στην Δυτική Όχθη ζουν στην Κοιλάδα του Ιορδάνη, σύμφωνα με στοιχεία της ισραηλινής κυβέρνησης και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Εκεί ζουν και 65.000 Παλαιστίνιοι, με την περίληψη της πόλης της Ιεριχούς (20.000 κάτοικοι), σύμφωνα με την ισραηλινή οργάνωση κατά του εποικισμού B’Tselem.

Ζώνες

Βάσει των συμφωνιών του Οσλο, που υπογράφηκαν στην δεκαετία του 1990 μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, η Δυτική Όχθη είναι χωρισμένη σε τρεις τομείς: A,B,C. Η ζώνη C βρίσκεται υπό αποκλειστικό ισραηλινό έλεγχο και αποτελεί το 60% περίπου του εδάφους.

Οι οικισμοί της κοιλάδας του Ιορδάνη – έκταση καλλιεργημένων εδαφών που αποτελούν το 30% της έκτασης της Δυτικής Όχθης – που το Ισραήλ θέλει να προσαρτήσει, βρίσκονται σε αυτήν την ζώνη C.

Η Παλαιστινιακή Αρχή ασκεί τις εξουσίες της επί του 40% των υπολοίπων εδαφών της Δυτικής Οχθης που αποτελείται κυρίως από αστικά κέντρα.

Οικονομία

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ποσοστό της φτώχειας στην Δυτική Όχθη τοποθετείται στο 14%. Η ανεργία βρισκόταν στο 16% το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ειδικού Συντονιστή των Ηνωμένων εθνών για την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή (UNSCO).

Περί τους 120.000 Παλαιστίνιοι εργάζονταν καθημερινά στο Ισραήλ ή στους εβραϊκούς οικισμούς της Δυτικής Όχθης πριν από την πανδημία Covid-19.

Η μέση ημερήσια αμοιβή στον ιδιωτικό τομέα της Δυτικής Όχθης είναι περί τα 118 σεκέλ (30,5 ευρώ), έναντι 237,5 σεκέλ (61,4 ευρώ) στο Ισραήλ και στους εβραϊκούς οικισμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία του UNSCO.

Κοιλάδα του Ιορδάνη, ζώνη στρατηγικής σημασίας

Στρατιωτικοποιημένη αγροτική έκταση με υδάτινους πόρους, η Κοιλάδα του Ιορδάνη είναι μία στρατηγικής σημασίας ζώνη που καταλαμβάνει το 30% περίπου της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης και βρίσκεται κατά μήκος των συνόρων με την Ιορδανία.

Το εβραϊκό κράτος θεωρεί την εύφορη αυτή ζώνη που βρίσκεται ανάμεσα σε άγονους ορεινούς όγκους σημαντική για την ασφάλειά του, διότι του επιτρέπει να περιορίσει τα σύνορα των Παλαιστινιακών Εδαφών και, κατά συνέπεια, να εμποδίσει εδαφικές διεισδύσεις.

Εάν προσαρτηθεί, η Κοιλάδα του Ιορδάνη θα γίνει το ανατολικό σύνορο του Ισραήλ, επεκτείνοντας έτσι την μεθόριο με την Ιορδανία, χώρα με την οποία το εβραϊκό κράτος έχει υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία το 1994.

Παρά την συμφωνία, η κοιλάδα θα χρησίμευε, σύμφωνα με την οπτική του ισραηλινού στρατού, ως αραιοκατοικημένη ουδέτερη ζώνη σε περίπτωση χερσαίων επιθέσεων κατά του Ισραήλ.

Η Κοιλάδα του Ιορδάνη είναι «ζωτικής σημασίας» για το Ισραήλ, είχε δηλώσει τον Ιανουάριο ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, προειδοποιώντας ότι η χώρα του θα «ασκήσει την κυριαρχία της» επί της ζώνης αυτής. Για τους Παλαιστίνιους, μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε να εκμηδενίσει «κάθε πιθανότητα ειρήνευσης».

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός είχε διευκρινίσει ότι η προσάρτηση δεν θα περιλαμβάνει τις παλαιστινιακές πόλεις της Κοιλάδας του Ιορδάνη, όπως η Ιεριχώ, που απειλεί να μετατραπεί στην περίπτωση αυτή σε «παλαιστινιακή νησίδα», έναν θύλακα περικυκλωμένο από ισραηλινό έδαφος.

Την παρεμπόδιση της προσάρτησης ζητούν 1.080 ευρωπαίοι βουλευτές

Με ανοικτή επιστολή τους περισσότεροι από χίλιοι βουλευτές από 25 χώρες της Ευρώπης καλούν την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιδράσει με αποφασιστικότητα για να εμποδίσει την υλοποίηση του επίμαχου ισραηλινού σχεδίου για την προσάρτηση τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.

«Ζητούμε από τους ευρωπαίους ηγέτες να αντιδράσουν με αποφασιστικότητα στην πρόκληση αυτή», γράφουν στο κείμενο της επιστολής που δόθηκε την Τετάρτη (24/6) στην δημοσιότητα οι 1.080 υπογράφοντες που προέρχονται από την αριστερά και το κέντρο. «Η Ευρώπη οφείλει να αναλάβει την πρωτοβουλία για να κινητοποιήσει τους διεθνείς παράγοντες και να εμποδίσει αυτήν την προσάρτηση».

Στο κείμενο της επιστολής βουλευτές και ευρωβουλευτές εκφράζουν την «βαθιά ανησυχία» τους για το προηγούμενο που μία προσάρτηση θα δημιουργούσε στις διεθνείς σχέσεις και για τις «συνέπειες που αυτή η προσάρτηση θα έχει στην ζωή των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων».

«Το μέτρο αυτό θα καταφέρει μοιραίο πλήγμα στις προοπτικές της ειρήνευσης ανάμεσα σε Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς και θα θέσει σε αμφισβήτηση τους πλέον θεμελιώδεις κανόνες που ορίζουν τις διεθνείς σχέσεις, ανάμεσά τους και αυτούς που περιλαμβάνονται στον Χάρτη του ΟΗΕ».

Περί το ένα τέταρτο των υπογραφόντων είναι βουλευτές του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου το Εργατικό Κόμμα προσπαθεί να συνέλθει από τις κατηγορίες για αντισημιτισμό στις τάξεις του.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να πείσει το Ισραήλ να υποχωρήσει και αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, αν ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θέσει σε εφαρμογή των σχέδιο προσάρτησης των κατεχομένων παλαιστινιακών εδαφών.

Ωστόσο, η επιβολή κυρώσεων απαιτεί ομόφωνη απόφαση των 27 χωρών μελών της Ενωσης.

Χθες Τρίτη (23/6), ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες απηύθυνε έκκληση στο Ισραήλ να εγκαταλείψει τα σχέδια προσάρτησης στην Δυτική Όχθη, που θα συνιστούσε «μία από τις σοβαρότερες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου», σε νέα εισήγηση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Διαβάστε περισσότερα για

ΚΟΣΜΟΣ