Οι φόβοι για γενίκευση της σύρραξης στη Μέση Ανατολή και ευρύτερη ανάφλεξη, ενδεχομένως με παγκόσμιες διαστάσεις, εντείνονται ύστερα από τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, έχασε τη ζωή του στην Τεχεράνη όπου διέμενε ύστερα από πυραυλικό χτύπημα που αποδίδεται στις ισραηλινές δυνάμεις.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Σημειώνεται μάλιστα ότι η δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού της Παλαιστινιακής Αρχής ακολούθησε λίγες μόνον ώρες ύστερα από το στοχευμένο χτύπημα των Ισραηλινών που προκάλεσε τον θάνατο του Φουάντ Σουκρ στη Βηρυτό. Ο Σουκρ ήταν κορυφαίο στέλεχος του στρατιωτικού βραχίονα της Χεζμπολάχ και το χτύπημα ήρθε ως αντίποινα στο προηγούμενο χτύπημα της οργάνωσης από το έδαφος του Λιβάνου στα υψίπεδα του Γκολάν, το οποίο προκάλεσε τον θάνατο αμάχων παιδιών, καθώς θεωρήθηκε ότι ήταν ο εγκέφαλος πίσω από αυτό. Στις αρχές του έτους είχε σημειωθεί επίθεση και πάλι στη Βηρυτό, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την εξόντωση του νούμερο 2 της Χαμάς, Σαλέχ Αλ Αρούρι.
Η δολοφονία του Χανίγια συνιστά βαρύ πλήγμα για την παλαιστινιακή οργάνωση και, αντιστρόφως, αποτελεί μια πράξη γοήτρου και ανύψωσης ηθικού για το Ισραήλ, καθώς ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, είχε δηλώσει ότι η χώρα του θα εξοντώσει όλα τα ηγετικά στελέχη της Χαμάς.
Ο γρίφος του Ιράν
Υπό αυτό το πρίσμα, η τελευταία εξέλιξη συνιστά σοβαρή κλιμάκωση, για την οποία η πλευρά της Χαμάς δηλώνει ότι «δεν θα μείνει ατιμώρητη». Το κρίσιμο ερώτημα συνεπώς είναι εάν η αντίδραση θα έλθει απευθείας από την ίδια ή από κάποιον εκ των περιφερειακών συμμάχων της ή ακόμη και από το Ιράν, στο έδαφος του οποίου δολοφονήθηκε ο Χανίγια.
Παράλληλα, η επίθεση κατά του Σουκρ συμβάλλει με τη σειρά της στην αναζωπύρωση της έντασης στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ και στην ευρύτερη περιοχή του Λιβάνου, καθώς η Χεζμπολάχ επίσης ετοιμάζει αντίποινα, που σίγουρα θα είναι πιο σοβαρά από τις μέχρι σήμερα μάχες και πυραυλικές επιθέσεις.
Στην εξίσωση ενδέχεται να μπουν και οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι υποστηρίζονται από το Ιράν και είναι γνωστό ότι έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις με πυραύλους και drones κατά εμπορικών και πολεμικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, βάλοντας κυρίως κατά δυτικών στόχων ακόμα εντός ισραηλινού εδάφους.
Ιδιαίτερα έντονη υπήρξε και η αντίδραση της Αγκυρας, καθώς αφενός πλέον οι σχέσεις της με το Ισραήλ βρίσκονται σε απόλυτη ένταση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να απειλεί ακόμη και με εισβολή, αφετέρου ο Χανίγια, όντας αυτοεξόριστος, μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα σε Κατάρ και Τουρκία.
Ολα «στον αέρα»
Η δολοφονία του Χανίγια έχει μία ακόμη διάσταση: αυτή του ναυαγίου των διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός, αφού ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς ήταν εκείνος που διαπραγματευόταν απευθείας με την Αίγυπτο, το Κατάρ και τις ΗΠΑ, προκειμένου να επιτευχθεί προσωρινή, έστω, εκεχειρία και απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων που παραμένουν στα χέρια της οργάνωσης. Σύμφωνα μάλιστα με αναφορές της ιρανικής κρατικής τηλεόρασης, ο θάνατος του Χανίγια θα καθυστερήσει τις διαπραγματεύσεις για αρκετούς μήνες.
Παράλληλα, η απώλεια του Χανίγια θα έχει και σαφές επιχειρησιακό αντίκτυπο στη Χαμάς, καθώς ήταν σε ανοιχτή γραμμή με την Τεχεράνη και τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ, συντονίζοντας τις κινήσεις τους.
Εχει ωστόσο εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι ο Χανίγια θεωρούταν περισσότερο ρεαλιστής, ψύχραιμος και ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις σε σχέση με τον φερόμενο διάδοχό του στην ηγεσία της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος είναι οπαδός της σκληρής στάσης απέναντι στο Ισραήλ, ενώ χαρακτηριστικό είναι τα προσωνύμιο «Μπιν Λάντεν της Γάζας» και «Χασάπης της Χαν Γιουνίς».
