Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034 τέθηκε σε διαπραγμάτευση και ήδη προκαλεί αρνητικές αντιδράσεις μια και όπως υποστηρίζουν ευρωβουλευτές από διαφορετικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου αμφισβητείται ο πυρήνας της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η οικογένεια, οι επιχειρήσεις και κυρίως οι ΜμΕ που αποτελούσαν επί χρόνια προτεραιότητα στους προϋπολογισμούς και στήριζαν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ως εκ τούτου, σημειώνουν οι διαφωνούντες με το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να απλοποιηθεί η πολυπλοκότητα των διαδικασιών των διάσπαρτων υφιστάμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το μεγαλύτερο κόμμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που εκπροσωπεί τη μεσαία τάξη και ιδεολογικοπολιτικά εκφράζει φιλελεύθερες κεντροδεξιές θέσεις, τοποθετείται με κριτική διάθεση τονίζοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να στοχεύουν στην τροποποίηση και τη βελτίωση σε κάτι που δεν λειτουργεί και όχι σε αυτό που λειτουργεί, ανεξάρτητα αν κάποια πράγματα χρήζουν βελτιώσεων.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική και η πολιτική συνοχή είναι δύο πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αναγνωρίζονται απόλυτα από τους Ευρωπαίους πολίτες. Δύο προγράμματα που συνέβαλαν στην οικοδόμηση του ευρωπαϊκού σχεδίου προώθησαν τη συνοχή μεταξύ των χωρών και συνέβαλαν στην επιβίωση του πρωτογενούς τομέα, που είναι αυτός που εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια. Το Next Generation EU ήταν μια επείγουσα απάντηση των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων σε μια πολύ συγκεκριμένη στιγμή: την πανδημία του COVID και τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που ακολούθησαν. Η επίσπευση για την έγκριση αυτού του ιστορικού προγράμματος βοήθειας έβγαλε στην επιφάνεια τις αδυναμίες του. Οπως την κεντρική διαχείριση των εθνικών κυβερνήσεων, των περιφερειακών και τοπικών αρχών, τις συστηματικές παραβιάσεις των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν, την έλλειψη πληροφόρησης και διαφάνειας, την αδυναμία εκτίμησης των επιπτώσεων των μεταρρυθμίσεων, τους αργούς ρυθμούς εφαρμογής, ενώ είχαν και οικονομικό αντίκτυπο πολύ χαμηλότερο από τον αναμενόμενο.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις μεγάλης μερίδας του ΕΛΚ, δεν έχει νόημα να επιβληθεί αυτό το μοντέλο (ένα είδος επόμενης γενιάς ΙΙ) στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, με συγχώνευση προγραμμάτων που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους και προετοιμασία της βοήθειας και των θεμελιωδών επενδύσεων για την εκπλήρωση των εθνικών σχεδίων μεταρρυθμίσεων που απέτυχαν τα τελευταία χρόνια. Για το ΕΛΚ ο προϋπολογισμός πρέπει να έχει κοινό στρατηγικό όραμα ώστε να είναι σε θέση να ανταγωνιστεί ισότιμα στο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, κι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί με 27 διαφορετικές ατζέντες. Δεν μπορούμε να ζητήσουμε, υποστηρίζουν στο ΕΛΚ, από τους αγρότες, τους ερευνητές και τους περιφερειακούς εταίρους να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ίδιο ταμείο διότι αυτοί οι τομείς εκπληρώνουν διαφορετικές αποστολές. Οι επενδύσεις σε έναν συγκεκριμένο τομέα θα πρέπει να εξαρτώνται αποκλειστικά από μεταρρυθμίσεις στους εν λόγω τομείς. Οπως σημειώνουν, υποστηρίζουμε την περαιτέρω πρόοδο στην Ενωση Κεφαλαιαγορών και προτείνουμε τη δημιουργία ενός νέου μέσου με στόχο τις επενδύσεις που είναι απαραίτητες για τη βελτιστοποίηση της εσωτερικής αγοράς, καθώς και μια σταθερή δέσμευση για δημοσιονομική ισορροπία, συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες, διαφάνεια και σεβασμό των ευρωπαϊκών αξιών.
Μια καθαρή κεντροδεξιά φιλελεύθερη θέση, υποστηρίζουν στο ΕΛΚ, είναι ότι η πρόσβαση στα κεφάλαια πρέπει να εξαρτάται από την υπεράσπιση του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών αξιών. Κάθε ευρώ πρέπει να υπηρετεί το κοινό συμφέρον της Ενωσης, όχι το πολιτικό όφελος και τον οπορτουνισμό κάποιων εθνικών κυβερνήσεων.
Ωστόσο, δεν μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα με λιγότερα, δεδομένου ότι απαιτείται μια πιο φιλόδοξη κατανομή για την ασφάλεια, την άμυνα και την ανταγωνιστικότητα, μια επιλεκτική αύξηση του προϋπολογισμού είναι αναπόφευκτη. Δεν χρειάζονται σε καμία περίπτωση νέοι φόροι που θα επιβαρύνουν τους πολίτες της ΕΕ και θα οδηγήσουν στο κλείσιμο μεσαίων και μικρών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Η διαπραγμάτευση θα διαρκέσει περισσότερο από δύο χρόνια και οι κεντροδεξιές μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, εντός ή εκτός του ΕΛΚ, θα έχουν την ευκαιρία να παρέμβουν ουσιαστικά με καινοτόμες φιλελεύθερες προτάσεις επί του αρχικού σχεδίου προκειμένου να έρθουν κοντά στους πολίτες που αισθάνονται αποξενωμένοι από το ευρωπαϊκό όραμα. Το πρώτο σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμμα στο Ευρωκοινοβούλιο μπορεί και πρέπει να έχει σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2028- 2034 ώστε να καταστεί πλειοψηφικό ρεύμα και στην κοινωνία των Ευρωπαίων πολιτών. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, καθώς και χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, κ.ά., η μείωση στα κονδύλια για τους αγρότες θα αποτελέσει πεδίο σκληρής διαπραγμάτευσης με την Κομισιόν.
Ειδικά για τη χώρα μας η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να αναμορφώσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέσω της ΑΑΔΕ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ούτως ώστε να παραμείνει «ζωντανή» στο σκληρό, ανταγωνιστικό περιβάλλον της διανομής των αγροτικών κονδυλίων, αφού στον νέο προϋπολογισμό, όπως αναφέρθηκε, τα κονδύλια έχουν μειωθεί αισθητά, η διαφάνεια θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Πάντως ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034 δεν είναι προς την κατεύθυνση της αναδιανομής του πλούτου, αλλά προς την ενίσχυση της άμυνας και των εξοπλισμών. Στην αναζήτηση της χρυσής τομής μέσα από τη διατήρηση μιας ισόρροπης, κατά το δυνατόν, κατανομής των κονδυλίων θα εστιάσει, όπως όλα δείχνουν, το ΕΛΚ τις δικές του προτάσεις.
