Στις 15 Ιουνίου 2021 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά η Τακτική Γενική Συνέλευση (ΤΓΣ) των μελών του ΟΣΔΕΛ, κατά την οποία έλαβαν χώρα και οι αρχαιρεσίες για το νέο Διοικητικό Συμβούλιο και το νέο Εποπτικό Συμβούλιο.
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης ο πρόεδρος του ΔΣ του Οργανισμού, εκδότης Αντώνης Καρατζάς, έκανε τον απολογισμό του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου για τα έτη 2018-2020. Αναφέρθηκε στα οικονομικά αποτελέσματα, καθώς και στο κοινωνικό και πολιτιστικό έργο που υλοποιεί ο ΟΣΔΕΛ προς όφελος των συμβασιούχων του.
Όπως επισήμανε ο Πρόεδρος του ΔΣ, η ποσοστιαία μεταβολή στα έσοδα από την εύλογη αμοιβή παρουσίασε αύξηση 159,45% κατά την τριετία 2018-2020, ενώ στα έσοδα από την αδειοδότηση, το ίδιο χρονικό διάστημα, η ποσοστιαία μεταβολή ήταν της τάξης του 145,54%. Ο κ. Καρατζάς αναφέρθηκε επίσης στο 2ο και στο 3ο Πρόγραμμα Χορηγιών, συνολικού ύψους 46.000 ευρώ, που υλοποιήθηκαν με επιτυχία το 2018 και το 2019, υποστηρίζοντας δράσεις που πραγματοποιούν πολιτιστικοί φορείς. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στα Προγράμματα Οικονομικής Αρωγής των συμβασιούχων του Οργανισμού, ύψους 190.000 ευρώ. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο ΟΣΔΕΛ, αντιλαμβανόμενος το βαρύτατο πλήγμα που δέχθηκαν οι δημιουργοί από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης, διεύρυνε το Β’ Πρόγραμμα Οικονομικής Αρωγής, συμπεριλαμβάνοντας για πρώτη φορά μεταξύ των ωφελούμενων, εκτός από τους συγγραφείς, τους μεταφραστές, τους δημοσιογράφους και τους αρθρογράφους επιστημονικών περιοδικών.
Κλείνοντας, ο Αντώνης Καρατζάς αναφέρθηκε στις έρευνες κοινής γνώμης για τον χώρο του βιβλίου που υλοποίησε ο Οργανισμός, στην αναβάθμιση της βιβλιογραφικής βάσης οσδέλnet, ενώ δεν παρέλειψε να σημειώσει και τις ενέργειες που γίνονται στο μέτωπο για την καταπολέμηση της πειρατείας στο διαδίκτυο, δίνοντας έμφαση στο Πρόγραμμα Anti-piracy και στην online εφαρμογή για εκδότες-συμβασιούχους, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο.
Στη συνέχεια εγκρίθηκε ο Διοικητικός Απολογισμός για το έτος 2020. Στα οικονομικά αποτελέσματα του έτους 2020 οι συνέπειες της πανδημίας ήταν μεικτές. Πιο συγκεκριμένα, ενώ σημειώθηκε πτώση εσόδων από το φωτοτυπικό χαρτί, παρουσιάστηκε αύξηση στις έξυπνες συσκευές. Τα τελικά έσοδα είναι αυξημένα, λόγω και τιμολογήσεων δικαιωμάτων παλαιότερων ετών, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί η καλύτερη επίδοση από την ίδρυση του Οργανισμού (3.566.109,44 ευρώ, αύξηση δηλαδή κατά 13,62% σε σχέση με το 2019 που ήταν 3.138.668,74 ευρώ). Αυξημένο κατά 36%, για το έτος 2020, ήταν και το ποσό που διανεμήθηκε σε περισσότερους από 5.000 συγγραφείς, μεταφραστές, δημοσιογράφους και εκδότες βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών. Το ποσό διανομής για το 2020 ανέρχεται σε 1.969.726 ευρώ, έναντι 1.450.933,45 ευρώ το 2019. Το συνολικό ποσό που διανεμήθηκε και που περιλαμβάνει και εκκαθαρίσεις ποσών διανομής προηγουμένων ετών ανέρχεται σε 2.052.508,00 ευρώ, έναντι 1.723.124,52 ευρώ το 2019.
Αρνητική εξέλιξη, με σημαντικές επιπτώσεις στα προγράμματα κοινωνικής αρωγής και πολιτιστικών χορηγιών, αποτέλεσε η εισήγηση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) προς την Υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, τον Ιούνιο του 2020. Στην εν λόγω εισήγηση, ο ΟΠΙ, έκρινε ότι ο ν. 4481/2017 δεν αναγνωρίζει στους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν κοινωνικές και πολιτιστικές δράσεις από τα έσοδά τους. Ο ΟΣΔΕΛ, σεβόμενος τον θεσμικό ρόλο του ΟΠΙ, προχώρησε τον Ιούνιο του 2020, στην αναστολή όλων των πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων, που είχαν σχεδιαστεί για το 2020, και που συστηματικά υλοποιεί από ιδρύσεώς του, προς όφελος των συμβασιούχων του, αλλά και του κοινωνικού συνόλου εν γένει.
