Μια διαρκής άσκηση λεπτών ισορροπιών αποτελεί για την κυβέρνηση ο πόλεμος στη Γάζα, που αισίως συμπληρώνει δύο έτη. Η Αθήνα καταδίκασε με απόλυτο τρόπο τη βάρβαρη επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, την 7η Οκτωβρίου 2023. Στη συνέχεια, οι πραγματικότητες που διαμορφώνονταν –όπως οι μαζικές απώλειες Παλαιστινίων αμάχων και η επισιτιστική κρίση– ανάγκασαν την ελληνική πλευρά να κρατήσει αποστάσεις με προσεκτικό λεκτικό και, ταυτόχρονα, να συμμετάσχει σε ανθρωπιστικές αποστολές στη Γάζα, καθώς και σε όλα τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Το κύριο μέλημα της Αθήνας στην πρώτη φάση του πολέμου ήταν να μη διαταράξει τη στρατηγική της σχέση με το Ισραήλ –την οποία προσλαμβάνει και ως ένα είδος «αντίβαρου» στον τουρκικό αναθεωρητισμό– αλλά και να μη διαρρήξει τους παραδοσιακά στενούς δεσμούς της με τον αραβικό κόσμο.
Προϊόντος του χρόνου και ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται, η σχέση Τελ Αβίβ-Άγκυρας έφτασε σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο λόγω Παλαιστινιακύ και Συρίας. Η ελληνική διπλωματία συνεχίζει να προβαίνει σε ασκήσεις εξισορρόπησης, δεδομένων και των σωρηδόν αναγνωρίσεων του Παλαιστινιακού κράτους από κομβικές χώρες της Δύσης, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Βρετανία, ο Καναδάς και η Αυστραλία.
Εν προκειμένω, η Αθήνα έχει «οχυρωθεί» πίσω από τη διαχρονική της θέση περί λύσης δύο κρατών. Αυτό επανέλαβε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης στην προ ημερών συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, κατά την οποία συζητήθηκε και το Παλαιστινιακό.
«Η Ελλάδα θα συνεχίσει να συμβάλλει σε κάθε προσπάθεια αναβίωσης της πολιτικής διαδικασίας για τη λύση των δύο κρατών», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών, κάνοντας λόγο για την ανάγκη μιας «ανανεωμένης και συνολικής» προσέγγισης. Ο ίδιος σημείωσε ότι η επέκταση των εποικισμών «υπονομεύει την προοπτική της λύσης των δύο κρατών», την οποία χαρακτήρισε «τον μόνο βιώσιμο δρόμο προς τα εμπρός», παρότι σήμερα φαίνεται μακρινός και δύσκολος.
Ανάλογο μήνυμα εξέπεμψε και ο βουλευτής της ΝΔ, Τάσος Χατζηβασιλείου, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ. Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό κράτος, υποστηρίζοντας ότι η λύση των δύο κρατών θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συνολικής διαδικασίας, στην οποία θα συμμετέχουν και τα δύο κράτη. Κάλεσε, δε, το Ισραήλ να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Αθήνα τηρεί πανομοιότυπη στάση με το Βερολίνο, το οποίο επικρίνει με σφοδρότητα τις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα και τονίζει ότι η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους είναι πιθανότερο να έρθει στο τέλος της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να εκκινήσει.
Το Ισραήλ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν υφίσταται η λύση των δύο κρατών, έχοντας ως μεγάλο παραστάτη τις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Εκ των πραγμάτων, λόγω των επιχειρήσεων στη Γάζα αλλά και των επεκτάσεων των εποικισμών στη Δυτική Όχθη, είναι προφανές ότι δεν θα υπάρξει Παλαιστινιακό κράτος για να αναγνωριστεί από όσα κράτη δεν το έχουν ήδη αναγνωρίσει, περιλαμβανομένης της Ελλάδας. Μέχρι στιγμής, περισσότερες από 150 χώρες έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, με τουλάχιστον 16 από τα 27 μέλη της ΕΕ. Ένα εξ αυτών είναι και η Κύπρος.
Η Αθήνα βρίσκεται μεταξύ μιας στρατηγικής σχέσης με το Τελ Αβίβ, που εξυπηρετεί το εθνικό της συμφέρον και εξισορροπεί περιφερειακά την ορμητική Άγκυρα, επιδιώκει να μην τα «σπάσει» με τον αραβικό κόσμο και ταυτόχρονα να μην «κλείσει τα μάτια» μπροστά στα συμβαίνοντα στη Γάζα. Η δε αντιπολίτευση κατηγορεί το Ισραήλ για «γενοκτονία» και την κυβέρνηση για «σιωπή» και «συναίνεση».
Σε έναν κόσμο διαρκώς μεταβαλλόμενο και ακραία συναλλακτικό, η Αθήνα προσπαθεί να παραμείνει πιστή στο διεθνές δίκαιο, θεμέλιο λίθο της εξωτερικής πολιτικής της. Ωστόσο, η πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας το αγνοεί, αναδεικνύοντας ξανά τη σημασία των πολιτικών ισχύος και των εθνικών συμφερόντων. Η πολυμέρεια στη διεθνή πολιτική ανήκει στο παρελθόν.
