Λίγες πιθανότητες επιτυχίας φαίνεται ότι συγκεντρώνει και ο τωρινός κύκλος ζυμώσεων και συνομιλιών για το Ουκρανικό, τόσο εξαιτίας της απόκλισης Κιέβου-Μόσχας σε κομβικά ζητήματα όπως το εδαφικό, όσο και λόγω του ιδιότυπου μεσολαβητικού ρόλου που διαδραματίζει η Ουάσιγκτον στην όλη διαδικασία.
Προ των αμερικανο-ουκρανικών συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν εσχάτως στη Γενεύη υπό τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Μάρκο Ρούμπιο, και τον επικεφαλής του Γραφείου του προέδρου της Ουκρανίας, Αντρίι Γερμάκ, αποτέλεσμα των οποίων ήταν ένα ειρηνευτικό σχέδιο 19 σημείων, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ένα σχέδιο 28 σημείων που έμοιαζε περισσότερο με λίστα επιθυμιών της Ρωσίας παρά με ατζέντα διαπραγμάτευσης για τον τερματισμό του πολέμου.
Πιο συγκεκριμένα, το αρχικό σχέδιο απαιτούσε μεταξύ άλλων την απόσυρση της Ουκρανίας από πόλεις που ελέγχει στ’ ανατολικά, όπως η Σλοβιάνσκ, το Κραματόρσκ και η Ντρούζκιβκα, που βρίσκονται στην περιφέρεια του Ντόνετσκ, στην ευρύτερη περιοχή του Ντονμπάς. Επιπλέον, το Κίεβο καλούνταν να περιορίσει το μέγεθος του στρατού του και να μην ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
Όσον αφορά τις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές από το 2014, όπως η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντόνετσκ, προτεινόταν να αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά εδάφη προκειμένου τόσο η Ουκρανία όσο και οι άλλες χώρες να μη χρειαστεί να αναγνωρίσουν τη ρωσική κυριαρχία με την προσήκουσα νομική-διπλωματική πράξη, δηλαδή de jure.
Οι διατάξεις του σχεδίου των 28 σημείων φαίνεται ότι προκάλεσαν απορία ακόμη και στους αξιωματούχους των ΗΠΑ. Τελικά, το Reuters έδωσε την απάντηση. Σύμφωνα με το αποκλειστικό δημοσίευμα του έγκριτου πρακτορείου, το αμερικανικό σχέδιο βασίστηκε σε άτυπο έγγραφο (non paper) που υπέβαλε η ρωσική κυβέρνηση στην αμερικανική τον περασμένο Οκτώβριο.
Η αποκάλυψη εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς για την (όποια) αμεροληψία των ΗΠΑ αλλά και για το αν, υπό αυτές τις προϋποθέσεις, μπορούν πράγματι να προχωρήσουν οι συνομιλίες και να καταλήξουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία. Μετά τις αμερικανο-ουκρανικές συνομιλίες, εννέα από τα αρχικά σημεία αφαιρέθηκαν, ενώ και η ΕΕ ξεκαθάρισε ότι κάποια πράγματα δεν είναι ανεκτά.
Χθες, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στα 19 σημεία, σημείωσε ότι υπάρχει πλέον «σημείο εκκίνησης» για την ειρηνευτική συμφωνία, ενώ ξεκαθάρισε ότι για την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί κόκκινη γραμμή οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων. Πρόσθεσε, δε, ότι καμία ειρηνευτική συμφωνία δεν μπορεί να περιλαμβάνει περιορισμό στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας.
«Η Ουκρανία χρειάζεται ισχυρές, μακροπρόθεσμες και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου για την αποτροπή τυχόν μελλοντικών επιθέσεων από τη Ρωσία» υπογράμμισε, συμπληρώνοντας ταυτόχρονα ότι η όποια συμφωνία πρέπει να διασφαλίζει την ευρωπαϊκή ασφάλεια μακροπρόθεσμα.
Την ίδια στιγμή που λαμβάνουν χώρα διακριτές συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών με Ουκρανούς και Ρώσους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Bloomberg διέρρευσε συνομιλία του ειδικού απεσταλμένου του προέδρου Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Κρεμλίνου, τον Γιούρι Ουσάκοφ. Σε αυτή, ο Αμερικανός έκανε μαθήματα στον Ρώσο συνομιλητή του για το τι ακριβώς πρέπει να πει ο πρόεδρος Πούτιν στην επόμενη συνομιλία του με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Η διαρροή δεν επηρέασε τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αφενός κάλυψε τον Γουίτκοφ και αφετέρου τον αποστέλλει εκ νέου την προσεχή εβδομάδα στη Μόσχα για συνομιλίες, ενώ τις επόμενες ημέρες ο υπουργός Στρατιωτικών, Νταν Ντρίσκολ, μεταβαίνει στο Κίεβο.
Ο έτερος πρωταγωνιστής της τηλεφωνικής διαρροής, Ουσάκοφ, προσπάθησε να αποφύγει τα σχετικά με τη συνομιλία και ανέφερε ότι το ανανεωμένο ειρηνευτικό σχέδιο απαιτεί «σοβαρή ανάλυση». Χθες, κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπογράμμισε ότι η αμερικανική πλευρά «πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι το ουκρανικό ζήτημα είναι ένα όχι απλό θέμα και απαιτεί δύσκολες αποφάσεις».
Κατά τους Ουκρανούς, που υποστηρίζουν το τροποποιημένο πλαίσιο της ειρηνευτικής συμφωνίας και το οποίο χαρακτήριζαν πιο ρεαλιστικό, τα ευαίσθητα ζητήματα, όπως οι εδαφικές παραχωρήσεις, πρέπει να επιλυθούν σε μια πιθανή συνάντηση μεταξύ Ζελένσκι και Τραμπ.
Στις ελληνικές καλένδες η συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι
Παρότι υπήρχε το σενάριο για επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου στην Ουάσιγκτον σήμερα ή αύριο Παρασκευή, ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι προτίθεται να συναντηθεί με τον Ζελένσκι και τον Πούτιν μόνο στα τελικά στάδια της ειρηνευτικής συμφωνίας. Ο ίδιος δήλωσε, μάλιστα, σε δημοσιογράφους ότι δεν έχει συγκεκριμένη προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας – κάτι που μπορεί να ερμηνευθεί ως έμμεση πίεση προς τα δύο μέρη – και, για την ακρίβεια, προς την Ουκρανία. Υπό αυτό το πρίσμα, η αιματοχυσία συνεχίζεται και η Ρωσία έχει χρόνο να επιδιώξει περισσότερα εδαφικά κέρδη.