Ο ΟΣΔΕΛ αντιλαμβανόμενος τη δυσχερή θέση των δημιουργών, η οποία επιδεινώθηκε έτι περαιτέρω από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης, αναζήτησε εντατικά, εναλλακτική λύση για να προχωρήσει η υλοποίηση του Β’ Προγράμματος Οικονομικής Αρωγής. Η λύση που προκρίθηκε, με τη σύμφωνη γνώμη του ΟΠΙ, είναι η χρηματοδότηση του εν λόγω Προγράμματος από τα παραγραφέντα ποσά, δηλαδή τα ποσά, τα οποία εάν παρέλθουν δέκα χρόνια από το έτος διανομής και δεν εισπραχθούν, παραγράφονται. Η εκταμίευση του ποσού ανά δικαιούχο ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2021.
Η ΤΓΣ ενέκρινε επίσης τον ισολογισμό, τα αποτελέσματα χρήσης και την έκθεση διαφάνειας 2020 (για το έτος 2019). Τέλος προχώρησε στην έγκριση του Προγραμματισμού και του Προϋπολογισμού για το έτος 2021, μία χρονιά κατά την οποία ο Οργανισμός, λόγω της συγκυρίας, θα βρεθεί αντιμέτωπος με σημαντικές προσκλήσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι επιχειρησιακοί στόχοι για το 2021 διαμορφώνονται ως εξής:
1. Αύξηση εσόδων-ανάπτυξη νέων πηγών εσόδων
Στην εύλογη αμοιβή θα επιδιωχθεί η εξασφάλιση ικανοποιητικού ποσοστού στην οριστική κατανομή εσόδων εύλογης αμοιβής 2% (κινητά, ταμπλέτες, υπολογιστές) και θα πραγματοποιηθούν έλεγχοι σε εταιρίες για τον εντοπισμό αποκρυβείσας ύλης.
Στον τομέα της αδειοδότησης οι στόχοι είναι οι εξής: α) ανάπτυξη της αδειοδότησης στους τομείς των προγραμμάτων διά βίου μάθησης, e-learning, Tύπου και επιχειρήσεων, β) ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 790/2019 για τα πνευματικά δικαιώματα στην ενιαία ψηφιακή αγορά, γ) βελτίωση της νομοθεσίας στην Κύπρο και υιοθέτηση θεσμικού πλαισίου εύλογης αμοιβής και αδειοδότησης του χώρου της εκπαίδευσης, καθώς και επέκταση των συμβάσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δ) επέκταση της άδειας για το δικαίωμα μετάδοσης ή αναμετάδοσης έργων του λόγου ή επιστήμης μέσω οπτικοακουστικών μέσων (ραδιοφωνία, τηλεόραση κλπ.). Να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα αδειοδότησης της αποδελτίωσης βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, εντάσσοντας τον δημόσιο τομέα και τις εταιρίες επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων στην υπηρεσία αυτή. Παράλληλα, είναι στο τελικό στάδιο επιλογής οριστικού αναδόχου, ο διαγωνισμός της προκήρυξης έργου από την Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ για την κάλυψη των αναγκών επικοινωνίας των Υπουργείων, στις οποίες προβλέπεται και η απόκτηση άδειας του αναδόχου από τον ΟΣΔΕΛ για την αναπαραγωγή αποκομμάτων Τύπου.
Όσον αφορά τον δημόσιο δανεισμό, αναμένεται η ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου για τον καθορισμό και την καταβολή της αμοιβής που θα καταβάλει το κράτος στους δημιουργούς μέσω του ΟΣΔΕΛ. Παράλληλα, θα επιδιωχθεί η σύναψη συμβάσεων με ιδιωτικές βιβλιοθήκες, που ανήκουν σε συλλόγους, ενώσεις, εταιρίες, κτλ.
2. Περιορισμός των παράνομων χρήσεων
Με στόχο τον περιορισμό των παράνομων χρήσεων προστατευόμενων έργων του λόγου, έμφαση θα δοθεί στα εξής: α) υλοποίηση ενός εναλλακτικού περιορισμένου προγράμματος λογοκλοπής, β) περαιτέρω βελτίωση και απόδοση του λογισμικού του Προγράμματος Anti-piracy για τον περιορισμό της διαδικτυακής πειρατείας. Σε σχέση με το πρόγραμμα για τη λογοκλοπή, προγραμματίζεται η πιλοτική εφαρμογή του για το επόμενο διάστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνδρομή των εκδοτικών επιχειρήσεων θα έχει καθοριστική σημασία για τη διαμόρφωση μίας ολοκληρωμένης εικόνας σε σχέση με το φαινόμενο της λογοκλοπής στο ελληνικό διαδίκτυο. Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της λογοκλοπής θα είναι από τα πρώτα θέματα που θα απασχολήσουν την επιτροπή που θα απαρτίζεται από εκδότες Τύπου και θα συγκροτηθεί στον ΟΣΔΕΛ μέσα στους επόμενους μήνες.
3. Υποστήριξη κοινωνικών και πολιτιστικών δράσεων
Ο Οργανισμός, στο πλαίσιο της αποστολής του και εντός νομοθετικού πλαισίου, θα συνεχίσει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση κοινωνικών και πολιτιστικών δράσεων προς όφελος των συμβασιούχων του. Συγκεκριμένα προγραμματίζονται για το 2021: α) ολοκλήρωση του Γ’ Προγράμματος Οικονομικής Αρωγής συγγραφέων, μεταφραστών, δημοσιογράφων και αρθρογράφων επιστημονικών περιοδικών, β) βελτιστοποίηση των υπηρεσιών της βιβλιογραφικής βάσης οσδέλnet, γ) υλοποίηση του προγράμματος ερευνών για τον κλάδο του βιβλίου. Επίσης ο ΟΣΔΕΛ προτίθεται μέσα στο επόμενο διάστημα να σχεδιάσει και να ενισχύσει δράσεις για την υποστήριξη του Τύπου, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες των δημοσιογράφων και των εκδοτών Τύπου, όπως αυτές διαμορφώνονται στο νέο ψηφιακό περιβάλλον και ενόψει της ενσωμάτωσης της Οδηγίας.
Νέο Δ.Σ. και Εποπτικό Συμβούλιο
Από τις αρχαιρεσίες, που πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 15 και την Τετάρτη 16 Ιουνίου 2021, προέκυψαν το νέο 12μελές Διοικητικό Συμβούλιο και το νέο 3μελές Εποπτικό Συμβούλιο του ΟΣΔΕΛ. Η θητεία αμφοτέρων είναι τριετής. Σημειώνουμε ότι εφέτος για πρώτη φορά ο Οργανισμός, με στόχο την εκπροσώπηση όλων των συμβασιούχων του στα διοικητικά όργανα, συμπεριέλαβε την επαγγελματική ομάδα των δημοσιογράφων, καθώς και την επαγγελματική ομάδα των εκδοτών έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, μεταξύ των ομάδων των συνεταίρων του Οργανισμού -μαζί με τις ομάδες των συγγραφέων και των εκδοτών- προβλέποντας μία θέση για δημοσιογράφο και μία για εκδότη στο ΔΣ.
Η σύνθεση του νέου ΔΣ, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά και τη συγκρότηση σε σώμα που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 22 Ιουνίου, είναι η εξής:
Πρόεδρος: Αντώνης Χ. Καρατζάς, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη
Αντιπρόεδρος: Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, συγγραφέας
Γραμματέας: Κώστας Κατσουλάρης, συγγραφέας
Ταμίας: Μαριλένα Πανουργιά, Εκδόσεις Ίκαρος
Μέλη: Κώστας Δαρδανός, Εκδόσεις Gutenberg, Γιάννης Κωνστανταρόπουλος, Εκδόσεις Μίνωας, Σωτήρης Μπέσκος, εκδότης ηλεκτρονικού Τύπου, OpinionPost SA, Ανδρέας Παναγόπουλος, δημοσιογράφος, Γιώργος Πασχαλίδης, Εκδόσεις Broken Ηill Publishers Ltd, Κλαίτη Σωτηριάδου, συγγραφέας-μεταφράστρια, Βάσιας Τσοκόπουλος, συγγραφέας-ιστορικός, Θεόδωρος Φορτσάκης, συγγραφέας-καθηγητής Πανεπιστημίου.
Το Εποπτικό Συμβούλιο αποτελείται από τρία μέλη, έναν δημιουργό, έναν εκδότη και το τρίτο μέλος μπορεί να είναι είτε δημιουργός, είτε εκδότης. Ο ρόλος του Εποπτικού Συμβουλίου περιλαμβάνει τον έλεγχο των πράξεων του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και την τήρηση των διατάξεων του Καταστατικού και των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης.
Η σύνθεση του νέου Εποπτικού Συμβουλίου, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τις αρχαιρεσίες, είναι η εξής:
Εύη Γαλάνη, συγγραφέας-δικηγόρος
Φαίδων-Γρηγόριος Κυδωνιάτης, Εκδόσεις Ευρασία
Βασίλης Παπαθεοδώρου, συγγραφέας.